GAZA- Më shumë palestinezë dhe izraelitë kanë vdekur në dy javët e fundit se sa në të gjithë intifadën e dytë palestineze, ose kryengritjen, e cila zgjati nga viti 2000 deri në fund të vitit 2004.
Ditët e fundit kam qenë në Izraelin jugor pranë kufirit të Gazës, thellë në Bregun Perëndimor me kolonë hebrenj të linjës së ashpër dhe kam marrë pjesë në funeralin e dy të rinjve palestinezë të vrarë nga ushtria izraelite gjatë një bastisjeje në një kamp refugjatësh.
Unë fola me ish-udhëheqësin izraelit në zyrën e tij në Tel Aviv dhe me një zyrtar palestinez në zyrën e tij në një rezidencë në Ramallah.
Dëgjova një baba izraelit në Tel Aviv duke folur se si torta e ditëlindjes së vajzës së tij ishte ende në frigorifer kur luftëtarët e Hamasit morën peng gruan dhe tre fëmijët e tij.
Ajo që nuk arrita të bëja ishte të hyja në Gaza.
Vetëm autokolona të vogla ndihmash dhe një pjesë e vogël e trupave luftarake izraelite në misione bastisjeje dhe zbulimi mund ta bënin këtë.
Mes njerëzve të ndryshëm që takova, palestinezë, izraelitë si dhe të huaj, mora një përshtypje të pagabueshme.
Ndjenja se rutinat e vjetra të zymta që ishin vendosur në këtë konflikt të gjatë që nga fundi i intifadës së fundit ishin fshirë në mënyrë të pakthyeshme nga pesha e ngjarjeve pas 7 tetorit dhe u zëvendësuan nga frika se ajo që do të vinte do të ishte më e keqe.
Territoret e pushtuara Palestineze përbëhen nga Gaza dhe Bregu Perëndimor, si dhe Jeruzalemi Lindor.
Izraeli i pushtoi ato, së bashku me Lartësitë e Golanit, të cilat i mori nga Siria, në Luftën e Lindjes së Mesme të vitit 1967.
Ishte fitorja më e përhapur dhe më e shpejtë në historinë e Izraelit, e arritur në vetëm gjashtë ditë.
Nëntëmbëdhjetë vjet pas Luftës së Pavarësisë së Izraelit në 1948, të cilën palestinezët e quajnë një katastrofë, ose Al Nakba, lufta e vitit 1967 krijoi kabinën në të cilën konflikti vazhdon edhe sot e kësaj dite.
Ashtu si shumë të tjerë që ndjekin konfliktin izraelito-palestinez, gjatë viteve të fundit kam pasur ndjenjën se një shpërthim i madh po ndodhte.
Më 14 maj 2018, mendova se mund të kishte filluar, gjatë dhunës së tmerrshme që pasoi vendimin e Presidentit Donald Trump për të zhvendosur Ambasadën e Shteteve të Bashkuara nga Tel Avivi në Jerusalem.
Trump ka hedhur poshtë konventën ndërkombëtare se statusi i Jeruzalemit është i pazgjidhur, pasi si Izraeli ashtu edhe palestinezët pretendojnë se ai është kryeqyteti i tyre.
Trump qëndroi në anën e Izraelit.
Shumica e aleatëve të tjerë të Izraelit, përfshirë Britaninë e Madhe, kanë ende ambasada në Tel Aviv.
Ndërsa vajza e presidentit Ivanka Trump hapi ambasadën, transmetuesit ndanë ekranet e tyre për të treguar dhunën e tmerrshme në gardhin kufitar me tela me gjemba midis Izraelit dhe Gazës.
Ushtarët izraelitë qëlluan për të vrarë ndërsa mijëra palestinezë demonstruan në gardh, në atë që Hamasi e quajti "marshimi i madh i kthimit".
Disa prej tyre u përpoqën të shembnin gardhin. Rreth 59 palestinezë u vranë në vend dhe mijëra të tjerë u plagosën.
Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu, i cili mbështetet nga amerikanët, tha se çdo vend do të refuzonte një sulm në kufijtë e tij. Dita tjetër ishte shumë më e qetë.
Disa javë më vonë, rutinat e konfliktit u kthyen në mënyrat e vjetra.Benjamin Netanyahu dhe aleatët e tij në administratën Trump arritën të uronin veten që palestinezët u ndaluan.
Ndoshta ky ishte momenti kur Hamasi filloi të planifikonte një mënyrë shumë më shkatërruese për të thyer kufirin dhe për të sulmuar Izraelin, duke kulmuar me sulmet e 7 tetorit.
Vendimi i Benjamin Netanyahut, me mbështetjen e amerikanëve, për të lejuar që konflikti të acarohet, me besimin e gabuar se ai mund ta kontrollonte atë ndërkohë që merrej me çështje më të rëndësishme, doli të ishte një gabim strategjik me përmasa monumentale.
