IRAN- Izraeli dhe Irani ranë dakord për një armëpushim që hyri në fuqi të martën - megjithëse të dy akuzuan njëri-tjetrin për shkeljen e tij pothuajse menjëherë. Izraeli tha se ka kapur dy raketa të lëshuara nga Irani, të cilat Teherani i mohoi. Pastaj Izraeli u kundërpërgjigj, duke sjellë një reagim të ashpër të Trump.
Përpjekja për shpëtimin e armëpushimit
Mungesa e besimit të ndërsjellë mes Tel Avivit dhe Teheranit u përballua nga një reagim i Trump, i cili i paralajmëroi të dyja palët për pasojat e shkeljes së armëpushimit, ndërkohë që u përpoq të sigurojë se SHBA ishte e vendosur për ta mbrojtur këtë marrëveshje, shkruan Protothema.
Me synimin për një “fitore të shpejtë”, të cilën nuk e kishte arritur në gjashtë muaj në Ukrainë, Trump vendosi të frenojë Izraelin. Ai zhvilloi një bisedë të drejtpërdrejtë me Kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu.
“Është shumë vonë për të ndalur plotësisht ofensivën kundër Iranit,” mësohet të jetë përgjigjur fillimisht Netanyahu, por në fund dha miratimin për ndalimin e përkohshëm të sulmeve.
Pasi siguroi miratimin izraelit për armëpushimin, Trump dërgoi një mesazh të qartë edhe në drejtim të Teheranit, për të forcuar angazhimin për ndalimin e luftimeve.
“Çelësi” i armëpushimit: garancia për mosndryshim të regjimit
Në një deklaratë të shkurtër në rrjetet sociale, Presidenti Trump tha: “Shtetet e Bashkuara nuk kërkojnë ndryshim regjimi në Iran.” Ai u zotua publikisht për ruajtjen e status quo-së, duke thyer një traditë shumëvjeçare të politikës së jashtme amerikane në Lindjen e Mesme, që synonte rënien e regjimeve autoritare dhe kalimin në demokraci liberale perëndimore.
Megjithatë, duke lëshuar këto garanci për Iranin, Trump është vënë përballë kritikave të analistëve ndërkombëtarë që e shohin këtë si një tërheqje amerikane. Angazhimi për mosndryshim regjimi nuk e përjashton, sipas Izraelit, vazhdimin e programit bërthamor iranian, një shqetësim kyç për sigurinë rajonale.
Aktivizimi i aleancave alternative: Rusia dhe Kina në skenë
Në një zhvillim paralel, Irani dërgoi ministrin e Jashtëm Abbas Araghchi në Moskë për një takim me Presidentin rus Vladimir Putin. Kjo lëvizje shihet nga analistët si një pranim i heshtur i lidhjeve strategjike mes Teheranit dhe Moskës, veçanërisht në aspektin ushtarak dhe teknologjik, të shfaqura edhe në fushën e betejës në Ukrainë.
Në këtë kontekst, Trump komentoi se: “Kina mund të vazhdojë të blejë naftë nga Irani. Me pak fat, do të blejë edhe shumë naftë amerikane.” Ai shtoi se: “Është nder i madh që bëra këtë marrëveshje të ndodhë.”
Megjithëse deklarata e tij u interpretua si largim nga linja zyrtare amerikane që kundërshton blerjet kineze të naftës iraniane, në fakt, ajo shërbeu si një mesazh drejt Pekinit për të qëndruar jashtë çështjes së armëpushimit.
Gjithashtu, Trump theksoi: “Marrëdhënia tregtare Kinë–Iran është jetike për Kinën.” Ai e përdori këtë si një mënyrë për të ilustruar trekëndëshin strategjik Iran–Rusi–Kinë, që mbetet sfidë për perëndimin.
Presidenti amerikan pranoi gjithashtu se: “Presidenti rus, Vladimir Putin, më telefonoi për të më ofruar ndihmë në lidhje me situatën në Iran.” Megjithatë, Trump preferoi të veprojë i vetëm në këtë ndërmjetësim, duke rritur kapitalin e tij politik ndërkombëtar.
Triumf diplomatik në samitin e NATO-s
Në frymën e një fitimtari, Presidenti Trump mori pjesë për herë të parë në një samit të NATO-s që nga fillimi i mandatit të tij të dytë, vetëm pak ditë pas rikthimit të SHBA në çështjet e Lindjes së Mesme. Ai arriti të bindë vendet anëtare të rrisin shpenzimet e mbrojtjes në 5% të PBB-së, pa hasur në kundërshtimet e mëhershme.
Kjo përforcoi rolin ndërkombëtar të SHBA dhe tregoi se ndikimi amerikan në NATO është forcuar ndjeshëm.
Pikëpyetje dhe pasiguri për programin bërthamor
Megjithatë, jo çdo gjë është e qartë. Një analizë paraprake e shërbimeve amerikane të inteligjencës, e publikuar nga CNN dhe New York Times, sugjeron se infrastruktura kyçe e programit bërthamor të Iranit nuk është shkatërruar, ndonëse është ngadalësuar përkohësisht.
Kjo bie ndesh me deklaratën e Trump, i cili shkroi: “Të gjitha objektet bërthamore në Iran janë plotësisht të shkatërruara.”
Zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt, deklaroi: “Ky raport është krejtësisht i pasaktë.” Por kjo nuk mjaftoi për të qetësuar opinionin publik dhe Kongresin amerikan.
