Mbretëria e Bashkuar, Franca dhe Gjermania i kërkojnë Iranit të mos bëjë veprime
EUROPE- Mbretëria e Bashkuar, Franca dhe Gjermania kanë lëshuar një deklaratë të përbashkët pas sulmeve amerikane ndaj objekteve bërthamore të Iranit, duke thënë se i bëjnë thirrje Iranit të angazhohet në negociata që çojnë në një marrëveshje që adreson të gjitha shqetësimet që lidhen me programin e tij bërthamor.
Të tre vendet gjithashtu i kërkuan Iranit "të mos ndërmarrë asnjë veprim të mëtejshëm që mund të destabilizojë rajonin", duke shtuar:
"Ne kemi qenë vazhdimisht të qartë se Irani nuk mund të ketë kurrë një armë bërthamore dhe nuk mund të përbëjë më kërcënim për sigurinë rajonale", thuhet në deklaratë, raporton The Guardian.
Reagimi vjen disa orë pas përshkallëzimit të konfliktit Izrael-Iran, ku SHBA në orët e para të mëngjesit të së dielës (22 qershor 2025), lëshoi bombarduesit amerikanë B-2, dhe bomba shkatërruese, të cilat përdoren për herë të parë nga ana e SHBA-ve. SHBA deklaron se ka shkatërruar objektet kryesore bërthamore të Iranit, ndërkohë që Reuters raportoi se Irani pretendon se e ka zhvendosur uraniumin pak përpara sulmit./ZËRI
"Loja nuk ka mbaruar, surprizat do të vazhdojnë", mesazhi i Teheranit pas bombardimeve amerikane
IRAN-Një këshilltar i udhëheqësit suprem të Iranit, Ajatollah Ali Khamenei, tha të dielën se vendi ende kishte rezervat e tij të uraniumit të pasuruar pavarësisht sulmeve nga Shtetet e Bashkuara në vendet kryesore bërthamore.
“Edhe nëse objektet bërthamore shkatërrohen, loja nuk ka mbaruar, materialet e pasuruara, njohuritë vendase, vullneti politik mbeten”, tha Ali Shamkhani në një postim në X.
Ai shtoi se “iniciativa politike dhe operacionale tani është me palën që luan me zgjuarsi, shmang sulmet e verbëra. Surprizat do të vazhdojnë!”
Reagimi vjen disa orë pas përshkallëzimit të konfliktit Izrael-Iran, ku SHBA në orët e para të mëngjesit të së dielës (22 qershor 2025), lëshoi bombarduesit amerikanë B-2, dhe bomba shkatërruese, të cilat përdoren për herë të parë nga ana e SHBA-ve. SHBA deklaron se ka shkatërruar objektet kryesore bërthamore të Iranit, ndërkohë që Reuters raportoi se Irani pretendon se e ka zhvendosur uraniumin pak përpara sulmit./ZËRI
Si u bombardua Irani nga “Çekani i Mesnatës”: Zbardhet taktika “mashtruese” amerikane
Pentagoni ka bërë publike detaje të operacionit më të madh ajror të dekadës së fundit, të koduar “Midnight Hammer”, i zhvilluar të shtunën në mbrëmje kundër tre qendrave kryesore të programit bërthamor të Iranit: Fordow, Natanz dhe Isfahan.
Në një konferencë zyrtare nga Departamenti Amerikan i Mbrojtjes, Shefi i Shtabit të Përbashkët, gjenerali Dan Caine, bëri të ditur se operacioni përfshiu mbi 125 avionë luftarakë, përfshirë 7 bombardues B-2 Spirit, avionë zbulimi, njësi mbrojtëse ajrore dhe tankerë furnizimi. Sipas tij, ky ishte një nga misionet më të koordinuara dhe të shpejta në historinë ushtarake moderne amerikane.
Bombarduesit B-2 hodhën mbi një duzinë bombash të tipit “Massive Ordnance Penetrator”, të dizajnuara për të depërtuar thellë në objektivat nëntokësorë. Goditjet nisën në orën 18:40 sipas kohës amerikane (ET) dhe përfunduan brenda 20 minutash, pa asnjë ndërhyrje nga mbrojtja ajrore iraniane. Forcat amerikane dolën nga hapësira ajrore iraniane në orën 19:00.
Paralelisht, dhjetëra raketa Tomahawk u lëshuan drejt objektivave strategjikë në qytetin Isfahan, i cili konsiderohet si një nga nyjet kyçe të kapaciteteve bërthamore iraniane.
Gjenerali Caine theksoi gjithashtu se pjesë e planit ishte një manovër mashtruese: një segment i flotës u nis drejt Paqësorit për të devijuar vëmendjen e kundërshtarit dhe për të ruajtur elementin e befasisë. Sipas tij, vetëm një grup shumë i kufizuar i planifikuesve ushtarakë ishin në dijeni të detajeve të misionit.
Sekretari amerikan i Mbrojtjes, Pete Hegseth, në të njëjtën konferencë për media, deklaroi se ky operacion shënoi një kthesë të rëndësishme në ndalimin e ambicieve bërthamore të Teheranit. Ai përshëndeti udhëheqjen “vizionare dhe të vendosur” të Presidentit Trump dhe theksoi se ndërhyrja amerikane ishte një kombinim i forcës precize dhe vendosmërisë strategjike.
Ky operacion shënon misionin më të gjatë me avionë B-2 që nga 11 shtatori 2001 dhe konsiderohet si një prej aksioneve më të sofistikuara të dekadës – si në aspektin teknik, ashtu edhe në fushën e taktikave psikologjike dhe logjistikës ushtarake.
Ndërkohë, tensionet në rajon janë në rritje, ndërsa komuniteti ndërkombëtar po ndjek nga afër pasojat e kësaj goditjeje, e cila mund të riformësojë balancën e sigurisë në Lindjen e Mesme./ZËRI
Analiza e Reuters: Bota pret përgjigjen e Iranit, a e zhvendosi uraniumin para sulmit?
Bota priti përgjigjen e Iranit të dielën, pasi Presidenti Donald Trump tha se SHBA-të kishin "shkatërruar" centralet kryesore bërthamore të Teheranit, duke iu bashkuar Izraelit në veprimin më të madh ushtarak perëndimor kundër Republikës Islamike që nga revolucioni i saj i vitit 1979.
Me dëmet e dukshme nga hapësira pas bombave amerikane kundër bunkerëve prej 30,000 paundësh që u rrëzuan në malin mbi centralin bërthamor Fordow të Iranit, Teherani u zotua të mbrohej me çdo kusht. Ai qëlloi një tjetër breshëri raketash drejt Izraelit që plagosi dhjetëra njerëz dhe rrafshoi ndërtesat në Tel Aviv.
Por ndoshta në një përpjekje për të shmangur një luftë të plotë me superfuqinë amerikane, ai ende nuk i kishte zbatuar kërcënimet e tij kryesore për hakmarrje kundër vetë Shteteve të Bashkuara - qoftë duke synuar bazat amerikane ose duke u përpjekur të pengonte furnizimet globale me naftë.
Duke folur në Stamboll, Ministri i Jashtëm iranian Abbas Araqchi tha se Teherani do të shqyrtonte të gjitha përgjigjet e mundshme. Nuk do të kishte kthim në diplomaci derisa të hakmerrej, tha ai. "SHBA-të treguan se nuk kanë respekt për ligjin ndërkombëtar. Ata e kuptojnë vetëm gjuhën e kërcënimit dhe forcës", tha ai.