I ngjita shkallët e gurta për në zyrën e Sabri Saidamit në Ramallah, kryeqyteti de fakto palestinez në Bregun Perëndimor.
I shkolluar në Kolegjin Imperial në Londër, ai është këshilltar i Presidentit Mahmoud Abbas dhe një anëtar i lartë i Fatahut, fraksioni i drejtuar dikur nga Yasser Arafat që dominon Organizatën për Çlirimin e Palestinës.
Abbas drejton Autoritetin Palestinez, i cili u krijua gjatë procesit të paqes në Oslo në vitet 1990 si një qeveri e sapolindur për një shtet të pavarur.
Tani në rastin më të mirë është një skemë për të krijuar vende pune në funksionet komunale, dhe në rastin më të keq një simbol i joefikasitetit dhe korrupsionit.
Abbas nuk e ka organizuar rizgjedhjen e tij që nga viti 2006.
Sabri Saidam tha se ata po paralajmëronin amerikanët për besimin e Benjamin Netanyahu se ai mund të merret me palestinezët ndërsa ai përpiqet, me ndihmën amerikane, të normalizojë marrëdhëniet me monarkitë e pasura të naftës në Gjirin Arab.
“Reagimi ishte në gatishmëri. Ajo ishte në sy. Askush nuk i dinte dimensionet apo formën e tij.
“Por ne kemi thënë shumë herë në takime se palestinezët do të reagojnë dhe nuk do t'i lënë gjërat të varura në ajër. Ju duhet të ndërhyni. Duhet të jeni serioz për procesin e paqes”.
Ai hodhi poshtë sugjerimin se Hamasi i përdorte njerëzit si mburoja njerëzore, ndërsa tani, tha ai, Izraeli po kryen "gjenocid".
Procesi i paqes është një përshkrim për vite dhe vite negociatash të dështuara që supozohej t'i jepnin fund konfliktit duke krijuar një Palestinë të pavarur pranë Izraelit.
Shkova për të vizituar ish-kryeministrin Ehud Barak në zyrën e tij me mure xhami në një bllok kullash në Tel Aviv.
Gjatë vitit 1973, si komandant i ri i forcave speciale, ai planifikoi dhe drejtoi një sulm të guximshëm në Liban, të cilin e quajtën Operacioni Shatërvani i Rinisë.
Barak ishte i maskuar si një grua, i kompletuar me grim dhe një parukë bjonde, ndërsa drejtonte një ekip vrasjesh që depërtoi në Bejrut në një efekt shkatërrues.
Barak u bë shefi i ushtrisë së Izraelit dhe shërbeu si kryeministër nga viti 1999 deri në 2001, më vonë shërbeu si ministër i mbrojtjes nën Benjamin Netanyahu, i cili nga ana e tij ishte një oficer i vogël në njësinë e tij të forcave speciale, ekuivalenti i Izraelit me SAS të Britanisë.
Ndërkohë, Ehud Barak dhe Benjamin Netanyahu u bënë armiq të ashpër politikë. Barak fajëson Netanyahun për gabimet që e lanë Izraelin të pambrojtur ndaj sulmeve të Hamasit.
Ai beson se sundimi i gjatë i kryeministrit do të përfundojë sapo ushtria të vendoset me Hamasin.
"Të fitosh luftën," më tha Barak, "do të marrë kohë dhe rrymat e djersës dhe gjakut nuk do të jenë diçka e thjeshtë, kur të ketë mbaruar ose çfarëdo që të ndodhë, do të ketë një vullkan zemërimi, atje. Do të jetë një shpërthim i vërtetë, kjo është ajo që mendoj”.
“Që kjo qeveri do të zëvendësohet”.
Është “zgjidhja me dy shtete” që presidenti Joe Biden, kryeministri Rishi Sunak, presidenti Emmanuel Macron dhe shtetarë të tjerë që kanë ardhur këtu në dy javët e fundit e kanë përsëritur si të vetmen zgjidhje realiste.
Problemi me këtë është se nuk ka asnjë proces paqeje, amerikanët u përpoqën për herë të fundit, dhe dështuan, ta ringjallën atë 10 vjet më parë nën Presidentin Barack Obama, dhe zgjidhja me dy shtete është bërë ndërkohë një slogan boshe.
Një nga arsyet për hezitimin e Netanyahut, të paktën deri më tani, për të dërguar forca tokësore në Gaza është prania e më shumë se 200 pengjeve, kryesisht civilë izraelitë.
Hamasi i mori për të ushtruar presion mbi Izraelin dhe po ia del.
Lirimi i katër pengjeve dhe njoftimi se shumë të tjerë do të liroheshin u bë një taktikë efektive në luftën psikologjike midis dy palëve.
