Ndarja nga jeta e Papa Françeskut, Vatikani: E zgjoi alarmi në 6, vdiq pas 1 ore nga një goditje në tru
ITALI- Papa Françesku vdiq rreth 90 minuta pasi u zgjua nga alarmi i mëngjesit. Kështu raportojnë mediat italiane. Sipas deklaratës zyrtare të Vatikanit, Papa Françesku vdiq nga një goditje në tru dhe si pasojë e dështimit të pakthyeshëm të zemrës.
Ai thuhet se u zgjua kur alarmi i tij ra në 6 të mëngjesit, por gjendja e tij u përkeqësua menjëherë kur u sëmur në 7 të mëngjesit dhe vdiq nga një goditje në orën 7:35 të mëngjesit.
"Goditja cerebrale e çoi në koma dhe dështim të pakthyeshëm të zemrës,"-shkruhet në certifikatën e vdekjes të lëshuar nga Vatikani.
Raporti vjen rreth 12 orë pasi u njoftua për herë të parë vdekja e Papës. Mësohet se Papa Françesku kishte probleme të rënda shëndetësore, të cilat u përkeqësuan në vitet e fundit të jetës së tij. Ai vuajti veçanërisht nga sëmundje kronike të mushkërive dhe iu hoq një pjesë e njërës mushkëri në moshë të re. Më 14 shkurt, ai u shtrua në spitalin Gemelli me një krizë respiratore që u shndërrua në pneumoni të dyfishtë. Ai u shtrua në reanimacion për disa ditë dhe gjendja e tij u stabilizua.
Ai kaloi gjithsej 38 ditë në spital, shtrimi më i gjatë në spital gjatë papatit të tij.
Një ditë para vdekjes, dje të dielën e Pashkëve, ai ishte shfaqur në sheshin e Shën Pjetrit për të bekuar besimtarët. Në të njëjtën ditë, ai pati një takim të shkurtër me nënpresidentin e SHBA-së J. D. Vance./ZËRI
Roma përgatitet për funeralin e Françeskut, Giorgia Meloni koordinon masat për të siguruar rendin
VATIKAN- Qyteti i Romës po përgatitet të mirëpresë qindra mijëra besimtarë që do të mbërrijnë në kryeqytetin italian duke filluar nga e hëna për funeralin e Papa Françeskut, i cili vdiq këtë të hënë në moshën 88-vjeçare në rezidencën e tij Casa Santa Marta. Prandaj, autoritetet kanë mbledhur një Komitet Operacional urgjent për të garantuar sigurinë publike. Për momentin, përpara se Komiteti Operativ i thirrur nga Shefi i Departamentit të Mbrojtjes Civile, Fabio Ciciliano, të mblidhet në orën 15:00.
Disa rrugë do të mbyllen për të siguruar rendin në zonën përreth Vatikanit. Në shenjë zie për vdekjen e Atit të Shenjtë, Kryesia e Këshillit të Ministrave urdhëroi që flamujt e godinave të Presidencës të jenë në gjysmështizë. Për të martën në orën 11:00 është thirrur edhe një mbledhje e Këshillit të Ministrave. Festimet e planifikuara për të përkujtuar 2778 vjetorin e themelimit të Romës u pezulluan.
Vdekja e Françeskut ka sjellë edhe pezullimin e ndeshjeve të Seria A të planifikuara për sot në Itali. Lega Calcio di Serie A dhe Federata Italiane e Futbollit (FIGC) vendosën të shtyjnë të gjitha ndeshjet e planifikuara, një gjest respekti pas vdekjes së Papës.
Pas ditëve të ceremonisë, sipas dëshirës së tij, Françesku do të varroset në kishën e Santa Maria Maggiore, duke thyer traditën e Grottoes të Vatikanit. Funerali i Papa Françeskut do të jetë një ngjarje monumentale, jo vetëm për shkak të përmasave, por edhe për shkak të kontekstit historik në të cilin zhvillohet./ZËRI
E thjeshtë dhe modeste! Kjo është dhoma ku Papa Françesku dha frymën e tij të fundit në Vatikan
VATIKAN- Kisha Katolike është në zi nga vdekja e Papa Françeskut, i cili ndërroi jetë sot, të hënën e Pashkëve. Papa Françesku dhe vepra e tij konsiderohen të një rëndësie të madhe, megjithatë, një virtyt tjetër që e bëri të dallohej ishte se ai ishte një njeri modest, i cili madje zgjodhi të jetonte në bujtinë më të thjeshtë në Vatikan, Domus Sanctae Marthae (Shtëpia e Shën Martës), ku edhe vdiq.
Papa Françesku jetonte në Casa Santa Marta të Vatikanit që nga viti 2013 dhe ku edhe vdiq të hënën. Domus Sanctae Marthae ndodhet pranë Bazilikës së Shën Pjetrit dhe u përfundua në vitin 1996, gjatë papatit të Gjon Palit II. Ndërtesa përdoret kryesisht si strehim për klerikët që shërbejnë në Selinë e Shenjtë, por edhe si vendbanim i përkohshëm për anëtarët e Kolegjit të Kardinalëve gjatë pjesëmarrjes së tyre në konklava papale për zgjedhjen e Papës së re.
Papa Françesku jetoi atje që nga zgjedhja e tij në 2013 deri në vdekjen e tij në 2025. Përpara ndërtimit të Domus Sanctae Marthae, kardinalët pjesëmarrës në konklave jetonin në Pallatin Apostolik, ku flinin në krevat marinari në hapësira të improvizuara në të gjithë pallatin, madje edhe në korridore apo edhe në zyra.
Kjo situatë u ndryshua me ardhjen e Papës Gjon Pali II, i cili porositi ndërtimin e Domus Sanctae Marthae.
Ndërtesa 5-katëshe përfshin 106 suita, 22 dhoma teke dhe një apartament. Megjithatë, Domus Sanctæ Marthae u përball me disa vështirësi gjatë ndërtimit të tij, pasi grupet italiane të mjedisit, duke përfshirë politikanë italianë, protestuan kundër ndërtimit, sepse do të bllokonte pamjen e bazilikës së Shën Pjetrit që gëzonin disa apartamente aty pranë./ZËRI
Nuk vdiq nga pneumonia? Dyshimet për ndarjen nga jeta të Papa Françeskut
VATIKAN- Vdekja e Papa Françeskut ndodhi papritur mëngjesin e sotëm në orën 7:35. Sipas mediave italiane, Papa 88-vjeçar nuk ndërroi jetë nga sëmundjet që kanë lidhje me sistemin e frymëmarrjes. Gjakderdhja cerebrale është shkaku më i mundshëm i vdekjes së Papa Françeskut, ose të paktën kështu raporton "Ansa" duke cituar burime të mirëinformuara brenda Vatikanit.