Trump, duke njoftuar sulmet në një fjalim televiziv, i quajti ato "një sukses spektakolar ushtarak".
"Objektet kryesore të pasurimit bërthamor të Iranit janë zhdukur plotësisht dhe plotësisht. Irani, ngacmuesi i Lindjes së Mesme, tani duhet të bëjë paqe. Nëse nuk e bëjnë, sulmet e ardhshme do të jenë shumë më të mëdha dhe shumë më të lehta", tha ai.
Megjithatë, administrata e tij theksoi se nuk ishte dhënë asnjë urdhër për ndonjë luftë më të gjerë për të përmbysur establishmentin klerikal shiit të linjës së ashpër që ka sunduar Iranin që nga viti 1979.
"Ky mision nuk ishte dhe nuk ka qenë për ndryshimin e regjimit", u tha Sekretari i Mbrojtjes Pete Hegseth gazetarëve në Pentagon. "Presidenti autorizoi një operacion preciz për të neutralizuar kërcënimet ndaj interesave tona kombëtare të paraqitura nga programi bërthamor iranian".
Zëvendëspresidenti i SHBA-së JD Vance tha se Uashingtoni nuk ishte në luftë me Iranin, por me programin e tij bërthamor, duke shtuar se kjo ishte shtyrë për një kohë shumë të gjatë për shkak të ndërhyrjes së SHBA-së.
Në një hap drejt asaj që shihet gjerësisht si kërcënimi më efektiv i Iranit për të dëmtuar Perëndimin, parlamenti i tij miratoi një masë për të mbyllur Ngushticën e Hormuzit, hyrjen në Gjirin Persik ku gati një e katërta e naftës së transportuar në të gjithë botën kalon nëpër ujëra të ngushta që Irani i ndan me Omanin dhe Emiratet e Bashkuara Arabe.
Press TV i Iranit tha se mbyllja e ngushticës do të kërkonte miratimin nga Këshilli i Lartë i Sigurisë Kombëtare, një organ i udhëhequr nga një i emëruar i Udhëheqësit Suprem Ajatollah Ali Khamenei.
Përpjekja për të bllokuar naftën e Gjirit duke mbyllur ngushticën mund të rriste çmimet globale të naftës, të prishte ekonominë botërore dhe të ftonte një konflikt pothuajse të sigurt me Flotën e Pestë masive të Marinës Amerikane, e cila është e bazuar në Gjirin Persik dhe e ngarkuar me mbajtjen e saj të hapur.
Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, në një intervistë të Fox News të dielën, e paralajmëroi Iranin të dielën kundër hakmarrjes për sulmet e SHBA-së, duke thënë se një veprim i tillë do të ishte "gabimi më i keq që kanë bërë ndonjëherë".
Rubio i tha veçmas emisionit "Face the Nation" të CBS se SHBA-të kanë "objektiva të tjerë që mund të godasin, por ne e arrijmë objektivin tonë". Më vonë ai shtoi: "Nuk ka operacione ushtarake të planifikuara tani për tani kundër Iranit, përveç nëse - përveç nëse ata bëjnë dredhi."
Këshilli i Sigurimit i OKB-së do të mblidhej më vonë të dielën, thanë diplomatët, me kërkesë të Iranit, i cili i kërkoi organit prej 15 anëtarësh "të adresonte këtë akt të hapur dhe të paligjshëm të agresionit (të SHBA-së), ta dënonte atë në termat më të forta të mundshme".
SHPËRTHYESIT E BUNKERËVE
Izraeli, i cili filloi luftën me një sulm të papritur ndaj Iranit më 13 qershor, ka thënë prej kohësh se qëllimi i tij ishte të shkatërronte programin bërthamor të Iranit. Por vetëm Shtetet e Bashkuara zotërojnë bombat masive prej 30,000 paundësh - dhe bombarduesit e mëdhenj B2 që i hedhin ato - të projektuara për të shkatërruar objektiva nëntokësore si plani i pasurimit të uraniumit të Iranit në Fordow, i ndërtuar nën një mal.
Imazhet satelitore të marra nga Reuters pas sulmit duket se tregojnë dëme si në malin mbi vendin e ngjarjes ashtu edhe në hyrjet aty pranë.
Mbikëqyrësi bërthamor i OKB-së, IAEA, tha se nuk ishte raportuar rritje në nivelet e rrezatimit jashtë vendit pas sulmeve të SHBA-së. Një burim i lartë iranian i Reuters tha se pjesa më e madhe e uraniumit të pasuruar në Fordow ishte zhvendosur diku tjetër para sulmit.
Ndërsa është e qartë se sulmet ajrore amerikane kishin goditur vendin e Fordow, ende nuk ishte e mundur të vlerësohej dëmi i shkaktuar nën tokë atje, tha për CNN Drejtori i Përgjithshëm i IAEA-s, Rafael Grossi.
Iranianët e kontaktuar nga Reuters përshkruan frikën e tyre nga perspektiva e një lufte të zgjeruar që përfshin Shtetet e Bashkuara.
"E ardhmja jonë është e errët. Nuk kemi ku të shkojmë - është si të jetojmë në një film horror", tha Bita, 36 vjeç, një mësuese nga qyteti qendror i Kashanit, para se linja telefonike të ndërpritej.
Pjesa më e madhe e Teheranit, një kryeqytet me 10 milionë banorë, është zbrazur, me banorët që ikin në fshat për t'i shpëtuar bombardimeve izraelite. Autoritetet iraniane thonë se mbi 400 njerëz janë vrarë që kur filluan sulmet e Izraelit, kryesisht civilë.
Irani është lënë pas dore. /Përktheu dhe përshtati: Zëri.al
Pakistani dënon sulmet e SHBA-së, një ditë pasi nominoi Trumpin për Çmimin Nobel për Paqen
PAKISTAN- Pakistani dënoi sulmet e urdhëruara ndaj Iranit nga Donald Trump, një ditë pasi Islamabadi tha se do ta nominonte presidentin e SHBA-së për Çmimin Nobel për Paqen.
Pakistani të dielën tha se vendimi i Trumpit për të bombarduar objektet bërthamore iraniane shkelte ligjin ndërkombëtar dhe se diplomacia ishte e vetmja mënyrë për të zgjidhur krizën e Iranit.
"Përshkallëzimi i paparë i tensionit dhe dhunës, për shkak të agresionit të vazhdueshëm kundër Iranit është thellësisht shqetësues. Çdo përshkallëzim i mëtejshëm i tensioneve do të ketë pasoja të rënda dëmtuese për rajonin dhe më gjerë", tha Ministria e Punëve të Jashtme e Pakistanit.
Gjithashtu të dielën, kryeministri i Pakistanit, Shehbaz Sharif, telefonoi Presidentin e Iranit, Masoud Pezeshkian, dhe "i përcolli dënimin e Pakistanit" të sulmeve të SHBA-së, tha një deklaratë nga udhëheqësi pakistanez.
