Në të gjithë Evropën, Azinë Qendrore dhe Kanada, një pamje shqetësuese e përdorimit të substancave tek adoleshentët del nga një raport i ri i Organizatës Botërore të Shëndetësisë për Europën. Me mbi gjysma e 15-vjeçarëve të anketuar që kanë eksperimentuar me alkoolin dhe 1 në 5 që kanë përdorur kohët e fundit cigare elektronike, rreziqet për të rinjtë janë të qarta.
Të dhënat e reja nga studimi i Sjelljes Shëndetësore në Fëmijët e moshës shkollore (HBSC) theksojnë gjithashtu një ngushtim të hendekut gjinor në përdorimin e substancave, duke theksuar nevojën për strategji të synuara parandaluese. Pasojat afatgjata të këtyre tendencave janë të rëndësishme dhe politikëbërësit nuk mund të lejojnë t'i shpërfillin këto gjetje alarmante.
Sa i përket Shqipërisë, shifrat ashtu si dhe në vendet e tjera janë shqetësuese. 36% e vajzave nën 15 vjeç dhe 45% e djemve kanë deklaruar se kanë provuar një herë në jetën e tyre alkool. Ndërsa 29% e djemve dhe 21% e vajzave kanë deklaruar se kanë pirë alkool muajin e fundit. Ndërkohë sa i përket dehjes, 16% e djemve dhe 10% e vajzave nën 15 vjeç kanë deklaruar se janë dehur një herë në jetë.
Cigaret elektronike
Përdorimi i cigareve elektronike po bëhet gjithnjë e më i popullarizuar në mesin e adoleshentëve. Studimi zbuloi se rreth një e treta 32% e 15-vjeçarëve kishin përdorur cigare elektronike gjatë jetës së tyre dhe 20% i kishin përdorur këto produkte në 30 ditët e fundit. Kjo krahasohet me 25% të 15-vjeçarëve që kanë pirë një cigare konvencionale gjatë jetës së tyre dhe 15% kanë pirë një cigare në 30 ditët e fundit. Një përqindje më e lartë e përdorimit të cigareve elektronike krahasuar me pirjen e duhanit mund të shihet nga mosha 13 vjeçare.
11% e 13-vjeçarëve raportojnë se kanë pirë ndonjëherë një cigare, krahasuar me 16% që kanë përdorur ndonjëherë një cigare elektronike. Më tej, 5% e 13-vjeçarëve raportojnë se kanë pirë një cigare në 30 ditët e fundit krahasuar me 9% që kanë përdorur një cigare elektronike në 30 ditët e fundit. Ky kalim drejt cigareve elektronike si një zgjedhje më popullore se cigaret konvencionale kërkon ndërhyrje të synuara për të adresuar këtë shqetësim në zhvillim të shëndetit publik, duke përfshirë vendosjen e produkteve të dëmshme në lojëra video, programe argëtuese dhe përmbajtje të tjera që synojnë të rinjtë nëpërmjet platformave multimediale.
Studimi thekson nevojën urgjente për strategji të fuqishme parandaluese për të mbrojtur adoleshentët nga substancat e dëmshme. Është thelbësore të pranohet se ndikimi negativ i këtyre substancave shtrihet përtej përdoruesve, duke prekur komunitetin më të gjerë të të rinjve. Sa i përket vendit tonë, 43% e djemve dhe 23% e vajzave 15 vjeç kanë deklaruar se konsumojnë cigare elektronike.
Përdorimi i kanabisit zvogëlohet pak
Kur bëhet fjalë për kanabisin, më shumë se 1 në 10, 12% e 15-vjeçarëve raportojnë se kanë përdorur ndonjëherë këtë substancë, një rënie e lehtë që nga viti 2018 (nga 14%), ndërsa 6% e 15-vjeçarëve raportojnë se kanë përdorur kanabis në 30 ditët e fundit. Përdorimi i hershëm i kanabisit mund të çojë në varësi dhe modele problematike të përdorimit më vonë në jetë. Përpjekjet parandaluese të përshtatura për adoleshentët janë thelbësore në zbutjen e këtyre rreziqeve dhe promovimin e zgjedhjeve të shëndetshme./ZËRI