Po ashtu, sipas thashethemeve që qarkullojnë në Vatikan, shkaku i vdekjes së Papa Françeskut mund të ketë qenë edhe një infarkt në zemër. Megjithatë, në orët e ardhshme Selia e Shenjtë do të lëshojë një deklaratë zyrtare ku do të tregojë shkakun e vdekjes./ZËRI
Kush do të jetë Papa i ardhshëm?
VATIKAN-Vëmendja e të gjithë botës është kthyer nga Roma jo vetëm për ceremoninë mortore të Papa Françeskur por edhe për Zgjedhjen e Kreut të Ri të Kishës Katolike.
Për momentin, Kardinali Pietro Parolin, Sekretari i Shtetit i Vatikanit, është kandidati më i fortë për të pasuar Bergoglio për shkak të aftësive të tij diplomatike në marrëdhëniet ndërkombëtare. Në një botë që karakterizohet gjithnjë e më shumë nga prania e krerëve 'perandorë' të shteteve, si Trump, Putin dhe Xi Jinping, aftësia për të dialoguar dhe për të marrë një pozicion pa ndërprerje të marrëdhënieve do të jetë ndoshta kriteri kryesor për dallim.
Kardinali Matteo Zuppi, Kryepeshkop i Bolonjës dhe President i CEI, ka gjithashtu kredencialet për të marrë postin, pasi ka kryer një mision paqeje në emër të Bergoglio me shpresën për t'i dhënë fund pushtimit rus të Ukrainës.
Një hap më poshtë është kardinali Luis Antonio Gokim Tagle, pro-prefekt i dikasterit për ungjillëzimin, i cili u krijua kardinal nga Papa Benedikti XVI dhe gjithashtu është vlerësuar shumë nga Papa Françesku.
Më pas vjen prefekti i dikasterit për kulturën dhe ungjillëzimin, José Tolentino de Mendoça, mendimi teologjik i të cilit i bazuar në liri ka hapur gjithashtu një dialog me botët e krishtera jokatolike dhe me ato jo të krishtera.
Zonat jo progresive, megjithatë, mund të kthehen drejt kongolezit Fridolin Ambongo Besungu, kryepeshkop metropolitan i Kinshasës (kryeqyteti i Kongos), ose drejt kryepeshkopit të Marsejës, algjerianit Jean-Marc Noël Aveline.
Dy emra të tjerë të mundshëm mund të jenë patriarku i Jeruzalemit, kardinali Pierbattista Pizzaballa, i cili ka spikatur në Lindjen e Mesme për ekuilibrin e tij dhe Jean-Claude Hollerich i Luksemburgut për hapjen e tij ndaj çështjeve sociale.
Peter Turkson gjithashtu është një figurë e njohur në qarqet e drejtësisë sociale të Kishës Katolike Romake. Si ish-kreu i Dikasterit për Promovimin e Zhvillimit Integral Njerëzor, Turkson ka qenë i zëshëm për çështje të tilla si ndryshimi i klimës, varfëria dhe drejtësia ekonomike.
Peter Erdo ka po ashtu shanse. Si një interpretues i respektuar i së drejtës kanonike, Erdo është një mbrojtës i fortë i mësimeve dhe doktrinës tradicionale katolike. Ai ishte kreu i Këshillit të Konferencave të Peshkopëve Evropianë dhe theksoi ortodoksinë teologjike.
Papa Françesku ka ndërruar jetë sot në moshën 88-vjeçare. Kushtetuta e Vatikanit parashikon një funeral 9-ditor dhe një periudhë prej 15 deri në 20 ditë për të organizuar konklavën, gjatë së cilës elektorët kardinalë, gati 80% e të cilëve zgjidhen nga vetë Françesku, do të kenë detyrën e vështirë për të zgjedhur pasardhësin e tij. Françesku zbuloi në fund të vitit 2023 se dëshironte të varrosej në bazilikën e Santa Maria Maggiore në qendër të Romës, në vend që të varrosej në kriptin e Bazilikës së Shën Pjetrit./ZËRI
Udhëtimi historik! Shqipëria, ndalesa e parë e Papës, shenjtëroi në Vatikan Nënën Terezën
TIRANË-Më 21 shtator 2014, Papa Françesku zhvilloi një vizitë historike njëditore në Shqipëri, një udhëtim që do të mbetej thellë i gdhendur në kujtesën e shqiptarëve. Ishte udhëtimi i tij i parë në Evropë si Papë dhe ai zgjodhi pikërisht Tiranën për të nisur këtë rrugëtim shpirtëror, duke e cilësuar Shqipërinë si një shembull frymëzues të bashkëjetesës fetare dhe rezistencës shpirtërore.
Në mesazhet e tij publike gjatë vizitës, Papa Françesku u përqendrua në disa tema kyçe: dhembshuria, dialogu ndërfetar, paqja dhe mbrojtja e dinjitetit njerëzor. Në fjalimin e tij nga selia e Presidencës, ai e cilësoi Shqipërinë si një “tokë martirësh”, duke kujtuar përndjekjet fetare gjatë diktaturës komuniste.
“Shqipëria është një vend që ka vuajtur shumë, por që ka ditur të ngrihet, të falë dhe të ndërtojë një model të rrallë të bashkëjetesës fetare”, u shpreh Papa.
Ai theksoi rëndësinë që feja të mos përdoret kurrë si justifikim për dhunë apo përçarje, por si urë që lidh njerëzit përmes paqes dhe dashurisë. Në sheshin “Nënë Tereza”, ku mbajti meshën e shenjtë përpara mijëra besimtarëve, Papa Françesku lëshoi një tjetër mesazh të fortë: Zoti është dashuri. Populli shqiptar ka treguar se besimi mund të qëndrojë i gjallë edhe në kushtet më ekstreme. Le të mos harrojmë martirët që dhanë jetën për lirinë shpirtërore. Shqiponjat nuk e harrojnë folenë, por fluturojnë lart. Ju lutem, mbajini të rinjtë në Atdhe, Shqipëria duhet të shpëtojë nga dimri demografik. Ku ka rini, ka shpresë.