Reagimi vjen disa orë pas përshkallëzimit të konfliktit Izrael-Iran, ku SHBA në orët e para të mëngjesit të së dielës (22 qershor 2025), lëshoi bombarduesit amerikanë B-2, dhe bomba shkatërruese, të cilat përdoren për herë të parë nga ana e SHBA-ve./ZËRI
Rubio: Irani nuk do të luajë me Trump, ata kanë uranium për 10 bomba
Uashington- Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio deklaroi se SHBA nuk po kërkojnë luftë në Iran. Në një deklaratë për Fox News, disa orë pas sulmit të së dielës, ku SHBA goditi 3 objekte bërthamore në Iran, Rubio tha se Uashingtoni është i hapur për negociata, ndërsa shtoi se Irani nuk luan dot me Trump. Ai shtoi se Irani ka uranium të pasuri për të zhvilluar të paktën 10 bomba bërthamore.
"Ne nuk po kërkojmë luftë në Iran. Bota është më e sigurt dhe më e qëndrueshme sesa ishte 24 orë më parë. Nëse Irani kthehet, do të jetë gabimi më i keq që kanë bërë ndonjëherë. Irani nuk do ta luajë lojën me [Donald] Trump. Irani ka uranium të pasuruar në sasi të mjaftueshme për të prodhuar të paktën nëntë ose dhjetë bomba bërthamore."-tha Rubio.
Ai shtoi se e inkurajon Kinën të telefonojë Iranin në lidhje me vendimin e tij të mundshëm për të mbyllur Ngushticën e Hormuzit, duke shtuar se SHBA-të nuk kanë prova se Kina ishte e përfshirë në ndonjë gjë./ZËRI
Parlamenti i Iranit voton për mbylljen e Ngushticës së Hormuzit pas sulmeve të SHBA-së
IRAN- Parlamenti iranian ka votuar në mbështetje të mbylljes së Ngushticës së Hormuzit, një nga pikat më kritike të tranzitit të naftës në botë, sipas raportimeve të mediave vendase.
Megjithatë, çdo vendim përfundimtar për hakmarrje do të mbetet në dorë të Këshillit Suprem të Sigurisë Kombëtare të vendit dhe udhëheqësit Ajatollah Ali Khamenei. Vota në parlament thjesht e këshillon atë.
"Parlamenti ka arritur në përfundimin se Ngushtica e Hormuzit duhet të mbyllet, por vendimi përfundimtar në këtë drejtim i takon Këshillit Suprem të Sigurisë Kombëtare", njoftoi të dielën Komandanti i Gardës Revolucionare Ismail Kowsari, anëtar i Komisionit të Sigurisë Kombëtare të Parlamentit, sipas Al Arabiya dhe Jerusalem Post.
Votimi u zhvillua të dielën pas Operacionit Amerikan "Midnight Hammer", në të cilin shtatë bombardues të fshehtë B2 fluturuan në Iran dhe hodhën 14 bomba Massive Ordinance Penetrator (MOP) në dy nga centralet bërthamore të Iranit, përfshirë centralin Fordow. Një central i tretë u godit me raketa lundrimi Tomahawk të lëshuara nga nëndetëset.
-
DW: Ç’ndodh me ekonominë botërore nëse Irani bllokon Hormuzin?
19 Qershor, 22:20 -
Ç’ndodh me ekonominë botërore nëse Irani bllokon Hormuzin?
19 Qershor, 08:36
Presidenti Donald Trump tha se objektet ishin shkatërruar nga operacioni amerikan, i cili përfshinte gjithsej 125 avionë në një operacion që zgjati 25 minuta për t'u përfunduar. Megjithatë, Kryetari i Shtabit të Përbashkët të Forcave të Armatosura të Trump, Gjenerali Dan Caine, tha të dielën se do të duhet pak kohë për të vlerësuar shkallën e plotë të dëmit në vende.
Bombat MOP të përdorura për të goditu objektet bërthamore nuk ishin vendosur kurrë në një skenar luftimi nga SHBA./ZËRI
Sekretari amerikan i Mbrojtjes: Sulmet ishin precize dhe të qarta!
SHBA- Sekretari i mbrojtjes i SHBA-së, Pete Hegseth, tha se sulmet ndaj lokacioneve bërthamore iraniane ishin një sukses "i pabesueshëm dhe dërrmues" që "shkatërroi" programin bërthamor të vendit.
Në një konferencë për shtyp në Pentagon, Hegseth tha se "sulmet precize" ishin "të fokusuara, të fuqishme dhe të qarta".
Ai tha se operacioni kishte në shënjestër vetëm lokacionet bërthamore iraniane, në vend të trupave apo civilëve iranianë.
Ai tha: "Mbrëmë me urdhër të Presidentit Trump, komanda qendrore e SHBA-së kreu një sulm preciz në mes të natës kundër tre lokacioneve bërthamore në Iran... me qëllim shkatërrimin ose degradimin e rëndë të programit bërthamor të Iranit.
"Ishte një sukses i pabesueshëm dhe dërrmues. Urdhri që morëm nga komandanti ynë i përgjithshëm ishte i fokusuar, ishte i fuqishëm dhe ishte i qartë. Ne shkatërruam programin bërthamor iranian."
Reagimi vjen disa orë pas përshkallëzimit të konfliktit Izrael-Iran, ku SHBA në orët e para të mëngjesit të së dielës (22 qershor 2025), lëshoi bombarduesit amerikanë B-2, dhe bomba shkatërruese, të cilat përdoren për herë të parë nga ana e SHBA-ve./ZËRI
Medvedev për Trump: Ta harrojë çmimin Nobel për Paqen, fillim i shkëlqyer, urime z.President!
RUSI- Moska zyrtare ka komentuar ndërhyrjen amerikane në Iran, ku u goditën 3 zona ku mendohet se ndodheshin objektet bërthamore të qeverisë iraniane. Në një postim në X, Dmitry Medvedev, zv.kryetar i Këshillit të Sigurisë në Rusi, një ndihmës i ngushtë i Vladimir Putin, tha se sulmet amerikane nuk e dëmtuan infrastrukturën në Fordow.
"Çfarë kanë arritur amerikanët me sulmet e tyre gjatë natës në tre vende bërthamore në Iran", tha ai.
Duke e kritikuar ashpër Trumpin, ai shtoi: “Me “sukses” të tillë, Trump mund ta harrojë Çmimin Nobel për Paqen, pavarësisht natyrës korruptive të atij çmimi. Një fillim i shkëlqyer, urime, Z. President!”.
Vërejtjet nga politikani rus erdhën pasi Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike (IAEA) raportoi se Fabrika e Pasurimit të Karburantit Fordow pësoi dëme minimale në sulmet ajrore të SHBA-së, siç pretendohet nga agjenci të shumta. Agjencia kishte pohuar se nuk kishte pasur rritje të niveleve të rrezatimit jashtë vendit të raportuara në Fordow që nga 22 qershori 2025./ZËRI
Kancelari Merz: Irani duhet të negociojë me SHBA-në dhe Izraelin
BERLIN- Pas sulmeve të SHBA-së ndaj objekteve bërthamore në Iran gjatë natës, qeveria gjermane mblodhi këshillin e saj të sigurisë. Kancelari Friedrich Merz i bëri thirrje Iranit të negociojë një zgjidhje paqësore të konfliktit me Izraelin dhe SHBA-në.