Zërat në Izrael po rriten gjithnjë e më shumë, duke kërkuar ndalimin e çdo plani pushtimi derisa pengjet të lirohen. Ehud Barak, i cili beson se Izraeli duhet të dërgojë trupa në Gaza për të eliminuar Hamasin, tha se Benjamin Netanyahu dhe kabineti i tij i luftës përballen me disa zgjedhje të vështira.
“Nëse nuk ka rrugë tjetër, do të duhet ta bëjmë, sepse alternativa është t’u japim një mundësi atyre barbarëve dhe terroristëve që kryen krime kundër njerëzimit pa u ndëshkuar, falë faktit që masakruan, masakruan ndoshta 1500 njerëz”.
"Mund të ketë disa vendime shumë të dhimbshme dhe të vështira për t'u marrë."
Këtë javë shëtita për më shumë se dy ditë në Bregun Perëndimor dhe gjatë rrugës pashë një zonë me tension ekstrem, me Izraelin që vendosi kontroll të rreptë.
Më në veri, në Bregun Perëndimor, atmosfera në kampin e refugjatëve Jalazon, pranë Ramallah, ishte e zymtë, e mbushur me ankth dhe zemërim, teksa u varrosën dy të rinj të vrarë në një operacion arrestimi të ushtrisë izraelite.
Mustafa Al Ayan, një i afërm i Mahmoud Seif, një prej të rinjve të vdekur që hodhën gurë mbi izraelitët tha se ushtria nuk erdhi për të arrestuar të dyshuarit, por për t'i ndëshkuar ata për atë që bëri Hamasi më 7 tetor.
“Ata vijnë në Bregun Perëndimor për t'u shenjtëruar, sepse lëvizja e rezistencës nga Gaza i ka lënduar. Dhe kjo është arsyeja pse ata tani po sulmojnë njerëzit në Bregun Perëndimor. Zot, ki mëshirë për të gjithë dëshmorët në Gaza dhe Bregun Perëndimor”.
Një frikë e shprehur shpesh nga palestinezët është se Izraeli, në tërbimin e tij, po përdor krizën në përpjekje për të sjellë një tjetër Nakba, ose katastrofë, në shkallën e asaj të vitit 1948.
Mijëra ushtarë me mjete luftarake janë futur në fshatrat palestineze, kanë ngritur postblloqe dhe kanë mbrojtur vendbanimet hebraike, të cilat konsiderohen të paligjshme sipas ligjit ndërkombëtar, megjithëse Izraeli e kundërshton këtë.
Në një postë të izoluar kolonësh në një kodër të izoluar pak jashtë Hebronit, nacionalistët hebrenj të linjës së ashpër më thanë se thjesht prisnin një mundësi për t'i përdorur kundër palestinezëve.
Udhëheqësi i tyre Meir Simcha, i cili shëtiti rreth stacionit i armatosur me një hanxhar të madh në një këllëf lëkure, tha se ndryshe nga izraelitët e tjerë, ata nuk ishin të befasuar nga sulmi i 7 tetorit nga Hamasi.
Është turp, tha ai, që kaq shumë hebrenj duhej të vdisnin për t'i demonstruar rrjedhës së Izraelit atë që është e vetëkuptueshme.
“Në luftë ke pushkë dhe këmbëz”, tha Simça.
“Dhe për ata që nuk e kuptojnë ende, ne jemi në luftë. Në një luftë ku pala tjetër nuk ka mëshirë dhe ne duhet të jemi të njëjtë. Nuk ka zgjidhje tjetër”.
Dëshmia që ata citojnë është mënyra se si më shumë se një milion banorë të Gazës janë detyruar të ikin në jug të Rripit dhe kërcënimet e bëra nga disa politikanë izraelitë për të tkurrur Gazën duke marrë pjesë të tokës si zonë tampon.
Në Ramallah, Sabri Saidam, një zyrtar i Fatahut, foli për një hartë që Netanyahu tregoi në Kombet e Bashkuara në shtator, e cila tregonte Izraelin që përfshinte Bregun Perëndimor dhe Gazën.
“Të gjithë duhet të kenë parasysh se harta që Netanyahu u tregoi vendeve në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së nuk përfshinte Bregun Perëndimor dhe Gazën.
Pra, përshtypja dhe disponimi i përgjithshëm është besimi se Netanyahu në të vërtetë dëshiron deportime, zhvendosje të palestinezëve, gjë që do të çojë në aneksimin e Gazës.
Fantazmat e së kaluarës formojnë gjendjen shpirtërore në të dyja anët. Për Izraelin, është holokausti i hebrenjve evropianë në Gjermaninë naziste.
Masakra e 7 tetorit është quajtur dita më e keqe për hebrenjtë që nga Holokausti./Përkthyer dhe përshtatur nga BBC-Zëri.ai