Veç vizitës në 2014, Papa Françesku do të mbahet mend nga shqiptarët edhe si njeriu që shenjtëroi në Vatikan Nënën Terezën në 4 shtator të vitit 2016 dhe në nëntor të po atij viti emëroi Dom Ernest Troshanin si kardinal në Vatikan.
Mesha në Bazilikën e Shën Pjetrit u mbajt në disa gjuhë dhe së fundi, në gjuhën e Nënë Terezës, në shqip, u tha lutja që Zoti t’i mbushë barinj e besimtarë me Shpirtin e vet, për ta shuar etjen e Jezusit në vëllezërit.
Shkaku i vdekjes! Papa Françesku ka të ngjarë të ketë ndërruar jetë nga infarkti
VATIKANI-Sipas thashethemeve që qarkullojnë në Vatikan, shkaku i vdekjes së Papa Françeskut ishte një goditje në tru. Në orët e ardhshme Selia e Shenjtë do të lëshojë një deklaratë zyrtare ku do të tregojë shkakun e vdekjes.
Më 14 shkurt, Papa Françesku u shtrua në spital për herë të katërt që nga zgjedhja e tij në 2013, pasi u diagnostikua me bronkit. Papës iu hoq një pjesë e mushkërive kur ishte i ri dhe vuante nga periudha të përsëritura të bronkitit, veçanërisht në dimër. Vatikani tha se testet paraprake treguan se Françesku kishte një infeksion të traktit respirator dhe një temperaturë të lehtë. Ai ndodhej në spitalin Gemelli të Romës, ku po merrte terapinë me ilaçe.
Papa pati edhe probleme të tjera shëndetësore vitet e fundit që e përkeqësuan gjendjen e tij. Atij iu hoq një pjesë e zorrës së trashë në vitin 2021. Ai përdorte një karrige me rrota, bastun dhe këmbësor për shkak të ligamenteve të gjurit dhe vuante nga dhimbjet e nervit shiatik./ZËRI
PROFIL- Papa "i jashtëm" që ia dedikoi jetën "të varfërve"!
VATIKAN- Papa Françesku (Jorge Mario Bergoglio), pontifi i parë latino-amerikan ka vdekur në moshën 88-vjeçare. Para se të merrte detyrën, ai kurrë nuk kishte jetuar apo punuar në Romë. Reformat e tij u përballën me rezistencë të fortë nga pakicat e fuqishme brenda katolicizmit dhe forcat politike jashtë saj. Françesku i kaloi ditët e tij të fundit në shërbim të kishës, duke marrë pjesë me aq sa mundi në kremtimin e Pashkëve, pikën më të lartë të kalendarit të krishterë. Ai nuk ishte në gjendje të drejtonte shërbesat kryesore të Javës së Shenjtë, por u shfaq në një karrocë me rrota në ballkonin e Bazilikës së Shën Pjetrit në Romë për t'u uruar ardhuruesëve një të dielë të lumtur të Pashkëve.
Për shumicën e besimtarëve, ai do të mbahet mend si një udhëheqës i ndjeshëm, i cili u përpoq të rilidhte kishën me gjërat thelbësore të besimit të krishterë. Françesku u përpoq të ndiqte shembullin e atij që i mori dhe emrin, Shën Françeskun e Asizit, fratin italian të shekullit të 13-të, i njohur për kujdesin që ai tregonte për të varfërit. Ai kërkoi mbrojtjen e planetit, emigrantëve dhe paqe duke i kthyer në shtyllat e tij dialogut. Po ashtu, u përpoq të realizonte vizionin e tij për një kishë më të përulur, duke zgjedhur të banonte jo në Pallatin Apostolik të Vatikanit, por në bujtinë e tij, Casa Santa Marta.
Ai trashëgoi një Vatikan në krizë. Benedikti XVI kishte marrë vendimin tronditës për të dhënë dorëheqjen pasi nuk ishte në gjendje të zbatonte reformat e qeverisë qendrore të kishës, Curia Romake. Po ashtu, skandalet e abuzimit seksual kishin tronditur kishën, ndërsa rregullatorët kishin identifikuar dështime serioze me Bankën e Vatikanit. Françesku lëvizi me shpejtësi për të rimëkëmbur bankën dhe menaxhimin e financave të Vatikanit.
Kritikat e tij të vazhdueshme ndaj "elitës" kishtare dhe atyre që mbanin ideologji "të prapambetura" nënkuptonin se ai zhvilloi disa armiq të fuqishëm, veçanërisht midis grupeve konservatore.
“Ne nuk mund të insistojmë vetëm në çështjet që lidhen me abortin, martesën e homoseksualëve dhe përdorimin e metodave kontraceptive”, tha Françesku menjëherë pas zgjedhjes së tij. Megjithëse foli kundër abortit, ai u fokusua në tema të tjera, duke këmbëngulur se dënimi me vdekje është "i papranueshëm" dhe se posedimi i armëve bërthamore është imoral. Françesku po ashtu ishte gjithashtu i gatshëm të pranonte gabimet e tij, dhe këto përfshinin trajtimin e skandaleve të abuzimit seksual të klerikëve. Ai foli për abuzimin, u takua me viktimat dhe nxori një sërë ligjesh kishtare për të trajtuar krizën. Por kishte raste kur ai vepronte ngadalë.
Jeta e hershme
Jorge Mario Bergoglio lindi më 17 dhjetor 1936 në Buenos Aires nga prindër me origjinë italiane. Më i madhi nga 5 fëmijët, Papa përmendi shpesh kujtimet e një familjeje të lidhur ngushtë dhe se si gjyshja e tij italiane i dha formë besimit të tij. Gjyshërit e tij nga babai i shpëtuan me vështirësi nga mbytja kur emigruan nga Italia në Argjentinë me anije. Kjo u kthye në një përvojë që pa dyshim ndikoi në besimin e tij.
Kur ishte 16 vjeç, Bergoglio pati një përvojë që e bindi të stërvitej për priftërinë. Ai hyri në seminar, por tre vjet më vonë filloi stërvitjen për t'u bërë jezuit, urdhri fetar i njohur për punën e tij misionare. Në moshën 36-vjeçare, ai u emërua kreu i urdhrit jezuit në Argjentinë, një post që do ta mbante deri në vitin 1979.