Ndërsa reagimet nga politikanët e partive qeverisëse ishin të përziera. "Pasi Irani refuzoi të pranonte ofertën e evropianëve për të negociuar, pasojat e një sulmi amerikan kundër objekteve bërthamore ishin të parashikueshme", tha për gazetën Tagesspiegel zëvendëskryetari parlamentar i partisë së kancelares Demokrate të Krishterë (CDU) të qendrës së djathtë, Jürgen Hardt.
Kjo do ta kthente programin bërthamor me vite prapa, në dobi të Izraelit dhe të gjithë botës së lirë, përfshirë Gjermaninë, shtoi Hardt.
Ministrat e Jashtëm të Gjermanisë, Francës dhe Britanisë kishin bërë një përpjekje tjetër të premten në Gjenevë me homologun e tyre iranian Abbas Araghchi për të arritur një zgjidhje diplomatike të konfliktit, por pa sukses.
Eksperti i politikës së jashtme Rolf Mützenich, nga partnerët e vegjël të koalicionit, Social Demokratët e qendrës së majtë (SPD), shprehu megjithatë zhgënjim. “Përpjekja për të forcuar rendin ndërkombëtar përmes bashkëpunimit, kontrollit dhe traktateve do të shtyhet me dekada”, i tha ai Tagesspiegel.
Reagimi vjen disa orë pas përshkallëzimit të konfliktit Izrael-Iran, ku SHBA në orët e para të mëngjesit të së dielës (22 qershor 2025), lëshoi bombarduesit amerikanë B-2, dhe bomba shkatërruese, të cilat përdoren për herë të parë nga ana e SHBA-ve./ZËRI
Cilat janë rreziqet e rrezatimit nga bombardimet në vende si Fordo?
IRAN- Avionët luftarakë amerikanë kanë bombarduar tre centrale bërthamore në Iran, të njëjtat vende që avionët izraelitë kishin shënjestruar në luftën e tyre të vazhdueshme me Iranin. Një nga objektivat ishte Fordo, një uzinë pasurimi uraniumi e fshehur në një shpat mali të largët që është jetike për ambiciet bërthamore të Iranit.
U goditën gjithashtu edhe objektet kryesore bërthamore në Natanz dhe Isfahan.
Ende nuk është e qartë se sa dëme u janë shkaktuar impianteve, megjithëse organi mbikëqyrës bërthamor i OKB-së thotë se nuk ka pasur "asnjë rritje" të raportuar të niveleve të rrezatimit jashtë vendit.
Por çfarë dimë ne për këto vende dhe cilat janë rreziqet e sulmit ndaj objekteve bërthamore?
IAEA i përshkroi sulmet e Izraelit ndaj objekteve bërthamore të Iranit si "thellësisht shqetësuese".
Javën e kaluar, Drejtori i Përgjithshëm i saj, Rafael Grossi, tha se përshkallëzimi ushtarak "rrit mundësinë e një lëshimi radiologjik me pasoja serioze për njerëzit dhe mjedisin".
Vendet e pasurimit të uraniumit përdoren për të ndërtuar furnizime të një lloji të caktuar - ose izotopi - të uraniumit.
"Kur nxirrni uranium nga toka, ai vjen në dy forma: 99.3% është uranium-238 - dhe 0.7%, ose rreth një atom në 150, është uranium-235, dhe kjo është ajo që ju nevojitet për të punuar në reaktorin tuaj bërthamor", shpjegon Profesor Paddy Regan nga Universiteti i Surrey dhe Laboratori Kombëtar Fizik i Mbretërisë së Bashkuar.
Shpërthim energjie
Procesi i pasurimit bërthamor në thelb do të thotë rritje e sasisë së uraniumit-235. Kjo bëhet duke marrë uraniumin në formën e tij të gaztë dhe duke e rrotulluar atë në makina të quajtura centrifuga, tha Prof Regan.
Dhe meqenëse uraniumi-238 është më i rëndë se uraniumi-235 i nevojshëm, të dy ndahen ndërsa rrotullohen. Kjo përsëritet vazhdimisht për të rritur pasurimin. Centralet bërthamore zakonisht kanë nevojë për rreth 3-5% të këtij uraniumi të pasuruar për të gjeneruar një reaksion bërthamor të kontrolluar që çliron energji.
Por kur qëllimi është të prodhohet një armë bërthamore, nevojitet një përqindje shumë më e lartë e uraniumit-235 - rreth 90%. Në thelb, sa më i pasuruar të jetë uraniumi, aq më i madh është shpërthimi i energjisë kur të gjitha ato atome ndahen. NIAEA tha se uraniumi i Iranit kishte arritur në rreth 60% të pasurimit - pra në rrugën e duhur për t'u përqendruar mjaftueshëm për një armë bërthamore.
Por lëshimi i një rakete në rezervat e uraniumit të pasuruar të ruajtura siç duhet nuk do të përbënte një "incident bërthamor" në të njëjtën shkallë si katastrofat që ndodhën në centralet bërthamore në Fukushima ose Çernobil.
"Uraniumi i pasuruar shumë është rreth tre herë më radioaktiv se uraniumi i papasuruar. Por në fakt, në shkallën e gjërave, asnjëri prej tyre nuk është veçanërisht radioaktiv. Nuk do të shkaktonte një problem të madh të ndotjes mjedisore", shpjegon Prof Jim Smith, nga Universiteti i Portsmouth, i cili ka studiuar pasojat e katastrofës së Çernobilit.
"Ne jemi më të shqetësuar për ato që quhen produkte të ndarjes bërthamore - gjërat në të cilat uraniumi ndahet kur është në një reaktor ose në një bombë - gjëra të tilla si ceziumi radioaktiv, stronciumi radioaktiv, jodi radioaktiv. Ato janë më shumë një çështje e ndotjes mjedisore."
Por, për shkak se në vendet e pasurimit nuk po ndodh asnjë reaksion bërthamor - dhe një shpërthim nga një bombë nuk do ta shkaktonte një të tillë - këto "produkte të rrezikshme radioaktive të ndarjes" nuk do të ishin të pranishme, tha ai.
Në vend të kësaj, uraniumi mund të shpërndahej në nivel lokal me anë të një shpërthimi.
Kërcënim i lokalizuar
IAEA tha se nuk kishte pasur "asnjë rritje të niveleve të rrezatimit jashtë vendit" të raportuar pas sulmeve amerikane. Javën e kaluar, kur Izraeli goditi impiantin e Natanzit, IAEA gjeti ndotje radioaktive në vend, por ata thanë se nivelet e radioaktivitetit jashtë mbetën të pandryshuara dhe në nivele normale.
"Me uraniumin… rrezatimi nuk udhëton shumë larg", thotë Prof. Claire Corkhill, Kryetare e Mineralogjisë dhe Menaxhimit të Mbetjeve Radioaktive në Universitetin e Bristolit.
Por për njerëzit afër vendit, mund të ketë rreziqe shëndetësore, tha ajo.
"Sa i përket toksicitetit për trupin e njeriut, sigurisht që nuk duhet të thithësh grimca uraniumi dhe as t'i gëlltisësh ato", tha ajo.
"Kjo ndodh sepse grimcat e uraniumit mund të ngecin në qeliza, brenda mushkërive ose stomakut tuaj, dhe të zbërthehen ngadalë, në mënyrë radioaktive, duke shkaktuar dëme."
Përveç radioaktivitetit, ekspozimi ndaj kimikateve mund të jetë gjithashtu një problem për këdo që është aty pranë.
