SHBA- Në vitin 2017, Lee Sedol, kampioni botëror i Go, u mposht përfundimisht ... por jo nga një njeri. Ai u rrah nga një kompjuter: AlphaGo, krijuar nga DeepMind, një degë e Google. Sedol, mjeshtri i pamposhtur i një loje të lashtë me më shumë lëvizje të mundshme sesa ka atome në univers, ishte i bindur se do të fitonte 5-0.
Në fund humbi 4-1. Gjatë pesë ndeshjeve, i gjithë njerëzimi u pasqyrua në fytyrën e Sedolit, kur ai vuri re një lëvizje fituese të bërë nga kompjuteri, sa e papritur aq edhe magjepsëse. Kampioni mbeti pa fjalë. Dhe, pas disa sekondash tronditjeje, ai buzëqeshi rastësisht. Pastaj u vrenjos, duke u përqëndruar sërish në përpjekjen e tij.
Gjesti i tij përmbledh atë që ka ndodhur këtë vit në të gjithë planetin pas shfaqjes së ChatGPT dhe pjesës tjetër të chatbot-eve të inteligjencës artificiale krijuese (AI). Të gjithë jemi ndjerë të habitur dhe të sfiduar.
Inteligjenca artificiale që na mahnit, po na flet befas. Sedol e kuptoi se po i fliste me fjalë të reja, por në gjuhë njerëzore, përmes lojës së tij. Ky është çelësi i gjithçkaje që ka ndodhur, vetëm kur e kemi parë veten të pasqyruar në një makinë që flet, mund ta marrim seriozisht. Megjithatë, nën zhurmën e titujve, joshja e makinerive ka thurur një axhendë të fshehur.
“Filozofi i famshëm [spanjoll] José Ortega y Gasset tha: 'Të jesh i habitur, të çuditesh, do të thotë të fillosh të kuptosh', përmbledh Sara Hooker, një nga studiueset më të spikatura në këtë sektor.
Pasi punoi në Google Brain, ajo themeloi Cohere For AI, një laborator kërkimor jofitimprurës.
“[2023] ka qenë viti i befasisë dhe i habisë, kur përparimet novatore në inteligjencën artificiale të gjuhës kanë arritur tek publiku i gjerë përtej botës shkencore”, vëren Hooker.
"Por kjo shënon gjithashtu fillimin e aftësisë sonë për të kuptuar se si ta përdorim këtë teknologji në një mënyrë kuptimplote dhe të përgjegjshme."
Është një cikël, shpjegon studiuesi, që e kemi parë më parë, qoftë me shfaqjen e internetit apo telefonave celularë. Dhe tani vjen AI gjeneruese, e cila është e aftë të krijojë tekste dhe imazhe.
“Duhet kohë për të zbuluar përdorimet më të mira dhe si t'i zhvillojmë ato. Nuk ndodh brenda natës,” paralajmëron studiuesi.
Ajo shkroi një dokument udhëzues për Samitin e Sigurisë së AI që u mbajt në Bletchley Park, në Mbretërinë e Bashkuar. Nga ai samit, i organizuar nga kryeministri britanik Rishi Sunak, u lëshua një deklaratë më 1 nëntor, në të cilën tridhjetë vende (si SHBA, Britania e Madhe dhe Kina) kërkojnë siguri dhe transparencë nga sektori i AI.
Daniel Innerarity, një filozof që drejton departamentin e AI dhe Demokracisë në Shkollën e Firences për Qeverisje Transnacionale, beson se këto përparime kanë krijuar një mjedis që ai guxon ta përshkruajë si "histeri dixhitale", bazuar në lajmet "që ngjallin frikë dhe pritshmëri të ekzagjeruara.
”Histeria dixhitale e 12 muajve të fundit u ndez me zjarrin e dy pishtarëve: surpriza për të cilën flet Hooker, së bashku me lakminë e teknologjisë së madhe. Alphabet (Google), Meta, Microsoft dhe firma të tjera transnacionale duan që AI të garantojë rritjen e tyre të pafundme dhe secila prej tyre ka vendosur të pushtojë fushën e lojës.