Gjatë asaj kohe, junta ushtarake represive në vend filloi "Luftën e Pistë", duke bërë që rreth 30,000 disidentë të zhdukeshin, duke përfshirë jezuitë që punonin me të varfërit në lagjet e varfëra të Buenos Aires.
Bergoglio më vonë do të përballej me akuzat se ai bashkëpunoi me diktaturën, pretendime që e ndoqën atë deri në zgjedhjen e tij si Papë.
Dy shokë jezuitë, Franz Jalics dhe Orlando Yorio, e akuzuan atë se ai i kishte dorëzuar tek "armiqtë", kur u rrëmbyen dhe torturuan nga regjimi në vitin 1976. Megjithatë, me kalimin e kohës, dolën prova se Bergoglio punonte vazhdimisht për të ndihmuar ata që kundërshtonin diktaturën. Gazetari italian Nello Scavo raportoi se ai shpëtoi më shumë se 100 njerëz.
Nga Buenos Aires në Vatikan
Në vitin 1992, Bergoglio u emërua ndihmës (ndihmës) peshkop i Buenos Aires, dhe pesë vjet më vonë u bë kryepeshkop. Ai merrte rregullisht metronë për të vizituar zonat më të varfra të qytetit, jetonte në një apartament të thjeshtë dhe jo në pallatin e kryepeshkopit dhe e ktheu zyrën madhështore të paraardhësit të tij në një depo për ushqime dhe rroba për të varfërit.
Ai u bë kardinal në vitin 2001 dhe shpejt u bë një udhëheqës i shquar i kishës kombëtare. Edhe pse ai prirej të shmangte Romën, Bergoglio filloi të vihej re nga kolegët e tij kardinalë dhe u konsiderua si një kandidat i mundshëm për të pasuar Gjon Palin II në konklavën e vitit 2005. Megjithatë, sipas një rrëfimi, ai e tërhoqi kandidaturën e tij për të mos zgjatur zgjedhjet. Deri në kohën e konklavës së vitit 2013, 76-vjeçari i atëhershëm nuk shihej më si një favorit për papatin.
Por gjatë takimeve para konklavës, ai mbajti një fjalim elektrizues duke paralajmëruar se ëndërronte për një kishë që ndryshon.
Përulësia, mënyra e thjeshtë e jetesës dhe afërsia me të margjinalizuarit në shoqëri i dhanë gjithashtu mbështetje. Kur u zgjodh Bergoglio, kardinali pranë tij, Claudio Hummes i Brazilit, e përqafoi dhe i tha: Mos harroni të varfërit!
Ai më vonë tha se fjalët e Hummes e frymëzuan atë të merrte emrin Françesku sipas Shën Françeskut të Asizit. Ai refuzoi stolitë e papës, duke zgjedhur këpucët e zeza të thjeshta dhe të njëjtin kryq dhe unazë të kraharorit argjendi që kishte përdorur si Kryepeshkop i Buenos Aires. Ai do të vazhdonte të ngrinte konvikte, dhoma dushi dhe një berberhane për të pastrehët në Vatikan.
Pasi lexoi për vdekjet e emigrantëve në Mesdhe, Françesku vendosi që udhëtimi i tij i parë të ishte në ishullin italian të Lampedusas, një portë për shumë njerëz që kërkojnë strehim në Evropë. Ai u përpoq të rezervonte një biletë avioni për vete, por linja ajrore informoi Vatikanin se dikush që pretendonte se ishte Papa po përpiqej të udhëtonte me ta. Papa ndërhyri për të rritur ndërgjegjësimin edhe për ndryshimet klimaterike.
Besimi i Françeskut në dialog dha disa fryte në vitin 2015, kur ai veproi si ndërmjetës midis Kubës dhe SHBA-së, duke ndihmuar në rivendosjen e marrëdhënieve diplomatike. Por mes një shpërthimi në konfliktet globale, Papa ishte si një zë që bërtiste në shkretëtirë.
Ai vazhdimisht kërkoi një armëpushim edhe për luftën Izrael-Hamas.
"Kjo nuk është luftë, ky është terrorizëm,"-tha ai.
Jeta e tij e përditshme tregonte se, me gjithë përgjegjësinë e tij të madhe, ai përpiqej të qëndronte sa më i thjeshtë, afër realitetit të “të vdekshmëve të thjeshtë” dhe sa më larg pallatet dhe protokollet që, për shekuj, shënuan jetën e përditshme të peshkopëve të Romës. Pavarësisht sëmundjes, Papa Françesku u përpoq të ruante rutinën e tij deri në momentin e fundit. Edhe kur u shtrua në spitalin Gemelli. Ai e mbajti orarin e tij me modifikime minimale, duke ndjekur rekomandimet mjekësore. Ndryshe nga sa besojnë shumë, ai ishte një pacient shumë i mirë./ZËRI
PAMJET- Pashkët shënuan 'lamumirën'! Cili ishte takimi dhe fjalët e fundit të Papa Françeskut
VATIKAN-Dalja e fundit publike e Papa Françeskut ishte për një bekim të së dielës së Pashkëve në sheshin e Shën Pjetrit të Vatikanit. Nuk dihej në atë kohë nëse Papa do t'i bashkohej shërbimit pas daljes nga spitali muajin e kaluar, pas pesë javësh trajtim për një infeksion që çoi në pneumoni të dyfishtë.
Në meshën e Pashkëve, Papa dha një mesazh tradicional paqeje nga ballkoni, duke bërë thirrje për t'i dhënë fund luftërave në Ukrainë, Gaza, Kongo dhe Mianmar. Ai gjithashtu takoi shkurtimisht zëvendëspresidentin e SHBA JD Vance, i cili u konvertua në katolicizëm në 2019 për përshëndetjet e Pashkëve. Françesku e priti Vance në një nga sallat e pritjes së hotelit të Vatikanit, ku jeton. Ai i dhuroi zëvendëspresidentit katolik tre vezë të mëdha çokollate për tre fëmijët e tij të vegjël që nuk ishin të pranishëm, si dhe një kravatë të Vatikanit.
“E di që nuk je ndjerë mirë kohët e fundit, por është mirë të të shoh në gjendje më të mirë shëndetësore. Faleminderit që më pritët” -i tha Vance Papës.