"Nëse do të kishte një incident dhe centrifugat do të çlironin heksafluoridin e uraniumit, gazin që përmbahet brenda centrifugave, atëherë do të ishte një incident kimik vërtet i rëndë", tha Prof Simon Middleburgh, një shkencëtar i materialeve bërthamore, nga Universiteti i Bangor.
"Nëse ky heksafluorid uraniumi bie në kontakt me lagështinë në ajër, është me të vërtetë mjaft gërryes dhe i dëmshëm sepse mund të formojë këtë acid shumë, shumë të fortë", tha ai.
"Por nuk do të ketë një ndikim të madh mjedisor përtej zonës shumë, shumë lokale."
IAEA tha se Qendra e saj e Incidenteve dhe Emergjencave kishte punuar pa ndërprerje. Agjencia e OKB-së tha se do të jepte vlerësime të mëtejshme mbi situatën në Iran sapo të viheshin në dispozicion më shumë informacione.
"Jemi shumë të zemëruar, Trump mendon se mund të bëjë çfarë dojë", iranianët reagojnë ndaj sulmeve të SHBA-së ndaj Iranit
TURQI- Shumë prej iranianëve, po qëndrojnë në një hotel në qytetin Van të Turqisë, i cili ndodhet 96 km larg kufirit iranian.
“Jemi shumë të zemëruar,”- thotë një grua për BBC.
“Donald Trump mendon se është një superfuqi dhe se mund të bëjë çfarë të mundet”, thotë ajo, përpara se të pyesë “pse askush nuk mund ta ndalojë Izraelin dhe SHBA-në”.
Ajo mbërriti nga Teherani këtë mëngjes për të shoqëruar vajzën e saj e cila po fluturon për në Kanada.
“Mendoj se njerëzit janë vërtet të shqetësuar dhe në panik sepse nuk e dinë se çfarë do të ndodhë në vend,”- shton vajza e saj 26-vjeçare.
Një tjetër burrë tha: Jam i trishtuar që nuk po mbaron.
Mendoi se do të qëndronte në Turqi vetëm “për një kohë të shkurtër”, por tani duket se do të qëndrojë këtu për një kohë “të gjatë”.
Ai thotë se ka një biznes në Teheran dhe po "numëron ditët" për t'u rikthyer në të.
"Mund të përballoj vetëm dy ose tre javë të tjera jashtë dhe pastaj do të më mbarojnë paratë. Jam shumë i shqetësuar tani."
Majdi, një student 28-vjeçar që mbërriti në qytetin Van të Turqisë nga Irani thotë se tani janë të shqetësuar se mund të mos jenë në gjendje ta shohin familjen e tyre, e cila mbetet në Iran.
"Kjo është diçka për të cilën mendoj vazhdimisht,”- thotë ai.
Emiratet e Bashkuara Arabe reagojnë pasi SHBA-të sulmuan Iranin: Është rritur frika, po na cënohet siguria
IRAN- Emiratet e Bashkuara Arabe kanë reaguar pasi SHBA-të bombarduan lokacionet bërthamore në Iran. Omani, i cili po ndërmjetësonte bisedimet bërthamore midis Uashingtonit dhe Teheranit, dënoi fuqimisht sulmet amerikane në centralet bërthamore në Iran.
Sulltanati i Gjirit shpreh shqetësim të thellë, denoncim dhe dënim të përshkallëzimit që rezulton nga sulmet ajrore të drejtpërdrejta të nisura nga Shtetet e Bashkuara”.
Arabia Saudite, e cila ka lidhje të forta sigurie me SHBA-në dhe është një nga aleatët e saj më të ngushtë rajonalë, tha se dënon “shkeljen e sovranitetit të Iranit dhe thekson nevojën për përmbajtje”, duke i bërë thirrje bashkësisë ndërkombëtare “të dyfishojë përpjekjet në këto rrethana jashtëzakonisht të ndjeshme për të arritur një zgjidhje politike”.
Ministria e Jashtme e Katarit paralajmëroi se “tensionet aktuale të rrezikshme do të çojnë në pasoja katastrofike në nivel rajonal dhe ndërkombëtar”. Ministria tha se “shpreson që të gjitha palët të tregojnë mençuri dhe përmbajtje në këtë kohë”.
Egjipti paralajmëroi për "rreziqet e rrëshqitjes së rajonit në kaos dhe tension të mëtejshëm", duke theksuar se "zgjidhjet politike dhe negociatat diplomatike, jo një zgjidhje ushtarake, janë e vetmja rrugëdalje nga kriza".
Ndërkohë, Presidenti libanez Joseph Aoun tha se "bombardimi i objekteve bërthamore iraniane rrit nivelin e frikës nga një përshkallëzim i tensioneve që do të kërcënonte sigurinë dhe stabilitetin në më shumë se një rajon dhe vend".
Reagimet vijnë pasi konflikti Izrael-Iran ka hyrë në javën e dytë, me të dyja palët që ende shkëmbejnë sulme. Pas sulmeve amerikane, ushtria izraelite tha se Irani qëlloi një valë të re raketash drejt vendit. Mëngjesin e kësaj të diele, SHBA-të goditën disa objekte kryesore bërthamore iraniane, duke përfshirë Fordow, Natanz dhe Isfahan. Gjatë një fjalimi në Shtëpinë e Bardhë, Presidenti i SHBA-së Donald Trump pretendoi se vendet ishin "shkatërruar plotësisht" dhe paralajmëroi se SHBA-të mund të sulmojnë objektiva të tjerë nëse Irani nuk bën paqe. Në sulme u përdorën bombardues amerikanë B-2, dhe burimet thanë se SHBA-të përdorën gjithashtu një bombë “shkatërruese bunkerësh” prej 30,000 paundësh. Është rasti i parë i njohur i përdorimit të bombës në mënyrë operacionale.
Ministri i jashtëm iranian: SHBA-të vendosën të “hedhin në erë” diplomacinë
IRAN- Ministri i Jashtëm iranian, Abbas Araghchi, tha se Shtetet e Bashkuara kishin vendosur të “hedhin në erë” diplomacinë, pas sulmeve të tyre ndaj objekteve bërthamore iraniane këtë mëngjes.
“Javën e kaluar, ne ishim në negociata me SHBA-në kur Izraeli vendosi ta hidhte në erë atë diplomaci. Këtë javë, ne zhvilluam bisedime me E3 (grupin e ministrave evropianë)/BE-në kur SHBA-të vendosën ta hidhnin në erë atë diplomaci”, tha Araghchi në X.
“Për Britaninë dhe Përfaqësuesin e Lartë të BE-së, është Irani ai që duhet të ‘kthehet’ në tryezën e bisedimeve. Por si mund të kthehet Irani në diçka që nuk e ka lënë kurrë, e lëre më ta hedhë në erë?” tha ai.
Presidenti i Këshillit Evropian: Jam i alarmuar pas bombardimeve të SHBA, vetëm diplomacia sjell paqe
TIRANË- Presidenti i Këshillit Evropian, António Costa, i është bashkuar thirrjeve të përhapura për qetësi pas sulmeve të SHBA-së ndaj Iranit .
Costa, në një postim në X , tha se ishte “thellësisht i alarmuar” pas bombardimeve të natës.
