GJERMANI- Me 2 milionë vende të lira pune dhe gjysmën e bizneseve të vendit të paaftë për të gjetur staf të kualifikuar, Gjermania po eksploron punën katërditore si një zgjidhje të mundshme për mungesën e fuqisë punëtore. Në nismën e shoqërisë jofitimprurëse “4 Day Week Global” (4DWG) do të marrin pjesë gjithsej 600 kompani. Mbikëqyrja dhe vlerësimi shkencor i provës gjashtëmujore kryhet nga Universiteti i Münster-it.
4DWG, e cila tashmë ka nisur programe të ngjashme edhe në vende të tjera, beson se kufizimi i ditëve të punës duke mbajtur pagat në të njëjtin nivel do të çojë në rritjen e produktivitetit për punëdhënësit dhe kushte më të mira jetese për punëtorët, gjë që pritet të tërheqë më shumë kandidatë që ose nuk janë në gjendje ose nuk dëshiron të punojë pesë ditë në javë. Sipas koordinatorëve të programit në Gjermani, ku po aplikohen teknika shumë më të sofistikuara të analizës së të dhënave sesa provat e mëparshme, do të shfaqet një pamje më e qartë e situatës.
Në dekadat e fundit, modele të ndryshme janë testuar herë pas here, duke synuar t'i përgjigjen nevojës së punëtorëve për të kombinuar punën e tyre me një cilësi më të mirë jetese. Interesi për punën 4-ditore u rrit në fillim të viteve 1970, me modelin më të zakonshëm që parashikonte 10 orë punë në ditë për katër ditë në javë. Në konkluzionet e asaj kohe thuhet se fillimisht punëtorët ishin në humor më të mirë, por shumë shpejt stresi i punës u përkeqësua, për shkak të intensifikimit të punës. Sot, sipas Organizatës Ndërkombëtare të Punës (ILO), orët mesatare të punës në mbarë botën janë 44 orë në javë.
"Premisa mbi të cilën po e bazojmë këtë projekt është se orët e shkurtuara të punës do t'u japin punëtorëve më shumë kohë rikuperimi dhe kështu më shumë produktivitet,"-tha Julia Buckmann nga Universiteti i Münster në prezantimin e projektit.
Ministri i Ekonomisë Robert Habeck tha se aktualisht ka 2 milionë vende të lira pune në Gjermani dhe 90 miliardë euro humbje për ekonominë gjermane në vitin 2023, vetëm nga ky boshllëk. Madje ai parashikoi se deri në vitin 2035, nëse nuk ndryshon asgjë, pozicionet vakante mund të rriteshin në 5 milionë. Për më tepër, sipas të dhënave nga kompania e sigurimeve DAK, punëtorët vitin e kaluar kanë kaluar mesatarisht 20 ditë pushime për shkak të sëmundjeve, duke i kushtuar ekonomisë edhe 26 miliardë euro të tjera.
Modeli duket se tashmë është shumë tërheqës për bankat. Siç raporton Handelsblatt, Volksbank në Kaiserslautern po e zbaton atë nga vera e vitit 2022. Të premteve, klientët mund të shërbehen vetëm me telefon ose e-mail, pasi degët e bankës janë të mbyllura. Volksbank në Neuss, Dusseldorf dhe Sparda Bank në Berlin aplikojnë një model të ngjashëm. Reiffeisen gjithashtu u lejon punonjësve të saj të zgjedhin nëse do të punojnë pesë ose katër ditë, me një reduktim përkatës në ditët e pushimeve.
Nga ana tjetër, siç thotë për Deutsche Welle-n ekonomisti i Institutit Gjerman për Kërkimin e Punës (IAB), java katërditore në fund mund të çojë në një barrë më të madhe financiare për punëdhënësit nëse nuk shoqërohet me rritje të produktivitetit, pasi sipas tij, modeli nuk mund të zbatohet për të gjithë sektorët.
Në të njëjtën mënyrë, presidenti i Institutit Gjerman për Kërkime Ekonomike (DIW), Marcel Fratcher, beson se futja e punës 4-ditore mund të ketë efekt vetëm nëse nënkupton edhe kufizim të pagave.
Por pas shumë analizave, përfundimet e para nga programi pritet të jenë të disponueshme në vjeshtën e këtij viti./ZËRI
