Vera e vitit 2023 ishte më e ngrohta në hemisferën veriore në 2000 vjet. Kjo është ajo që studiuesit nga Universiteti i Kembrixhit dhe Universiteti Johannes Gutenberg në Mainz, Gjermani gjetën duke studiuar unazat e pemëve. Sipas hulumtimit, të publikuar në revistën Nature, edhe duke marrë parasysh ndryshimet natyrore të klimës gjatë qindra viteve, vera e vitit 2023 (qershor, korrik dhe gusht) ishte më e nxehta që nga lulëzimi i Perandorisë Romake, duke tejkaluar temperaturat ekstreme natyrore të klimës me gjysmë gradë Celsius.
Viti 2023 është raportuar si viti më i ngrohtë i regjistruar, megjithatë, të dhënat e temperaturës instrumentale kthehen në rastin më të mirë në vitin 1850 dhe në disa zona. Studiuesit theksojnë se unazat e pemëve përmbajnë informacione të datuara të përsosura çdo vit për temperaturat e kaluara të verës. Ata zbuluan se vera më e ftohtë e 2000 viteve të fundit ishte në vitin 536 pas Krishtit, kur temperaturat u ndikuan nga një shpërthim vullkanik dhe ishte 3.93 gradë Celsius më e ftohtë se vera e vitit 2023.
Përveç kësaj, ata krahasuan të dhënat e hershme mbi temperaturat e instrumentuara nga 1850-1900 me një grup të dhënash prej unazash pemësh dhe zbuluan se temperatura bazë e shekullit të 19-të e përdorur për të përshtatur ngrohjen globale është disa të dhjetat e një gradë më e ftohtë se sa mendohej më parë. Duke e ripërcaktuar atë, studiuesit vlerësuan se kushtet e verës së vitit 2023 në hemisferën veriore ishin 2.07 gradë Celsius më të ngrohta se temperaturat mesatare të verës të periudhës 1850-1900.
Shumica e periudhave më të ngrohta të mbuluara nga të dhënat e unazës së pemëve mund t'i atribuohen fenomenit El Niño, i cili ndikon në motin në mbarë botën nga dobësimi i erërave në Oqeanin Paqësor dhe shpesh çon në vera më të ngrohta në hemisferën veriore. Vitet e fundit, ngrohja globale e shkaktuar nga emetimet e gazrave serrë po bën që fenomenet El Niño të intensifikohen, duke rezultuar në verëra më të ngrohta. Studiuesit theksojnë se fenomeni aktual El Niño pritet të vazhdojë deri në fillim të verës së vitit 2024, duke bërë që kjo verë të thyejë sërish rekorde të temperaturës.
Ekipi hulumtues vëren se ndërsa rezultatet e tyre janë të forta për Hemisferën Veriore, është e vështirë të nxirren mesataret globale, pasi të dhënat për Hemisferën Jugore janë të rralla. Gjithashtu, hemisfera jugore reagon ndryshe ndaj ndryshimeve klimatike pasi mbulohet nga shumë më tepër oqean sesa hemisfera veriore. Hulumtimi u mbështet pjesërisht nga Këshilli Evropian i Kërkimit./ZËRI