Ai tha: “U bëj thirrje të gjitha palëve të tregojnë përmbajtje dhe respekt për ligjin ndërkombëtar dhe sigurinë bërthamore.”
“Diplomacia mbetet e vetmja mënyrë për të sjellë paqe dhe siguri në rajonin e Lindjes së Mesme. Shumë civilë do të jenë përsëri viktima të një përshkallëzimi të mëtejshëm.
“BE-ja do të vazhdojë të angazhohet me palët dhe partnerët tanë për të gjetur një zgjidhje paqësore në tryezën e negociatave.”
Sulmet e SHBA në Iran, Komiteti Ndërkombëtar i Kryqit të Kuq: Bota mund të përfshihet e gjitha në luftë
SHBA- Komiteti Ndërkombëtar i Kryqit të Kuq ka thënë se kriza në Iran rrezikon “ta përfshijë rajonin dhe botën në luftë”.
Presidentja e saj, Mirjana Spoljaric, tha: “Intensifikimi dhe përhapja e operacioneve të mëdha ushtarake në Lindjen e Mesme rrezikon të përfshijë rajonin - dhe botën - në një luftë me pasoja të pakthyeshme.”
Ajo shtoi se civilët nuk duhet të jenë në shënjestër dhe mjekët duhet të jenë në gjendje të kryejnë detyrat e tyre në mënyrë të sigurt.
Spoljariç tha se delegacionet në Iran dhe Izrael po mobilizojnë ekipe dhe furnizime. Megjithatë, ajo shtoi: “Asnjë përgjigje humanitare nuk mund të zëvendësojë vullnetin politik për t'i dhënë përparësi paqes, stabilitetit dhe jetës njerëzore.”
Sulmi i SHBA-ve nga Iranit, Presidenti i Izraelit: Historik, tregon aleancën e thellë mes nesh
IZREAL- Presidenti i Izraelit e ka quajtur sulmin e Donald Trump ndaj Iranit "historik". Isaac Herzog thotë se fjalët e Trump tregojnë “aleancën e thellë dhe të guximshme” midis SHBA-së dhe Izraelit.
Por ai paralajmëron gjithashtu se “fushata nuk ka mbaruar”, duke shtuar se “ditët në vijim mund të jenë të ndjeshme, komplekse dhe sfiduese”, dhe u bën thirrje izraelitëve të vazhdojnë të ndjekin udhëzimet e zyrtarëve që shpëtojnë jetë.
Çmimi i naftës pritet të rritet pas sulmit amerikan ndaj Iranit
SHBA- Çmimet globale të naftës pritet të rriten kur tregjet e energjisë të fillojnë tregtimin të hënën në mëngjes në Azi.
“Sulmet e SHBA-së e kanë çuar konfliktin në një nivel të ri dhe shumë njerëz kanë frikë se kjo vetëm sa do ta përkeqësojë një situatë të keqe”, i tha BBC-së Dr. Carole Nakhle, drejtoreshë ekzekutive e Crystol Energy.
“Kjo frikë do të reflektohet në një premium më të lartë gjeopolitik të shtuar në çmimet e naftës - askush nuk e di se sa përbën kjo, por si rregull i përgjithshëm, sa më e madhe të jetë frika, aq më i madh është premiumi”, shton ajo.
Nafta e papërpunuar Brent e mbylli javën e tregtimit të premten me 77.01 dollarë për fuçi, pasi u rrit me gati 20% muajin e fundit.
Pavarësisht këtyre rritjeve, çmimet e naftës janë ende më të ulëta se në të njëjtën kohë vitin e kaluar.
Kostoja e naftës së papërpunuar ndikon në gjithçka, nga sa kushton për të mbushur makinën tuaj deri te çmimi i ushqimit në supermarket.
Raketa iraniane shkatërron një bllok apartamentesh në Tel Aviv (FOTO)
IZRAEL- Një raketë balistike iraniane la një vrimë të madhe në një ndërtesë apartamentesh tre ose katërkatëshe në veri të Tel Avivit.
Raketa shkatërroi katin e sipërm të ndërtesës. Gjithashtu, ajo shkatërroi betonin e mureve të ndërtesës dhe i theu të gjitha dritaret.
Mjetet e rënda filluan të lëvizin të dielën në mëngjes për të pastruar rrënojat dhe për të filluar pastrimin e mbeturinave nga përplasja, ndërsa ekipet e shpëtimit dhe të rimëkëmbjes operuan në zonë.
Kryeministri britanik Keir Starmer: Irani duhet të kthehet në tryezën e negociatave pas sulmeve amerikane
BRITANI E MADHE- Kryeministri britanik Keir Starmer i ka kërkuar Iranit të kthehet në tryezën e negociatave pasi Shtetet e Bashkuara goditën objektet e tij bërthamore.
“Iranit nuk mund t’i lejohet kurrë të zhvillojë një armë bërthamore dhe SHBA-të kanë ndërmarrë veprime për të lehtësuar këtë kërcënim”, tha Keir Starmer në një postim në X , duke e quajtur programin bërthamor të Iranit një “kërcënim të rëndë për sigurinë ndërkombëtare”.
"Ne i bëjmë thirrje Iranit të kthehet në tryezën e negociatave dhe të arrijë një zgjidhje diplomatike për t'i dhënë fund kësaj krize", tha ai.
Ministria e Jashtme e Iranit tha më parë se SHBA-të kishin filluar një “luftë të rrezikshme kundër Iranit” duke goditur centralet e tij bërthamore, një sulm që SHBA-të e quajtën shkelje të ligjit ndërkombëtar.
Shefi i mbikëqyrësit bërthamor të OKB-së thërret takim urgjent të hënën
SHBA- Rafael Mariano Grossi, drejtori i përgjithshëm i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike, organi mbikëqyrës bërthamor i Kombeve të Bashkuara, tha se po thërriste një takim urgjent për të hënën, pas sulmeve të SHBA-së ndaj objekteve bërthamore iraniane të dielën.
“Në dritën e situatës urgjente në Iran, po thërras një takim urgjent të Bordit të Guvernatorëve (IAEA) për nesër”, shkroi Grossi në një postim në X.
Ky takim vjen pasi konflikti Izrael-Iran ka hyrë në javën e dytë, me të dyja palët që ende shkëmbejnë sulme. Pas sulmeve amerikane, ushtria izraelite tha se Irani qëlloi një valë të re raketash drejt vendit. Mëngjesin e kësaj të diele, SHBA-të goditën disa objekte kryesore bërthamore iraniane, duke përfshirë Fordow, Natanz dhe Isfahan. Gjatë një fjalimi në Shtëpinë e Bardhë, Presidenti i SHBA-së Donald Trump pretendoi se vendet ishin "shkatërruar plotësisht" dhe paralajmëroi se SHBA-të mund të sulmojnë objektiva të tjerë nëse Irani nuk bën paqe. Në sulme u përdorën bombardues amerikanë B-2, dhe burimet thanë se SHBA-të përdorën gjithashtu një bombë “shkatërruese bunkerësh” prej 30,000 paundësh. Është rasti i parë i njohur i përdorimit të bombës në mënyrë operacionale.
Analiza e The Guardian: Nga anijet, ndërmjetësimet, te synimi i bazave amerikane, mundësitë e Iranit për t'u kundërpërgjigjur janë të kufizuara
SHBA- Irani ishte përpjekur ta pengonte Donald Trumpin të bashkohej me fushatën e bombardimeve të Izraelit me kërcënime të ashpra për hakmarrje, por opsionet e tij tani janë të kufizuara dhe të mbushura me rreziqe.