Por ai revolucion tregtar dhe gara politike për ta rregulluar atë kërkon karburantin atomik të magjepsjes njerëzore. Ky ndikim ka qenë katalizatori për një fenomen që ka kapur pjesën më të madhe të bisedës globale. Kjo është ajo që e shtyu Sam Altman, udhëheqësin e OpenAI (kompanisë që zhvilloi ChatGPT) deri javën e kaluar, kur u pushua të takohej me drejtues nga i gjithë planeti… diçka e paimagjinueshme për një sipërmarrës i cili, vetëm pak muaj më parë, ishte krejtësisht i panjohur.
"Çelësi i suksesit ka qenë biseda," mendon neuroshkencëtari Mariano Sigman.
“Momenti në të cilin një makinë filloi të gjeneronte ide për të artikuluar gjuhën me rrjedhshmëri dhe hollësi të habitshme, ky ishte ndryshimi i madh. Falë kësaj, ka një vetëdije të madhe për pasojat që sjell inteligjenca artificiale, e cila do të kishte kaluar pa u vënë re nëse do të kishte mbetur në një sferë shumë më ekskluzive,” paralajmëron studiuesi.
AI tashmë kishte revolucionarizuar sektorët për vite dhe kishte arritur suksese të mëdha, të tilla si rrëzimi i Sedol në Go, zbulimi i tumoreve për radiologët , drejtimi i makinave në mënyrë të arsyeshme ose studimi i proteinave për të hapur derën për medikamente të panumërta. Por të gjitha këto arritje të së kaluarës nuk janë aspak si magnetizmi i papërmbajtshëm që ushtron një makinë bisede te njerëzit. Sipas një studimi të kryer nga një grup universitetesh amerikane, programi OpenAI tregon më shumë ndjeshmëri sesa mjekët kur bëhet fjalë për përcjelljen e një diagnoze. Kjo aftësi për të folur me ndjenja bëri që vëmendja globale të kthehej drejt AI. Dhe është ajo që i ka bindur liderët botërorë se problemi – ose revolucioni – kërkon veprim urgjent.
Presidenti Joe Biden ka publikuar tashmë kornizën e tij legjislative për Shtetet e Bashkuara, ndërsa Bashkimi Evropian dëshiron të ketë rregullore gati deri në fund të këtij viti . Ndërkohë, ekspertë të ndryshëm të AI po shkruajnë artikuj mbi ndërgjegjen njerëzore sikur të ishin filozofë, baballarë të këtij debati teknologjik, apo profetë të apokalipsit.
Ata po zhvillojnë diskutime bizantine në mediat sociale, si priftërinjtë që gërmojnë në një mister që është i paarritshëm për të tjerët. Por e ardhmja e njerëzimit mund të varet vërtet nga rezultati i këtyre debateve… ose të paktën këto biseda do të përcaktojnë se si do të ecim përpara me adresimin e rezultateve të AI kur bëhet fjalë për tregun e punës, privatësinë, dezinformimin, kulturën dhe ligjin për të drejtat e autorit .
Në këtë moment, është e vështirë të dallosh se cila do të jetë e ardhmja e AI dhe krijimtarisë artificiale, më konkretisht. Mund të ketë ose një flluskë, ose një revolucion. Vlerësimet thonë se vlera e industrisë mund të rritet në 200 miliardë dollarë deri në vitin 2030. Megjithatë, vitin e fundit, vetëm rreth 2.5 miliardë dollarë janë investuar në AI gjeneruese, krahasuar me rreth 65 miliardë dollarë për AI tradicionale, e cila fluturon me aeroplanë ose lexon CV sipas një raporti të firmës Menlo Ventures.
“Në 30 vjet, njerëzit do të buzëqeshin me aplikimet e sotme, të cilat do të duken primitive në krahasim me ato që kanë. Qytetërimi siç e njohim do të transformohet plotësisht dhe njerëzimi do të përfitojë shumë”, parashikon Schmidhuber./Përkthyer dhe përshtatur nga El Pais-Zëri.ai
