MOSKË- Burgu ku vdiq opozitari rus Alexei Navalny ndodhet në Jarp, një qytet me 6000 banorë pothuajse 2000 kilometra larg Moskës, ku mund të shkosh vetëm me tren pas një udhëtimi prej 45 orësh. Burgu ka një regjim shumë të ngurtë izolimi dhe klima është jashtëzakonisht e ftohtë. Burgu Yamalo-Nenets, i vendosur në veri të Rusisë, njihet si një nga institucionet më të rënda të vuajtjes së dënimit në vend. Yamalo-Nenets është një rajon autonom në Qarkun Federal Ural, i karakterizuar nga klima e tij jashtëzakonisht e ftohtë dhe izolimi gjeografik.
Ky burg është projektuar për të strehuar të burgosurit që janë dënuar për krime të rënda, duke përfshirë vrasje, grabitje dhe krime të tjera të dhunshme. Institucioni është i rrethuar nga një perimetër sigurie solid dhe i ruajtur, me gardhe dhe kulla vrojtimi për të parandaluar tentativat për arratisje. Për sa i përket infrastrukturës, burgu Yamalo-Nenets përbëhet nga disa ndërtesa dhe blloqe qelish, të ndara sipas kategorive të të burgosurve dhe niveleve të sigurisë. Kushtet brenda burgut janë shpesh të ashpra, me qeli të vogla dhe pak hapësirë personale. Të burgosurit e kalojnë pjesën më të madhe të ditës brenda qelive të tyre, me akses të kufizuar në aktivitete rekreative ose edukative.
Klima jashtëzakonisht e ftohtë e rajonit paraqet gjithashtu një sfidë shtesë për të burgosurit, pasi temperaturat mund të bien ndjeshëm nën zero për pjesën më të madhe të vitit. Kjo mund ta bëjë kohën jashtë të vështirë dhe të rrezikshme, veçanërisht për ata që nuk janë të strehuar në mënyrë adekuate. Përveç kësaj, burgu Yamalo-Nenets ka qenë objekt i raportimeve për abuzim dhe keqtrajtim nga rojet dhe stafi i burgut. Janë dokumentuar raste të dhunës fizike, neglizhencës mjekësore dhe kushteve çnjerëzore të paraburgimit.
Qyteti Jarp, i cili ka rreth 6,000 banorë, kryeqyteti administrativ i këtij territori që ka një sipërfaqe më të madhe se ajo e Francës, por është e populluar shumë më pak. Megjithatë ky vend u kthye në vëmendje pasi Navalny u vendos atje të kryente dënimin e tij, por humbi jetën në rrethana të panjohura.
Mbijetesa për të burgosurit nuk është e lehtë në këtë “institucion të ferrit” të vuajtjes së dënimit siç është quajtur, me gardhe pesë metra të larta, metra pa fund telash me gjemba dhe kulla ku rojet vëzhgojnë çdo lëvizje të një të burgosuri. Qelitë në blloqe janë mjaft të ftohta dhe thuhet se marrin ngrohje minimale. Pritja e të burgosurit përfshin një dush me ujë që i bëhet presion, por që befas pushon së rrjedhuri dhe më pas një grup prej 15 personash futen brenda. Kur mbaron "mirëseardhja", ata e informojnë të burgosurin e ri se ai do të mund të vizitojë një mjek pas 15 ditësh dhe më pas do ta çojë në qeli. Temperatura e jashtme nga nëntori deri në maj varion nga -6 gradë Celsius ose më e lartë në -37 ose më e ulëta. Gardianët “argëtohen” në dimër duke zgjedhur një të burgosur që ata e konsiderojnë thjesht “të padisiplinuar”. Atij i kërkohet të vishet me rroba të hdlla dhe më pas e nxjerrin jashtë në -30 gradë Celsius. E lënë jashtë 5 orë përpara se ta fusin brenda përsëri, të ngrirë.
Ishte data 14 gusht 2015, kur një i burgosur nuk duroi dot torturat dhe preu kyçet pak pas mesnate, në një natë me borë dhe temperatura ishte -2 gradë Celsius. Kur rojet e gjetën në mëngjes, nxorrën të gjithë të burgosurit e tjerë në bllokun e tij jashtë me asgjë përveç të brendshmeve. Zërat e tyre nuk dëgjohen jashtë burgut, por edhe nëse dëgjohen askush nuk i kushton vëmendje, pasi Jarp është një qytet i harruar nga Zoti dhe njerëzit. Siç tha edhe një i burgosur, "Burgu i Ujkut Polar" nuk është vetëm fundi i botës, por fundi i vetë jetës.
Sot, atje ndërroi jetë kritiku më i madh i regjimit të presidentit rus Vladimir Putin, Aleksei Navalny. Ai u ndje keq pas një shëtitjeje, humbi ndjenjat dhe ra në tokë. Menjëherë kanë mbërritur mjekët dhe ambulanca, por tashmë ishte tepër vonë. Autoritetet ruse kanë thënë se po hetojnë shkaqet e vdekjes. Në lidhje me vdekjen e tij, kanë reaguar liderët e vendeve perëndimore dhe organizatave të rëndësishme globale. SHBA u shpreh e tronditur për lajmin, duke shtuar se pret që gjithçka të konfirmohet. Më 9 gusht 2023, një gjykatë në Moskë e shpalli fajtor politikanin opozitar Aleksei Navalnyn, duke e dënuar 19 vite burg, me akuza, që kanë të bëjnë me ekstremizmin, për shkak të Fondacionit të tij Kundër Korrupsionit. Përpara këtij akt-gjykimi, Navalny ishte duke vuajtur një dënim me 9 vite burgim. Ai dhe avokatët e tij kishin deklaruar se akuzat ndaj liderit opozitar të Kremlinit janë të motivuara politikisht./ZËRI
