TIRANË- Deputeti i Partisë Socialiste, Erion Braçe ka kërkuar që grave dhe vajzave t’u njihet periudha e ciklit menstrual. Deklarata që ai bëri dje, shkaktoi bujë të madhe, duke u raportuar nga të gjithë mediat në vend, duke u bërë i pari në Shqipëri që hap një çështje të tillë. Gjatë fjalës në komisionin ku po diskutohej buxheti i Ministrisë së Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, Braçe u shpreh se ato duhet të marrin raport dhe të bëjnë pushime të paguara nga buxheti i shtetit.
“Po e konsiderojnë sëmundje, nuk kushton shumë, të përfshihet në iniciativat e ministrisë. A ka mundësi që grave dhe vajzave t’u njihet periudha e ciklit, si periudhë sëmundjeje dhe e paguar? Raport i paguar nga buxheti i shtetit sepse realisht po e konsiderojnë sëmundje lart e poshtë. Nuk kushton shumë dhe duhet kalkuluar, të përfshihet në iniciativat e ministrisë. E dyta, a ka mundësi që higjienën sanitare të grave dhe vajzave për ciklin ta përjashtojmë nga tatimi mbi vlerën e shtuar sepse nuk kushton asgjë buxhetit të shtetit. S’po kërkoj që ta paguajë qeveria, por minimumi të përjashtohet nga tatimi mbi vlerën e shtuar. Nga kaq shumë gra që kemi në qeveri do të gjejmë mirëkuptimin tek ministri i financave që ta bëjmë këtë gjë për të ndihmuar sa më shumë gratë e vajzat në këtë vend,”- tha Erion Braçe.
-
Braçe: Grave t'u njihet koha e ciklit si periudhë sëmundje!
13 Nëntor, 18:29
Propozimi i tij, është i pari në Shqipëri, por jo në botë. Me kohë ka vende që e kanë implementuar një politikë të ngjashme, që jo pak herë, nuk ka gjetur terren për t'u ushtruar.
JAPONI
Sachimi Mochizuki ka punuar në Japoni për dy dekada, por ajo kurrë nuk ka marrë një ditë pushimi për periodat. Kjo është kryesisht për shkak se Mochizuki është me fat - periodat e saj nuk janë një problem i madh. Por ajo gjithashtu ka hezituar të përdorë të drejtën e lejes së gjatë të Japonisë, pasi kjo do të përfshinte t'u thoshte menaxherëve të saj, shumica e të cilëve ishin meshkuj, se ajo kishte menstruacione.
E drejta e pushimit për periudhën e Japonisë ekziston për më shumë se 70 vjet dhe vendi nuk është i vetmi në Azi që ka një politikë të tillë. Sidoqoftë, peizazhi në anën tjetër të botës duket shumë ndryshe.
SPANJË
Plani i Spanjës për të futur "leje menstruale" me pagesë në vendin e punës u bë i pari në Europë. Elizabeth Hill, një profesore e asociuar në Universitetin e Sidneit, dhe kolegët e saj ishin në gjendje të rishikonin legjislacionin e parë për pushimin menstrual në Bashkimin Sovjetik ku u prezantua në 1922. Politika menstruale bolshevike u drejtohej grave që punonin në punë në fabrikë, duke u siguruar atyre dy deri në tre ditë pushime mujore plotësisht të paguar gjatë periudhës së tyre së menstruacioneve. Është e paqartë se si eci u zhvillua apo dhe zbatua politika gjatë dhe pas rënies së Bashkimit Sovjetik në 1991.
Pushimi menstrual u rishfaq në debatin politik rus në vitin 2013, por propozimi, i cili u formulua në terma disi paternaliste - duke u fokusuar në menaxhimin e trupit dhe psikikës "të pafuqishme" të femrës - nuk arriti të ngrinte krye dhe madje shqetësoi feministët dhe avokatët e të drejtave të njeriut.
INDONEZIA
Indonezia ndoqi shembullin në futjen e lejes menstruale në 1948, duke e trajtuar gjithashtu si një të drejtë industriale për gratë minatore ose punonjëset e fabrikës në mungesë të banjove ose kanalizimeve të përshtatshme. Ndonëse mund t'u ketë ofruar lehtësim punonjësve, të dhënat e sondazhit treguan se gratë e punësuara në sektorët e shërbimeve si shitja me pakicë dhe financat rrallë merrnin leje menstruale dhe prireshin ta shihnin atë si siklet. Në vitet 1990, Shoqata e Grave Biznesmene Indoneziane madje bëri thirrje për shfuqizimin e politikës, duke e konsideruar atë "kontradiktore me qëllimet e emancipimit të grave". Një reformë në 2003 hodhi poshtë rregullat; ligji nuk mandaton më dy ditë pushim me pagesë, por në vend të kësaj e bën politikën objekt negocimi midis punëdhënësve dhe sindikatave.
TAJVANI
Pushimi menstrual u prezantua për herë të parë në Tajvan në 2002 dhe u ndryshua në 2013. Politika lejon një maksimum prej tre ditësh pushim menstrual në vit, me punonjësit që marrin gjysmën e pagës së tyre të rregullt. Sipas politikës fillestare, gratë kishin të drejtë për pushim menstrual, por kjo u integrua në 30 ditë pushim mjekësor, i cili parashikonte edhe përgjysmimin e pagesës. Skema e re, e krijuar në vitin 2013, kërkoi ta rregullonte këtë ngërç dhe gratë tani kanë të drejtë për tre ditë pushim menstrual në vit me gjysmën e pagës, ndërkohë nuk u ndikohen 30 ditët e pushimit të zakonshëm mjekësor. Por ka një kleçkq: nëse një punonjëse merr më shumë se 30 ditë pushim mjekësor në total, atëherë tre ditët shtesë janë të papaguara.
ZAMBIA
Pushimi menstrual u përfshi në ligjin e këtij vendi të Afrikës jugore në vitin 2017. Ai lejon gratë punëtore të marrin një ditë pushim nga puna çdo muaj pa pasur nevojë të paraqesin një certifikatë mjekësore ose t'i japin një arsye punëdhënësit të tyre.
Por ka edhe aspekte negative! Kritikët thonë se pushimi menstrual mund të “përforcojë stereotipet negative gjinore dhe nocionet e determinizmit biologjik, duke çuar në më shumë diskriminim të punëdhënësve ndaj grave”.
"Ofrimi i lejes me pagesë nënkupton se menstruacionet janë "një lloj dobësie që ndikon në aftësinë e grave për të punuar, gjë që është e pavërtetë", tha për The Times Sally King, themeluese e Menstrual Matters, një organizatë jofitimprurëse që mbështet të drejtat menstruale.
Pushimi periodik mund të përkeqësojë perceptimet se gratë nuk janë aq produktive në punë sa burrat, veçanërisht në role kërkuese dhe të çojë në diskriminim në rishikimet e performancës dhe promovimet në krye të detyrës.
"Në afat të gjatë, mund të jetë një pengesë më shumë në listën që gratë kanë për të gjetur një punë," tha për Euroneës Cristina Antoñanzas, zëvendëssekretare e sindikatave spanjolle UGT.
Italia konsideroi një ligj për pushimin menstrual në vitin 2017, por ligjvënësit shqetësoheshin se mund të ishte e dëmshme për mjedisin e gravë në vendin e punës./Zëri.ai