Zyrtarët iranianë kanë thënë konkretisht se anijet dhe bazat ushtarake amerikane do të jenë në shënjestër, por shumica e kapacitetit në të cilin mbështetej si mjet parandalues është zhveshur gjatë ditëve të fundit nga sulmet izraelite. Megjithatë, këto sulme janë përqendruar në lëshuesit e raketave balistike me rreze të gjatë veprimi. Irani ende ka një arsenal të frikshëm raketash dhe dronësh me rreze të shkurtër veprimi.
SHBA-të kanë marrë masa paraprake gjatë disa javëve të fundit, duke shpërndarë praninë e tyre detare në rajon dhe duke forcuar mbrojtjen ajrore, për t'u siguruar që të paraqesin një objektiv sa më të vështirë të jetë e mundur.
Për më tepër, Trump paralajmëroi për përfshirje më të gjerë të SHBA-së në luftën e Izraelit nëse Irani përpiqet të kundërsulmojë, dhe ditët e fundit sugjeroi se një nga objektivat e bombarduesve amerikanë do të ishte udhëheqësi suprem, Ajatollah Ali Khamenei.
Arma tjetër kryesore e Iranit, e ndërtuar gjatë dekadave, është rrjeti i tij i aleancave me milicitë rajonale, "boshti i rezistencës" i tij, por edhe ai është varfëruar. Arsenali i gjerë i raketave të Hezbollahut u shkatërrua nga forcat ajrore izraelite vitin e kaluar. Avionët izraelitë janë rikthyer për të mbajtur nën kontroll forcën shiite libaneze, duke bombarduar një rezervë të dyshuar raketash në jug të Bejrutit në prill.
Një milici shiite në Irak, e mbështetur nga Teherani, Kata'ib Hezbollah, ka kërcënuar të shënjestrojë "interesat amerikane" në Lindjen e Mesme në përgjigje të pjesëmarrjes së Uashingtonit në mbështetjen e Izraelit. Një nga komandantët e saj, Abu Ali al-Askari, u citua në CNN të ketë thënë se bazat amerikane në rajon "do të bëhen të ngjashme me vende gjuetie". Shtetet e Bashkuara kanë objekte ushtarake në të paktën nëntëmbëdhjetë vende në të gjithë Lindjen e Mesme, tetë prej të cilave janë të përhershme.
Një tjetër partner iranian, forcat Houthi në Jemen, ranë dakord për një armëpushim me SHBA-në në maj, por ata kanë paralajmëruar se do ta konsideronin armëpushimin të shkelur nëse Trump vendos të marrë pjesë në sulme ndaj Iranit dhe do të synonte anijet amerikane në Detin e Kuq, diçka që Houthi-t e kanë bërë në të kaluarën.
Hyrja e ndonjërës prej këtyre milicive në luftë do të shkaktonte një përgjigje shkatërruese nga SHBA-ja, e cila është përgatitur pikërisht për një eventualitet të tillë gjatë muajve që Izraeli ka përgatitur sulmin e tij.
Irani ka gjithashtu mundësinë e sulmit ndaj anijeve, me mundësinë përfundimtare të përdorimit të minave, fundosjes së anijeve ose lëshimit të kërcënimeve të besueshme për të mbyllur ngushticën e Hormuzit, një portë e ngushtë për në Gjirin Persik, vetëm 55 km e gjerë në disa vende, përmes së cilës kalon çdo ditë mbi një e pesta e furnizimit botëror me naftë, 20 milionë fuçi dhe pjesa më e madhe e gazit të lëngshëm.
Politikanët iranianë të vijës së ashpër kanë bërë thirrje që ngushtica të mbyllet gjatë ditëve të fundit. Kjo ka avantazhin e të qenit një mjet për t'i imponuar një kosto të drejtpërdrejtë Trumpit, pasi do të shkaktonte një rritje të çmimit të naftës me një efekt inflacionist pothuajse të menjëhershëm në SHBA përpara zgjedhjeve të Kongresit vitin e ardhshëm. Por do të ishte gjithashtu një akt i vetëdëmtimit dramatik ekonomik. Nafta iraniane përdor të njëjtën portë dhe mbyllja e Hormuzit rrezikon të fusë në luftë shtetet arabe të Gjirit, të cilat kanë qenë shumë kritike ndaj sulmit izraelit.
Për të shmangur përfshirjen e kundërshtarëve të mëtejshëm në konflikt ose për të ftuar një fushatë të përgjithshme bombardimi nga SHBA-ja, Teherani mund të vendosë të hakmerret në një datë të mëvonshme. Në të kaluarën, Teherani ka vonuar përgjigjen e tij ndaj sulmeve nga jashtë. Ministri i jashtëm, Seyed Abbas Araghchi, aludoi për një hakmarrje të tillë të pafundme kur tha të dielën se vendimi i Trump "do të ketë pasoja të përjetshme".
Marrë dhe përshtatur nga The Guardian
Trump del në konferencë emergjente pas sulmit: Irani të bëjë paqe ose për të do të vijë tragjedia!
SHBA- Presidenti i SHBA-ve Donald Trump ka dalë në një deklaratë urgjente për mediat, pas sulmit që organizoi dhe kreu në Iran. Ai konfirmoi sulmet ndaj tre centraleve bërthamore.
“Të gjithë i kanë dëgjuar këto emra për vite me radhë, ndërsa ata ndërtonin këtë ndërmarrje të tmerrshme shkatërruese. Objektivi ynë ishte shkatërrimi i impiantit të pasurimit bërthamor të Iranit.”
“Sulmet ishin një sukses spektakolar ushtarak”, thotë ai, duke shtuar se impiantet kryesore të pasurimit janë shkatërruar plotësisht.
“Irani, ngacmuesi i Lindjes së Mesme, duhet tani të bëjë paqe. Nëse nuk e bën, sulmet e ardhshme do të jenë shumë më të mëdha dhe shumë më të lehta për t’u kryer,” tha Trump në një fjalim drejtuar kombit mbrëmjen e së shtunës.
Ai shtoi: “Kjo nuk mund të vazhdojë. O do të ketë paqe, ose do të ketë tragjedi për Iranin, shumë më e madhe se ajo që kemi parë gjatë tetë ditëve të fundit. Mos harroni, ka ende shumë objektiva.”
Trump paralajmëroi se SHBA mund të “godasë ato objektiva të tjerë me saktësi, shpejtësi dhe aftësi,” gjë që sipas tij “mund të realizohet brenda pak minutash.”
Konflikti Izrael-Iran ka hyrë në javën e dytë, me të dyja palët që ende shkëmbejnë sulme. Pas sulmeve amerikane, ushtria izraelite tha se Irani qëlloi një valë të re raketash drejt vendit. Mëngjesin e kësaj të diele, SHBA-të goditën disa objekte kryesore bërthamore iraniane, duke përfshirë Fordow, Natanz dhe Isfahan.
