PRISHTINË- Shenjat e kësaj fundjave sugjerojnë se kriza e Kosovës është zbutur. Disa trupa serbe po tërhiqen nga kufiri dhe kërcënimi i një kthimi në konflikt të armatosur tani për tani është zvogëluar. Administrata e Biden-it veproi me vendosmëri të premten, duke u bazuar tek mësimet që mori nga periudha para pushtimit të Ukrainës, duke i bërë thirrje Beogradit se nëse vazhdonin dhe vepronin do të kishte sanksione dhe izolim. Forca paqeruajtëse e NATO-s, "Kfor", u përforcua menjëherë me transferimin e komandës së një batalioni të trupave britanike që ndodheshin në rajon për stërvitje.
Ndërsa rreziku mund të ketë kaluar megjithatë, kriza kronike mbi Kosovën vazhdon të acarohet. 15 vjet pasi shpalli pavarësinë, Kosova është ende në harresë në skenën botërore, me njohje nga pak më shumë se gjysma e 193 shteteve anëtare të OKB-së. Në fund të viteve 1990, Serbia luftoi për të ndaluar ndarjen e saj pas viteve të shtypjes së popullsisë së saj etnike shqiptare. Kundër kryengritja brutale e Beogradit dhe fushata e spastrimit etnik shkaktuan një ndërhyrje të NATO-s dhe një fushatë bombardimi ajror në vitin 1999 që përfundimisht çoi në tërheqjen e Serbisë.
Pavarësia formale e Kosovës erdhi vetëm 9 vjet më vonë pas konsultimeve të sponsorizuara nga OKB-ja dhe një plani të krijuar për t'i dhënë mbrojtje thelbësore pakicës serbe të vendit të ri. Që atëherë, Serbia dhe mbështetësi i saj kryesor, Rusia, kanë luftuar në një fushatë praparoje për të bllokuar anëtarësimin e Kosovës në organet ndërkombëtare, të nxitur nga frika e shumë shteteve, duke përfshirë pesë anëtarë të BE-së, se njohja do të krijojë një precedent për shkëputjen e pakicave të tyre etnike.
Beogradi gjithashtu e ka mbajtur "të ndezur" situatën në katër komuna veriore me shumicë serbe, ndonjëherë të ndihmuar nga përpjekjet e rënda për të demonstruar sovranitetin nga qeveria në Prishtinë. Ngjarjet e javës së kaluar mund të jenë një pikë kthese, në varësi të faktit nëse ato çojnë në një rishikim të politikës në Uashington dhe Bruksel.
Të dyja janë investuar shumë në një plan franko-gjerman për normalizimin e marrëdhënieve, në të cilin Serbia nuk do të duhej të njihte plotësisht Kosovën, por të paktën të njihte pasaportat, flamurin, e po ashtu Beogradi do të ndalonte bllokimin e Kosovës nga anëtarësimi në institucione shumëpalëshe. Në këmbim Prishtina do të lejonte një asociacion të komunave me shumicë serbe, duke forcuar autonominë e tyre.
Presidenti i Serbisë, Aleksandër Vuçiç dhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ranë dakord me këto parime në takimet e ndërmjetësuara nga BE-ja, por Vuçiç refuzoi të nënshkruajë asnjë dokument dhe siguroi publikun e tij se nuk do ta lejonte kurrë që Kosova të bëhet anëtare e OKB-së. Si pasojë, Kurti refuzoi të vazhdojë me asociacionin e komunave serbe, duke refuzuar t'u besojë garancive të ndërmjetësuesve të BE-së se Serbia do t'i përmbushë premtimet e veta në një datë të mëvonshme.
Përgjigja nga Uashingtoni dhe Brukseli ishte për t'i vënë fajin Kurtit, kryesisht sepse Vuçiç ka qenë në gjendje të luajë kundër qeverive perëndimore në konkurencë për favorin e Beogradit. SHBA-të për shembull ishin mirënjohëse për votat serbe kundër Rusisë në debatet e asamblesë së përgjithshme të OKB-së për Ukrainën, pavarësisht kundërshtimit të vendosur të Beogradit për t'ju bashkuar sanksioneve ndaj Moskës. Administrata e Biden-it dhe BE-ja tani duhet të shqyrtojnë nëse janë marrë për një udhëtim.
Prita mund të ishte projektuar për të ndezur një konflikt në veri të Kosovës që do t'i jepte mbulesë Beogradit për të dërguar trupa gjoja për të mbrojtur serbët etnikë. Një synim alternativ mund të kishte qenë të detyronte Kfor-in të forconte praninë e tij dhe të merrte përgjegjësinë kryesore për sigurinë në veri të Kosovës nga Prishtina. Ky do të ishte një hap prapa për sovranitetin e vendit.
Nëse ngjarja e fundit ishte rasti, Vuçiç tashmë pjesërisht ia ka dalë. Nëse ai fiton, varet tërësisht nga drejtimi i politikës perëndimore.
Marrë nga The Guardian
