SHBA- Pesha e tepërt, ndryshe obeziteti është një nga problemet që gjithmonë e më shumë po bëhet shqqetësuese. Më shumë se 1.5 miliardë të rritur dhe pothuajse 400 milionë fëmijë, një në çdo katër njerëz në botë do të jetojnë me obezitet brenda 12 viteve, nëse gjendja nuk ndalet, shkruan El Pais. Pak sëmundje kronike kanë përparuar aq shpejt në dekadat e fundit, pavarësisht nga konteksti ekonomik dhe gjeografik sa obeziteti, të cilin Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) e klasifikon si një epidemi. Një epidemi e heshtur por me pasoja shkatërrimtare. Ky përparim ka ndodhur pavarësisht nga fakti se, gjatë dekadës së fundit, janë bërë përpjekje për të promovuar zakone të shëndetshme jetese.
Obeziteti është elefanti në dhomë me të cilin qeveritë duhet të përballen, më shpejt se sa vonë, për shkak të numrit të tij shkatërrues. Nëse asgjë nuk ndryshon, ndikimi ekonomik i obezitetit në botë do të arrijë në 4.32 trilion dollarë humbje në vit deri në vitin 2035, për shkak të shpenzimeve mjekësore, mungesës nga puna, produktivitetit të ulët, pensionit të parakohshëm dhe vdekjes. Kjo shifër përfaqëson pothuajse 3% të PBB-së aktuale globale, e krahasueshme me ndikimin e pandemisë Covid-19 në 2020. Kostoja financiare për mbipeshën po rritet me shpejtësi. Në vitin 2019, ajo përbënte 2.19% të PBB-së dhe do të rritet në 3.29% deri në vitin 2060. Këto janë parashikimet e bëra nga World Obesity Atlas 2023, i publikuar nga Federata Botërore e Obezitetit, i cili analizon pasojat ekonomike të fenomenit në 161 vende.
Kompanitë farmaceutike kanë bërë biznes të madh kur bëhet fjalë për trajtimin e peshës së pashëndetshme trupore. Këto firma tani e kanë kthyer luftën kundër obezitetit në përfitimin e tyre më të fundit. Gjendja e obezitetit besohet të jetë tregu më i madh biofarmaceutik i dekadës, me Goldman Sachs që vlerëson një qarkullim potencial prej 100 miliardë dollarësh në vit deri në vitin 2030. Ardhja e barnave të reja në treg nga firmat e mëdha farmaceutike si Novo Nordisk dhe Eli Lilly, barnat që fillimisht u zhvilluan dhe u tregtuan me sukses për diabetin, por që janë dëshmuar gjithashtu efektive për humbjen e peshës mund të shënojnë një pikë kthese në përparimin e pakontrolluar të sëmundjes. Njerëz të famshëm kanë kontribuar në popullaritetin e këtyre ilaçeve, si Kim Kardashian apo Elon Musk, të cilët kanë rrëfyer se kanë marrë semaglutide, e cila ul oreksin.
Ana tjetër e medaljes është industria ushqimore, e cila ka mbushur xhepat e saj në dekadat e fundit me shitjen e ushqimeve ultra të përpunuara . Me ardhjen e këtyre ilaçeve, ata përballen me një humbje të mundshme të biznesit, si dhe me sfidën e riformulimit të produkteve të tyre në mënyrë që të jenë më të shëndetshme pa humbur shijen e tyre, diçka që do të përfshijë investime të konsiderueshme. OBSH e përkufizon obezitetin si një sasi jonormale ose të tepërt të yndyrës së akumuluar që paraqet një rrezik për shëndetin. Për të rriturit, të kesh një BMI më të madh ose të barabartë me 25 do të thotë të jesh mbipeshë, ndërsa obeziteti përcaktohet nga një BMI më i madh ose i barabartë me 30.
Një goditje për financat
Obeziteti po mbyt shpenzimet e shëndetit publik për shkak të kostos së lartë të sëmundjeve kronike. Ai është përgjegjës për 71% të të gjitha kostove të trajtimit të diabetit, 23% të shpenzimeve për sëmundjet kardiovaskulare dhe 9% të kostove të kancerit. Këta pacientë, jetëgjatësia e të cilëve u reduktohet mesatarisht me tre vjet kërkojnë një numër më të madh vizitash mjekësore, shtrime në spital, teste laboratorike dhe radiologjike. Në vendet e OECD-së, mesatarisht, obeziteti ka një barrë 8.4% në shpenzime, duke ulur PBB-në me 3.3%. Në disa vende, si Shtetet e Bashkuara barra është edhe më e lartë, në 14%.
Federata Botërore e Obezitetit thekson edhe ndikimin e ndryshimeve klimatike si të lidhura me pasigurinë ushqimore dhe të moderuar, e cila, nga ana tjetër, rrit konsumin e ushqimeve të përpunuara të pasura me kalori, të cilat ofrohen me kosto të ulët. Për më tepër, rritja e temperaturave rezulton në më pak aktivitet fizik në shumë pjesë të botës. Një faktor i fundit rreziku janë ndotësit kimikë, të cilët ndikojnë në sistemin endokrin dhe nxisin shtimin e peshës./Zëri.ai
