SHBA- Zëvendëspresidenti amerikan JD Vance lajmëroi se ai do të udhëtojë në Groeland dhe do t’i bashkohet vizitës së gruas së tij, pasi siguria globale është në rrezik. Vance u shpreh se do të kontrollojë dhe shohë nga afër gjërat.
"Ne do të kontrollojmë se si po shkojnë gjërat atje. Fola me Presidentin Trump, dhe ne duam të ripërtërijmë sigurinë e popullit të Groenlandës, sepse mendojmë se është e rëndësishme të mbrohet siguria e të gjithë botës.”
Presidenti Donald Trump ka shkaktuar ankth në pjesën më të madhe të Evropës duke sugjeruar që Shtetet e Bashkuara duhet të kontrollojnë në njëfarë forme territorin vetëqeverisës të Groenlandës dhe të pasur me minerale. Ndërsa porta detare për në Arktik dhe Atlantik Verior është më pranë Amerikës së Veriut, Greonlanda ka vlerë më të gjerë strategjike pasi si Kina ashtu edhe Rusia kërkojnë gjithashtu akses në rrugët e saj ujore dhe burimet natyrore aty pranë.
Vendimi i zëvendëspresidentit për të vizituar një bazë ushtarake amerikane në Greonlandë ka hequr rrezikun e shkeljes së tabuve të mundshme diplomatike duke dërguar një delegacion në një vend tjetër pa një ftesë zyrtare. Megjithatë, Vance ka kritikuar gjithashtu aleatët evropianë për një kohë të gjatë se mbështeten në mbështetjen ushtarake nga Shtetet e Bashkuara, duke antagonizuar hapur partnerët në mënyra që kanë krijuar shqetësime për besueshmërinë e Amerikës.
Përpara njoftimit të zëvendëspresidentit se do t'i bashkohej gruas së tij, pakënaqësia nga qeveritë e Grenlandës dhe Danimarkës ishte rritur më e mprehtë, me qeverinë e Groenlandës që postoi në Facebook të hënën mbrëma se "nuk kishte bërë asnjë ftesë për asnjë vizitë, as private dhe as zyrtare".
Kryeministrja daneze Mette Frederiksen tha të martën se ishte "presion i papranueshëm".
Zyra e zonjës së dytë Usha Vance tha të dielën se ajo do të nisej të enjten për në Grenlandë dhe do të kthehej të shtunën. Vance së bashku me tre fëmijët e saj kishin planifikuar të vizitonin vendet historike dhe të mësonin për kulturën e Groenlandës, por pjesëmarrja e burrit të saj e ka riorientuar udhëtimin rreth sigurisë kombëtare. Zëvendëspresidenti tha se nuk donte ta linte gruan e tij "vetëm” dhe tha se ka në plan të vizitojë një postë të Forcave Hapësinore në bregun veriperëndimor të Grenlandës. Vance tha se vende të tjera kanë kërcënuar Grenlandën, si dhe Shtetet e Bashkuara dhe Kanadanë.
Këshilltari për sigurinë kombëtare të Trump, Mike Ëaltz, fillimisht u rendit në grupin e zyrtarëve amerikanë që po shkonin gjithashtu në Grenlandë - por emri i tij u hoq kur u njoftua se nënpresidenti tani po merrte pjesë. Shtëpia e Bardhë nuk tha të martën nëse planet e udhëtimit të Waltz kishin ndryshuar pasi u zbulua se ai kishte shtuar gabimisht një gazetar në një konfidenciale për një sulm ushtarak në Jemen. Vance tha se udhëheqësit në Danimarkë dhe Amerikën e Veriut e kishin "injoruar" Grenlandën për "shumë gjatë".
Por Dwayne Ryan Menezes, themelues dhe drejtor menaxhues i Polar Research & Policy Initiative, tha se Greonlanda nuk ka pse të frikësohet nga Trump.
Menezes tha se nëse Trump është "i zgjuar" për të kuptuar rëndësinë strategjike të Grenlandës, ai duhet të ishte gjithashtu "mjaft i zgjuar për të ditur se nuk ka mënyrë më të madhe për të dobësuar dorën e Amerikës dhe për të dëmtuar interesat e saj afatgjata sesa t'u kthejë shpinën aleatëve të saj, avantazhin kryesor asimetrik që gëzon ndaj kundërshtarëve të saj".
Pavarësisht se zyrtarët në Grenlandë dhe Danimarkë bëhen më të zëshëm në shprehjen e kundërshtimeve, Vance lejohet të vizitojë bazën hapësinore, tha Marc Jacobsen, një profesor në Kolegjin Mbretëror Danez të Mbrojtjes, për shkak të një marrëveshjeje të vitit 1951 midis Danimarkës dhe SHBA-së në lidhje me mbrojtjen e Grenlandës.
"Ajo që është e diskutueshme këtu ka të bëjë me kohën," tha ai. “Grenlanda dhe Danimarka kanë deklaruar shumë qartë se nuk duan që SHBA të vizitojë tani, kur Groenlanda nuk ka një qeveri në vend”.
Gjatë mandatit të tij të parë, Trump hodhi idenë për të blerë ishullin më të madh në botë, edhe pse Danimarka, një aleate e NATO-s, këmbënguli se ai nuk ishte në shitje. Populli i Grenlandës gjithashtu ka hedhur poshtë me vendosmëri planet e Trump.
Kthimi i Trump në Shtëpinë e Bardhë ka përfshirë një dëshirë për zgjerim territorial, me presidentin amerikan që kërkon të shtojë Kanadanë si shtetin e 51-të dhe të rifillojë kontrollin e Kanalit të Panamasë. Ai ka treguar gjithashtu se interesat e SHBA-së mund të marrin tokën në Rripin e Gazës të shkatërruar nga lufta nga Izraeli dhe ta shndërrojnë atë në një vend luksozë./ZËRI