Në një postim në platformën 'X', fjala e fundit të Papa Françeksut, ishte urimi për Pashkët.
"Krishti u ringjall! Këto fjalë kapin të gjithë kuptimin e ekzistencës sonë, sepse ne nuk jemi krijuar për vdekjen, por për jetën. Unë do të doja që ne të ripërtërijmë shpresën tonë se #paqja është e mundur! Nga Varri i Shenjtë, Kisha e Ngjalljes, ku këtë vit, Pashkët festohen nga katolikë dhe ortodoksë në të njëjtën ditë, drita e paqes rrezatoftë në Tokën e Shenjtë dhe në mbarë botën.",-shkruante Papa.
Papa Françesku ndërroi jetë sot në orën 07:35 të Vatikanit të hënën në mëngjes. Papa Françesku i kaloi ditët e tij të fundit në shërbim të kishës, duke marrë pjesë me aq sa mundi në kremtimin e Pashkëve, pikën më të lartë të kalendarit të krishterë. Ai doli së fundi nga spitali muajin e kaluar pas pesë javësh trajtimi për një infeksion./ZËRI
Jeta e Papa Françeskut përmes fotove!
VATIKAN- Papa Françesku, ishte një zë për të varfërit. Ai ndërroi jetë sot, më 21 prill. Ai ishte 88. Françesku u zgjodh në vitin 2013 pasi Benedikti XVI doli në "pension". Ai ishte Papa i parë i Amerikës Latine në histori. Para se të bëhej papë, ai ishte kardinali Jorge Mario Bergoglio, kryepeshkopi i Buenos Aires. Ai zgjodhi emrin Françesku për të nderuar Shën Françeskun e Asizit, i cili nderohet mes katolikëve për punën e tij me të varfërit.
GALERIA E FOTOVE:
View this post on Instagram
U nda nga jeta të Hënën e Pashkëve! Problemet shëndetësore shënuan vitet e fundit të Papa Françiskos
VATIKAN-Papa Françesku është ndarë nga jeta sot në moshën 88-vjeçare, një ditë pasi kremtoi Pashkën. Por gjendja fizike e Papës u përkeqësua ndjeshëm gjatë katër viteve të fundit.
Më 14 shkurt, Papa Françesku u shtrua në spital për herë të katërt që nga zgjedhja e tij në 2013, pasi u diagnostikua me bronkit. Papës iu hoq një pjesë e mushkërive kur ishte i ri dhe vuante nga periudha të përsëritura të bronkitit, veçanërisht në dimër. Vatikani tha se testet paraprake treguan se Françesku kishte një infeksion të traktit respirator dhe një temperaturë të lehtë. Ai ndodhej në spitalin Gemelli të Romës, ku po merrte terapinë me ilaçe.
Papa pati edhe probleme të tjera shëndetësore vitet e fundit që e përkeqësuan gjendjen e tij. Atij iu hoq një pjesë e zorrës së trashë në vitin 2021. Ai përdorte një karrige me rrota, bastun dhe këmbësor për shkak të ligamenteve të gjurit dhe vuante nga dhimbjet e nervit shiatik.
Problemet shëndetësore të Papa Françeskut ndër vite
1957: Në vendlindjen e tij, Argjentinë, Jorge Bergoglio, atëherë në fillim të të 20-tave, pësoi një infeksion të rëndë respirator që detyroi mjekët t'i hiqnin një pjesë të mushkërive të tij. Më vonë ai kujtoi se një infermiere i shpëtoi jetën në atë moment duke vendosur të dyfishonte sasinë e ilaçeve që i ishte dhënë.
4-14 korrik 2021: Ai kaloi 10 ditë në Spitalin Gemelli të Romës për atë që Vatikani tha se ishte një ngushtim i zorrës së trashë. Mjekët i hoqën 33 centimetra të zorrës së trashë. Francisco doli duke thënë se mund të hante çfarë të donte, por u pendua që nuk iu përgjigj mirë anestezisë së përgjithshme.
24 janar 2023: Papa i tha Associated Press se divertikuloza, ose fryrjet në murin e tij të zorrëve, që shkaktoi operacionin e vitit 2021 ishte kthyer, por ishte nën kontroll.
29 Mars – 1 Prill 2023: Françesku kaloi tre ditë në Gemelli me një infeksion të frymëmarrjes pasi përjetoi dhimbje të mprehta në gjoks dhe vështirësi në frymëmarrje. Mjekët e diagnostikuan atë me bronkit akut dhe e trajtuan me antibiotikë intravenozë, megjithëse Papa më vonë tha se në të vërtetë ishte pneumoni akute.
6 qershor 2023: I nënshtrohet kontrolleve mjekësore të papërcaktuara në Gemelli përpara se të kthehet në Vatikan.
7-16 qershor 2023: Francisco iu nënshtrua një operacioni abdominal për të hequr indin e mbresë dhe për të riparuar një hernie abdominale dhe u shkarkua nëntë ditë më vonë. Kirurgu i tij, Dr. Sergio Alfieri, zbuloi se plagët nuk ishin vetëm për shkak të operacionit abdominal të vitit 2021, por edhe nga operacionet e mëparshme në zorrë që i ishte nënshtruar Papa.
14 shkurt 2025: Françesku u kthye në Gemelli për trajtimin e bronkitit dhe teste të mëtejshme diagnostikuese, tha Vatikani. Shtrimi në spital erdhi pasi Françesku tha më 5 shkurt se kishte një të ftohtë dhe Vatikani raportoi një ditë më vonë se ishte bronkit. Më 9 shkurt, Ati i Shenjtë pranoi se kishte probleme me frymëmarrjen gjatë një meshe në natyrë. Françesku ia dorëzoi mësimin e tij javor të katekizmit një ndihmësi më 12 shkurt, duke thënë se ai nuk mund ta lexonte këtë javë për shkak të bronkitit të tij, por "shpresoj se do të mundem herën tjetër".
Reformat kryesore që Françesku promovoi në Kishën Katolike
VATIKAN-Që nga zgjedhja e tij më 13 mars 2013, Papa Françesku promovoi një sërë reformash në Kishën Katolike që kanë transformuar strukturën e Vatikanit, menaxhimin financiar dhe rolin e grave brenda institucionit.