Bombardimet gjatë natës, Irani: SHBA-të kanë nisur një luftë të rrezikshme kundrejt nesh, tradhtuan diplomacinë
IRAN- Ministria e Jashtme e Iranit thotë se SHBA-të kanë filluar një “luftë të rrezikshme kundër Iranit” duke sulmuar objektet e tij bërthamore. Deklarata u publikua nga agjencia gjysmëzyrtare e lajmeve Tasnim e Iranit.
“Bota nuk duhet të harrojë se ishin Shtetet e Bashkuara ato që, në mes të një procesi diplomatik, tradhtuan diplomacinë”, thuhej në deklaratën e ministrisë së jashtme, duke e përshkruar Izraelin si “gjenocidal dhe të paligjshëm”.
Ajo tha se sulmet ishin një shkelje e kartës së OKB-së dhe ligjit ndërkombëtar, dhe se qeveria amerikane "mban përgjegjësi të plotë për pasojat e rënda dhe pasojat e tmerrshme të këtij krimi të tmerrshëm".
Ministria paralajmëroi se ishte "e drejta legjitime e Iranit për t'i rezistuar plotësisht dhe me vendosmëri agresionit ushtarak amerikan dhe krimeve të kryera nga ky regjim mashtrues dhe për të mbrojtur sigurinë dhe interesat kombëtare të Iranit me të gjitha mjetet e nevojshme".
Ajo i kërkoi OKB-së dhe organeve të saj të ndryshme, përfshirë mbikëqyrësin e saj bërthamor, Agjencinë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike, që “të adresojnë urgjentisht këtë akt flagrant dhe kriminal të paligjshmërisë”. Gjithashtu i bëri thirrje Këshillit të Sigurimit të OKB-së të mbajë një seancë urgjente për të dënuar sulmet.
Momente paniku: Pushuesit shikojnë raketat nga ballkonet e hoteleve në Qipro: A do vdesim?
QIPRO- Ky është momenti surreal kur festuesit britanikë mbetën të shtangur kur panë raketa balistike që fluturonin mbi qiell, ndërsa festonin në Ayia Napa mes konfliktit të vazhdueshëm Izrael-Iran. Pamjet e çuditshme të kapura nga turistët britanikë nga një ballkon në vendin e festave qipriote tregojnë raketat me rreze të gjatë veprimi që fluturojnë mbi qiell, duke i lënë pushuesit të shtangur.
Një burrë dëgjohet duke thënë: "Ky nuk është fishekzjarr", ndërsa një grua pyet "a do të vdesim?" ndërsa muzika dëgjohet në sfond.
Ç’janë bombarduesit B-2, avionët 2 miliardë dollarësh që mund të fluturojnë përreth botës pa u parë, janë përdorur dhe në luftën e Kosovës
SHBA- Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, tha se bombarduesit B-2 të Forcave Ajrore Amerikane u përdorën në sulmet ajrore ndaj objekteve bërthamore të Iranit. B-2 Spirit është bombarduesi më i mirë i Forcave Ajrore të SHBA-së.
Me dizajnin e krahut fluturues, përbërjen e materialit kompozit dhe veshjet speciale, B-2 sjell fuqi të madhe zjarri, në një kohë të shkurtër, kudo në glob.
B-2 me katër motorë mund të jetë i armatosur me armë bërthamore ose konvencionale. Mjeti manovrohet nga një ekuipazh prej dy personash dhe ka një rreze të pakufizuar me furnizim me karburant nga ajri.
Bombarduesit fluturuan për herë të parë në vitin 1989 dhe panë luftimet e tyre të para 10 vjet më vonë në Operacionin Forca Aleate, ndërhyrjen e udhëhequr nga NATO në krizën humanitare në Kosovë, duke fluturuar pa ndalesa nga baza e tyre në Misuri për të goditur objektivat serbe, sipas Forcave Ajrore.
Më vonë, ata fluturuan në misione edhe më të largëta për të goditur objektiva në Afganistan në tetor 2021, gjatë ditëve të para të Operacionit “Liria e Qëndrueshme”.
Kohët e fundit, avionët B-2 kanë fluturuar nga baza e përbashkët amerikano-britanike në Diego Garcia në Oqeanin Indian për të goditur objektivat e rebelëve Huthi në Jemen.
Në inventarin e Forcave Ajrore të SHBA-së ka vetëm 20 avionë B-2, të gjithë të vendosur në Bazën Ajrore Whiteman në Misuri.
Secili prej bombarduesve kushton rreth 2 miliardë dollarë.
SHBA-të përdorën bombën GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator (MOP), e njohur si një “shpërthim bunkerësh”, në sulmet e saj ndaj objekteve bërthamore iraniane.
MOP — një bombë 30,000 paundëshe me 6,000 paund eksploziv — ishte “projektuar për të ‘arritur dhe shkatërruar armët e shkatërrimit në masë të kundërshtarëve tanë të vendosura në objekte të mbrojtura mirë’, sipas një dokumenti faktesh nga Forcat Ajrore të SHBA-së. B-2 është i vetmi avion në inventarin amerikan që mund të mbajë GBU-57A/B.
Vijojnë bombardimet në Izrael, 11 të plagosur
IZRAEL- Ndërtesat janë dëmtuar rëndë në Tel Aviv pasi u goditën nga një raketë iraniane, thanë ekipet e emergjencës.
“Ky është një vend shkatërrimi në shkallë të gjerë. Disa ndërtesa banimi dykatëshe u dëmtuan rëndë dhe disa u shembën”, tha agjencia e shërbimeve të emergjencës Magen David Adom (MDA).
Një numër i madh i ndihmësve të emergjencës ishin në vendngjarje.
Policia e Izraelit tha se oficerët dhe njësitë e çmontimit të bombave ishin në vendin e rënies së municioneve në Izraelin qendror.
Një zyrtar i qytetit në qytetin verior të Haifës konfirmoi gjithashtu një ndikim në qytet.
Ekipet izraelite të emergjencave thanë më parë se po shkonin në të paktën 10 vende pas valës së fundit të sulmeve me raketa iraniane.
“Forcat e kërkim-shpëtimit po operojnë në disa vende në të gjithë vendin ku janë marrë raportime për predha të rrëzuara”, thanë Forcat e Mbrojtjes të Izraelit.
Njëmbëdhjetë persona u plagosën në sulme, sipas MDA-së.
SHBA sulmon Iranin, Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike: Nuk ka rritje rrezatimi jashtë vendit
SHBA- Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike, mbikëqyrësi bërthamor i OKB-së, ka daklaruar se nuk kishte pasur rritje të raportuara të niveleve të rrezatimit jashtë vendit në tre centralet bërthamore iraniane të synuara nga sulmet amerikane.
“Pas sulmeve ndaj tre centraleve bërthamore në Iran – përfshirë Fordow – IAEA mund të konfirmojë se deri në këtë kohë nuk është raportuar asnjë rritje e niveleve të rrezatimit jashtë vendit. IAEA do të japë vlerësime të mëtejshme mbi situatën në Iran sapo të bëhen të disponueshme më shumë informacione”, tha Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike në një postim në X.
Këto shënojnë komentet e para publike të IAEA-s që nga sulmet e SHBA-së. Irani ka qenë gjithnjë e më kritik ndaj IAEA-së që nga shpërthimi i konfliktit me Izraelin, dhe zyrtarët iranianë e kanë akuzuar agjencinë se është bashkëpunëtore në sulmet amerikane, pa ofruar prova. IAEA pohon se është një mbikëqyrës global neutral.
