BEOGRAD- Presidenti i Serbisë Aleksandar Vuçiç hodhi poshtë të dielën pohimet e Shtëpisë së Bardhë se ai ishte i përfshirë në një grumbullim “destabilizues” të forcave të ushtrisë serbe përgjatë kufirit të Kosovës, gjë që ka ngritur frikën se konflikti dhjetëvjeçar midis Serbisë dhe territorit të saj të mëparshëm ishte gati të shpërthejë.
Duke folur në një video të postuar në Instagram, Vuçiç denoncoi një “fushatë gënjeshtrash” kundër Serbisë në lidhje me praninë e konsiderueshme të forcave ushtarake pranë Kosovës. Të paktën një duzinë automjetesh luftarake të blinduara mund të shiheshin duke u kthyer nga zona kufitare të dielën, sipas reporterëve të Neë York Times në vendngjarje.
Vuçiç, në video, ka mbajtur qëndrimin e tij të ashpër ndaj Kosovës, pavarësinë e së cilës Serbia nuk e ka njohur kurrë zyrtarisht. Ai u zotua të mbrojë serbët etnikë që jetojnë atje dhe të kundërshtojë përpjekjet e autoriteteve kosovare për të pohuar autoritetin e tyre mbi ta. “Mund të ëndërroni vetëm për pavarësinë e Kosovës”, tha ai.
Të premten, John F. Kirby, një zëdhënës i administratës së Bidenit, tha se zyrtarët amerikanë kishin monitoruar një “inskenim të paprecedentë të artilerisë, tankeve dhe njësive të mekanizuara të këmbësorisë serbe” përgjatë kufirit të Kosovës, duke e përshkruar atë si një “zhvillim shumë destabilizues”. Ai bëri thirrje për një tërheqje të forcave serbe pranë kufirit.
Njoftimi erdhi vetëm disa ditë pasi persona të armatosur etnikë serbë sulmuan një fshat në veri të Kosovës, në një përleshje të dhunshme që la katër persona të vdekur dhe u konsiderua kryesisht si konfrontimi më serioz midis dy komuniteteve etnike në vitet e fundit.
Kosova, ku shumica e popullsisë janë shqiptarë etnikë dhe myslimanë, shpalli pavarësinë nga Serbia në vitin 2008, pothuajse një dekadë pasi një fushatë bombardimi të NATO-s dëboi forcat serbe, përgjegjëse për keqtrajtimin brutal të shqiptarëve etnikë, nga Kosova. Që atëherë, të dy vendet janë përplasur rregullisht për trajtimin e Kosovës ndaj popullsisë së saj minoritare etnike serbe.
“Ky ishte incidenti më i rëndë që nga përfundimi i luftës në Kosovë në qershor 1999,” tha në një intervistë Igor Bandovic, kreu i Qendrës së Beogradit për Politikat e Sigurisë, duke iu referuar episodit në fshat.
Bandovic tha se mbetet e paqartë nëse Serbia kishte vendosur trupa pranë kufirit me Kosovën pas shkëmbimit të zjarrit, apo nëse ata kishin qenë tashmë atje përpara se ngjarja e bujsshme në Banjskë të ndodhte. Qeveria e Kosovës tha në një deklaratë se trupat serbe ishin dislokuar në tre drejtime përgjatë kufirit verior dhe lindor të vendit, duke e përshkruar atë si një shenjë të re që Serbia dëshiron të destabilizojë territorin e saj të mëparshëm.
Vuçiç i tha Financial Times të shtunën se ai nuk kishte ndërmend të urdhëronte forcat ushtarake të vendit të tij të kalonin kufirin në Kosovë, sepse kjo nuk do të ishte “e dobishme për Beogradin”. Ai tha se numri i forcave serbe pranë kufijve ka rënë me kalimin e viteve dhe se do të vazhdojë t'i tërheqë ato.
Zyra e Vuçiç nuk pranoi të komentojë mbi ngjarjet e fundit. Zyrtarët amerikanë iu drejtuan udhëheqësve të Serbisë dhe Kosovës për të de-përshkallëzuar situatën dhe për t'i nxitur ata të angazhohen në dialogun diplomatik.
Por përpjekjet perëndimore për të normalizuar lidhjet mes dy vendeve kanë dështuar vazhdimisht gjatë viteve. Serbia insiston në mbrojtjen e serbëve të saj etnikë, të cilët përbëjnë rreth 5 për qind të popullsisë prej 1.8 milionë banorësh të Kosovës dhe janë të përqendruar kryesisht në veri të vendit. Qeveria kosovare, nga ana e saj, nuk ka arritur të zbatojë një marrëveshje për t'u dhënë autonomi më të madhe serbëve që jetojnë në veri të Kosovës.
“Negociatat mes Serbisë dhe Kosovës kanë ndodhen në një ngërç”, tha Bandovic, duke shtuar se dialogu do të ishte edhe më i vështirë pas përplasjes vdekjeprurëse të javës së kaluar.
Dhuna javën e kaluar përfshiu rreth 30 burra të maskuar të cilët hapën zjarr ndaj një patrulle të policisë kosovare pranë fshatit Banjska, në veri të Kosovës, përpara se të thyenin portat e një manastiri ortodoks serb dhe të barrikadoheshin brenda godinës. Të shtënat disa orëshe lanë të vdekur një polic kosovar dhe tre persona të armatosur.
Milan Radoicic, një zyrtar i linjës së ashpër i partisë kryesore politike serbe etnike në Kosovë, i cili gjithashtu është nën sanksionet e SHBA-së për lidhje të dyshuara me krimin e organizuar, pranoi të premten organizimin dhe pjesëmarrjen në sulm, duke shtuar se ai nuk kishte informuar autoritetet e Serbisë për qëllimet e tij. Bandovic e vuri në dyshim këtë version të ngjarjeve, duke thënë se partia pro-serbe në Kosovë ishte nën kontrollin e Beogradit. Radoiçiç ishte në Serbi që nga e shtuna.
Përplasja bëri që NATO të njoftonte se do të shtonte një forcë paqeruajtëse prej më shumë se 4 000 trupash të stacionuara në vend./Zëri.ai/