Një nga ndryshimet më domethënëse të pontifikatit të Françeskut ishte reforma e Kurisë Romake, e mishëruar në kushtetutën apostolike Praedicate Evangelium, e shpallur në vitin 2022. Ky riorganizim synoi ta bënte Kishën një institucion më misionar dhe më pak burokratik. Papa donte të decentralizonte pushtetin në Kishë dhe t'u jepte më shumë rëndësi kishave lokale. Reforma lejoi laikët, përfshirë gratë, të drejtonin ministritë e Vatikanit, një masë e paprecedentë në histori. Ky transformim krijoi rezistencë midis disa sektorëve kishtarë, të cilët i shihnin këto ndryshime si një "largim nga tradita".
Zero tolerancë ndaj abuzimit
Skandali i abuzimit seksual ka qenë një nga sfidat më të mëdha për Kishën në dekadat e fundit. Françesku shtrëngoi rregullat me botimin e "Vos estis lux mundi" (2019) , i cili u kërkonte peshkopëve dhe eprorëve fetarë të raportonin rastet e abuzimit dhe u siguronte mbrojtje sinjalizuesve.
Pas dështimit të një komisioni ndërkombëtar të krijuar në vitin 2014 dhe skandalit në Kili në vitin 2018, ku ai fillimisht mbrojti një peshkop të akuzuar për fshehjen e krimit, Françesku kërkoi falje publike dhe mori masa drastike, si reduktimi i kardinalit Theodore McCarrick në shtetin laik.
Ai gjithashtu krijoi një komision për mbrojtjen e të miturve, të integruar në Kuria dhe organizoi një samit të paprecedentë në 2019 që çoi në heqjen e sekretit pontifikal në rastet e abuzimit seksual të klerikëve dhe detyrimin e fetarëve për të raportuar rastet në hierarkinë e tyre.
Transparenca ekonomike dhe lufta kundër korrupsionit
Që nga fillimi i pontifikatit të tij, Françesku promovoi transparencën në financat e Vatikanit, një zonë historikisht e errët. Papa nisi një auditim të Institutit për Punët Fetare (IOR), i njohur gjerësisht si Banka e Vatikanit dhe forcoi kontrollet mbi investimet dhe tenderat. Në vitin 2014, ai krijoi një Sekretariat për Ekonominë dhe zbatoi një kuadër investimi dhe masa kundër korrupsionit. Si pjesë e këtyre reformave, ai mbylli 5000 llogari bankare të dyshimta në Vatikan.
Roli i gruas brenda Vatikanit
Falë reformës së Kurisë, laikët mund të kryesojnë Dikasteritë e Vatikanit, si Departamenti i Komunikimit dhe Sekretariati për Ekonominë, aktualisht të kryesuar nga dy laikë, gazetari Paolo Ruffini dhe ekonomisti spanjoll Máximo Caballero Ledo. Dhe, për herë të parë, gratë patën mundësinë të drejtonin disa prej strukturave të Selisë së Shenjtë.
Gratë laike që mbajnë poste të larta në Vatikan përfshijnë Barbara Jatta, drejtoresha e parë femër e Muzeve të Vatikanit; dhe Cristiane Murray, Zëvendësdrejtoreshë e Zyrës së Shtypit të Vatikanit. Të dyja u emëruan nga Françesku. Më 2 korrik 2022, Papa kishte thënë në një intervistë me agjencinë e lajmeve Reuters se donte që gratë të zinin role të rëndësishme në Kishë. 'Unë jam i hapur për t'u dhënë atyre një shans ," tha ai në atë kohë.
Reforma e procedurës së anulimit të martesës
Françesku theksoi nevojën për të thjeshtuar proceset e anulimit të martesës për t'i bërë ato më të aksesueshme për besimtarët që kërkojnë qartësi për vlefshmërinë e martesave të tyre. Në janar 2025, gjatë inaugurimit të vitit gjyqësor të Tribunalit të Rotës Romake, Papa kujtoi se reforma e tij e vitit 2015, e mishëruar në Motu Proprio Mitis Iudex Dominus Iesus dhe Mitis et Misericors Iesus, lejoi peshkopët dioqezanë të lirë në procedurën evidente të gjykatësve të natyrës dhe të vepronin si gjyqtarë të lirë.
Françesku theksoi se shqetësimi për shpëtimin e shpirtrave duhet të drejtojë zbatimin e këtyre reformave dhe kërkoi që proceset të jenë sa më të shpejta dhe të aksesueshme.
"Ne duhet të kujdesemi për dhimbjen dhe shpresën e atyre që kërkojnë të vërtetën rreth martesës së tyre ," tha ai.
Ai theksoi gjithashtu rëndësinë e informimit të besimtarëve për ekzistencën e procesit të shkurtër ( procesus brevior ) dhe garantimin e procedurave pa pagesë, duke siguruar që puna e gjykatave të kombinojë ashpërsinë ligjore dhe ndjeshmërinë baritore.
Diplomacia dhe afrimi me periferitë
Françesku i dha përparësi rajoneve të margjinalizuara në diplomacinë e tij, duke vizituar vendet në Evropën Lindore dhe Afrikë në vend të bastioneve tradicionale katolike perëndimore. Ai ka mbrojtur multilateralizmin dhe ka denoncuar industrinë e armëve, ndërkohë që promovon dialogun ndërfetar, duke theksuar vizitën e tij historike në Irak në vitin 2021 dhe afrimin e tij me Islamin.
Papa kontribuoi gjithashtu në një marrëveshje historike midis Kubës dhe Shteteve të Bashkuara në 2014 , duke ndërmjetësuar rifillimin e marrëdhënieve diplomatike midis dy vendeve. Po kështu, në vitin 2018, ajo nënshkroi një pakt me Kinën për emërimin e peshkopëve, megjithëse kontrolli i Partisë Komuniste vazhdon të kufizojë autonominë e Kishës në vendin aziatik.
Megjithatë, diplomacia e tij ka hasur në pengesa në luftën në Ukrainë . Pavarësisht thirrjeve të shumta për paqe, konflikti ka dobësuar marrëdhëniet e tij me Kishën Ortodokse Ruse, të udhëhequr nga Patriarku Kirill , i cili mbështet qëndrimin e Moskës.
Migrimet dhe mjedisi
Pika të tjera të rëndësishme të pontifikatit të Françeskut kanë të bëjnë me mbrojtjen e tij të vendosur ndaj emigrantëve dhe mjedisit . Gjatë vizitave në ishullin italian të Lampedusa dhe kampin e refugjatëve në Lesbos , ai denoncoi trajtimin çnjerëzor të vuajtur nga ata që ikin nga lufta dhe varfëria dhe u bëri thirrje vendeve evropiane të tregojnë hapje dhe solidaritet më të madh me refugjatët.
Për çështjet mjedisore, në vitin 2015 ai botoi enciklikën Laudato Si' , në të cilën ai bëri thirrje për një " revolucion ekologjik " dhe kritikoi " përdorimin e papërgjegjshëm të burimeve ". Ai ka mbrojtur Marrëveshjen e Parisit dhe ka theksuar nevojën për një ekologji integrale që lidh mbrojtjen planetare me drejtësinë sociale.
Bekime për çiftet homoseksuale
Sugjerimi i Françeskut për të lejuar bekimet për çiftet e të njëjtit seks ndezi një reagim të fortë në sektorët konservatorë të Kishës. "Një bekim është kërkimi i një personi për të qenë në praninë e Zotit, por ai nuk duhet të ngatërrohet kurrë me sakramentin e martesës ," sqaroi Papa në një letër.
Aborti
Një tjetër temë debati ka qenë qëndrimi i Papës ndaj personave të divorcuar dhe të rimartuar. Sipas doktrinës tradicionale, ata që hyjnë në një martesë civile pas divorcit nuk mund të marrin sakramentet , pasi martesa konsiderohet e pazgjidhshme, nëse Kisha nuk e anulon atë.
Françesku ngriti mundësinë e hapjes më të madhe , gjë që u refuzua nga Burke i lartpërmendur dhe konservatorë të tjerë. "Shtylla e Kishës është martesa. Nëse nuk e mësojmë dhe nuk e jetojmë mirë atë të vërtetë, ne jemi të humbur," pohoi kardinali.
Lidhur me abortin, Françesku ka përsëritur qëndrimin e tij se " është vrasje ", por ka ndërmarrë hapa për të qetësuar marrëdhëniet e Kishës me ata që e kanë praktikuar atë. Një nga ndryshimet më domethënëse ishte lejimi i çdo prifti që t'u jepte faljen sakramentale atyre që kanë pasur një abort , një privilegj që më parë ishte i kufizuar për peshkopët. Kjo masë synonte të lehtësonte kthimin e besimtarëve që ishin distancuar për shkak të qëndrimit tradicional të Kishës për këtë çështje.
Si funksionon konklava për të zgjedhur Papën?
VATIKAN- Pas vdekjes së Papa Françeskut, Kisha bën thirrje për mbledhjen e "konklavës." Konklava për zgjedhjen e një Pape vjen nga latinishtja "cum clave", që do të thotë "me një çelës", duke u përdorur si simbolikë për dhomën e mbyllur ku u takuan kardinalët dhe është një institucion që daton në shekullin e 13-të.
Konklava e parë, me kardinalët e kufizuar për të shmangur çdo presion të jashtëm, u zhvillua në 1241, me zgjedhjen e Celestine IV. Por më i famshmi, për shkak të kohëzgjatjes së tij, ishte ai që filloi në fund të vitit 1268 në Viterbo, në Italinë qendrore, pas vdekjes në të njëjtin qytet të Klementit IV. Me kalimin e kohës, rregullat u lehtësuan dhe kardinalët madje u lejuan të mbanin me vete edhe një shishe konjak.
Çështja e konjakut të konklavës vazhdoi deri në vitin 1878 (dhe më gjatë, siç do ta shohim më vonë) kur u zgjodh Papa Leo XIII. Dhomëtari kardinal administron të mirat dhe të drejtat e përkohshme të Selisë së Shenjtë. Por nuk dihen shumë detaje pasi kardinalët betohen solemnisht se do t'i mbajnë të fshehta punimet gjatë takimeve të tyre. Sot e kësaj dite askush nuk e di çfarë ndodh pas derëve të mbyllura.
Detajet e konklavës
Zgjedhja e një Pape fillon me mbërritjen e kardinalëve në Kapelën Sistine, ku ata hyjnë duke recituar këngën "Erdhi Krijuesi". Pasi të kenë mbërritur të gjithë, kardinali Camerlengo do të shkojë në dyert e Kapelës Sistine dhe, ndërsa i mbyll, do të shqiptojë këto fjalë: Extra omnes është një frazë latine që do të thotë "të gjithë jashtë" ose "askush të mos mbetet brenda". Ky term përdoret në ritualin e konklavës për të shënuar fillimin e mbylljes së kardinalëve në Kapelën Sistine. Më pas çdo kardinal do të betohet me duar mbi Ungjijtë duke thënë: “Et ego ...cardinalis... spondeo, voveo ac iuro silentium” (unë, ... kardinal ... premtoj, detyrohem dhe betohem të hesht) duke shtuar: «Sic me Deus adiuvet et haec Sancta dei Evangelia, Si ungjijtë e Shenjtë që i prek me dorë).
Pastaj të gjithë thonë betimin e përbashkët, të shqiptuar në latinisht: Ne, Zgjedhësit Kardinalë të pranishëm në këtë zgjedhje të Papës suprem, premtojmë, lidhemi dhe betohemi se do t'i zbatojmë me besnikëri dhe me skrupulozitet të gjitha recetat që përmban Kushtetuta Apostolike e Papës Suprem Gjon Pali II.
Dhe zgjedhjet fillojnë....
Çdo kardinal ka një copë letre në të cilën shkruan emrin që dëshiron, e palos vertikalisht dhe e mban lart që ta shohin të gjithë. Një nga një shkojnë në altar dhe thonë me zë të lartë: “Testor Christuum Dominum, qui me iudicaturus est, me eumelectare, quiam secundum Deum iudico eligi debene” (“Unë e quaj Krishtin Zotin si dëshmitar, që do të më gjykojë, që i jap votën time atij që, sipas Zotit, e konsideroj se duhet të jetë i zgjedhur”). Fletëvotimi vendoset në një kuti votimi. Me fillimin e numërimit, fletët e votimit vendosen në një kupë tjetër. Numërimi i votave kryhet duke recituar me zë të lartë emrat e të zgjedhurve dhe çdo votë regjistrohet në një regjistër. Formularët shqyrtohen nga tre kardinalë përpara se të digjen në një sobë. Nëse del tym i zi, nuk ka papë, nëse është i bardhë, ka! Por për këtë proces kërkohen dy të tretat e votave. I zgjedhuri, pasi ka dhënë pëlqimin, është Papa i ri i Kishës Katolike.
Pasi të jetë zgjedhur Papa i ri, dekani, sipas gradës dhe vjetërsisë, i Kolegjit të Zgjedhësve Kardinal do ta pyesë atë në latinisht nëse i pranon zgjedhjet dhe më pas, nëse ai përgjigjet pozitivisht, i kërkohet emri që ka ndërmend të përdorë. Deri tani, askush nuk ka zgjedhur që të quhej Pjetër./ZËRI
Cili është protokolli i Vatikanit pas vdekjes së Papës?
VATIKANI- Vatikani ka krijuar një protokoll të detajuar për ceremoninë mortore të Papa Françeskut. Kisha Katolike ka procedura specifike për të nderuar kujtimin e Papës dhe për të siguruar një tranzicion të rregullt të udhëheqjes së kishës. Në nëntor 2024, Françesku miratoi një botim të ri të "Ordo Exsequiarum Romani Pontificis", dokumenti që rregullon ritet e varrimit të një Pape. Modifikimet synojnë të thjeshtojnë disa aspekte të ceremonisë dhe të shprehin më qartë besimin në Krishtin e ringjallur.
Tradicionalisht, vdekja e një ponti përkujtohej me një ritual në të cilin "camerlengo"—një zyrtar i lartë i kishës që është përgjegjës për udhëheqjen e Kishës Katolike për kohën kur nuk ka një Papë në detyrë—i godet ballin me një çekiç të vogël argjendi. Teksa e godet e thërret 3 herë me emrin e pagëzimit.
Me rregulloren e re kjo praktikë është eliminuar dhe konfirmimi i vdekjes do të bëhet në kapelën private të Pallatit Apostolik.
Pas konfirmimit të vdekjes, trupi i Papës do të vendoset në një arkivol druri me një brendshme zinku, në vend të sistemit të vjetër të tre arkivole (selvi, plumb dhe lis). Është eliminuar edhe ceremonia private në kapelën e Pallatit Apostolik, kështu që trupi do të dërgohet direkt në Bazilikën e Shën Pjetrit, ku do të shtrihet në një arkivol të hapur.
Mesha e varrimit do të kremtohet në Sheshin e Shën Pjetrit, e kryesuar nga Dekani i Kolegjit të Kardinalëve. Gjatë ceremonisë, titujt që lidhen me fuqinë e përkohshme do të shmangen, duke përdorur shprehje më të thjeshta si "Peshkop i Romës" ose "Pastor". Pas meshës, arkivoli do të transferohet në vendin e varrimit. Edhe pse tradita dikton që papët të varrosen në shpellat e Vatikanit, Françesku ka shprehur dëshirën për t'u varrosur në bazilikën e Santa Maria Maggiore në Romë. Pas varrimit, Kolegji i Kardinalëve fillon procesin e zgjedhjes së Papës së ardhshme. Gjatë periudhës së Sede Vacante, "camerlengo" është përgjegjës për administrimin e punëve të përkohshme të Kishës.
Papa i ri do të zgjidhet në një konklavë në Kapelën Sistine, gjatë së cilës kardinalët do të votojnë në fshehtësi derisa të arrijnë një shumicë prej dy të tretash. Vota regjistrohet në fletë votimi të vogla të bardha që digjen pasi të ketë përfunduar numërimi. Nëse nuk ka dakordësi, tymi që del nga oxhaku i Kapelës Sistine është ngjyrë gri. Pasi zgjidhet një Papë, një substancë digjet së bashku me fletët e votimit, duke prodhuar tym të bardhë - Fumata blanca - një sinjal që i përcjell botës se ka një udhëheqës të ri të Kishës Katolike.
Më pas, ai u paraqitet besimtarëve nga Ballkoni Qendror i Bazilikës së Shën Pjetrit, me kumtimin tradicional: Habemus Papam.
Papa, me t'u zgjedhur, dallohet nga klerikët e tjerë nga tre elementë kryesorë të veshjes së tij: kasoja e bardhë, shkopi papal dhe unaza. Secili prej këtyre simboleve ka një kuptim të thellë dhe pasqyron autoritetin e tij si udhëheqës i Kishës Katolike./ZËRI
Një ditë pas Pashkëve, ndërron jetë Papa Françesku
ITALI- Papa Françesku është ndarë nga jeta sot në moshën 88-vjeçare, një ditë pasi kremtoi Pashkën. Vatikani njoftoi se Ati i Shenjtë ka ndërruar jetë mëngjesin e ditës së sotme pas problemeve shëndetësore.
Papa ndodhej në Romë, në Casa Santa Marta, ku ishte transferuar pas shtrimit në spitalin Gemelli. Dje, të dielën e Pashkëve, ai kishte dashur të merrte pjesë në kremtimet e meshës dhe ishte shfaqur në lozhën e Shën Pjetrit për bekimin Urbi et Orbi.
"Të dashur vëllezër dhe motra, me dhimbje të thellë duhet të njoftoj vdekjen e Atit tonë të Shenjtë Papa Françesku. Në orën 7:35 të mëngjesit të sotëm, Peshkopi i Romës, Françesku, është kthyer në shtëpinë e Atit. E gjithë jeta e tij iu kushtua shërbimit të Zotit dhe Kishës së Tij. Ai na mësoi të jetojmë vlerat e Ungjillit me besnikëri, guxim dhe dashuri universale, në mënyrë të veçantë në shërbim të më të varfërve dhe të përjashtuarve. Me një mirënjohje të pamasë për shembullin e tij si një dishepull i vërtetë i Zotit Jezus, ia besojmë shpirtin e Papës Françesku dashurisë së pafund dhe mëshirës së Zotit të vetmit dhe të Trinisë së Shenjtë", njoftoi Kardinali Farrell.
Jorge Mario Bergoglio u zgjodh Papë më 13 mars 2013, duke befasuar shumë nga vëzhguesit e Kishës, të cilët e shihnin këtë klerik argjentinas – i njohur për përkushtimin ndaj të varfërve – si një figurë të jashtme dhe jo tradicionale./ZËRI
