KIEV- Ukraina është në një gjendje paniku, sidomos pas njoftimit të Donald Trump, i cili foli me Vladimir Putin për të arritur armëpushim. Siç raporton CNN, Ukraina i ka quajtur gjithmonë zonat nën kontrollin rus "territore të pushtuara përkohësisht" dhe këmbëngul se kërkon t'i bëjë sërish pjesë të territorit të tyre. Megjithatë, presidenti amerikan, Donald Trump thotë se kjo nuk ka gjasa që të ndodhë.
Komenti i Donald Trump erdhi pas një telefonate 90-minutëshe me homologun e tij rus. Pak në Ukrainë besojnë se Trump do të negociojë me mirëbesim dhe të sigurojë pozita të mira për ta.
Ata dyshojnë se Putini dëshiron paqe
Yuliya Kazdobina, një eksperte e politikës së jashtme në institutin ukrainas Prism, i tha CNN se ajo nuk beson se lideri rus dëshiron paqen. Ekspertja thotë se Rusia ka një rekord të shkeljes së marrëveshjeve me Ukrainën në dekada.
“Në vitin 1994, Ukraina ra dakord të heqë dorë nga armët e saj bërthamore në këmbim të garancive nga Shtetet e Bashkuara, Mbretëria e Bashkuar dhe Rusia se do të respektonin sovranitetin dhe integritetin territorial të Ukrainës. Në vitin 2015, pas aneksimit të paligjshëm të Krimesë dhe ndezjes së konfliktit në Ukrainën lindore, Moska nënshkroi një marrëveshje armëpushimi, vetëm për ta shkelur atë në mënyrë të përsëritur dhe më pas filloi një pushtim në shkallë të plotë të Ukrainës 7vjet më vonë”, tha ajo.
Kazdobina i tha CNN se Rusia është me dy fytyra: Mund të jetë e lezetshme, por kur bëhet fjalë për të bërë lëshime dhe për të bërë paqe, nuk e bën kurrë.
Çfarë thotë Kievi?
Pas njoftimit të telefonatës Trump-Putin, presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy theksoi se vendi i tij nuk do të pranonte një marrëveshje paqeje që SHBA-të do të lidhnin me Rusinë pa pjesëmarrjen e Kievit.
“Si vend i pavarur, ne thjesht nuk mund të pranojmë asnjë marrëveshje pa ne. Dhe këtë ua bëj shumë të qartë partnerëve tanë. Ne nuk do të pranojmë asnjë negociatë dypalëshe për Ukrainën pa ne,”- tha ai dhe pranoi se fakti që Donald Trump foli fillimisht me Vladimir Putinin nuk ishte “e këndshme”. Edhe ukrainasit kanë pikëpamje të ngjashme. Studenti Nazar Voloshenko tha se çdo bisedë që mund të çojë në humbjen e territoreve shtesë do të ishte katastrofike për vendin.
"Ne mund të mbetemi pa territoret e pushtuara përkohësisht, pa pjesë të rajonit Kherson, rajonit të Zaporizhia dhe Krimesë së shumëvuajtur. Ne duhet të marrim atë që me të drejtë është e jona,”- tha ai.
Forcat ruse tani mbajnë pothuajse 20% të territorit të Ukrainës, nga afërsisht 7% që kontrollonin para pushtimit. Vlerësohet gjithashtu se rreth 6 milionë njerëz, përfshirë 1 milionë fëmijë, jetojnë nën pushtimin rus, në një situatë që Kombet e Bashkuara e kanë cilësuar si "të mjerë për të drejtat e njeriut", pasi opozita është e shtypur, ndërsa ka akuza për shënjestrimin e komuniteteve apo individëve që Moska i konsideron si pengesë për procesin e rusifikimit.
Precedent i rrezikshëm
Këshilltari ekonomik Oleksandr Sokhatskyi tha për CNN se ai beson se çdo marrëveshje do të ishte e papranueshme nëse kufijtë e Ukrainës ndryshojnë nga ato që ishin para luftës, duke marrë parasysh koston njerëzore.
“Duke pasur parasysh sa viktima ka pasur tashmë kjo luftë dhe që ajo të përfundojë me kushtet e dikujt tjetër... atëherë pse vdiqën ata (ushtarët ukrainas) dhe pse i mbrojtën këto toka? Kjo do të krijojë një precedent dhe do t'i tregojë Rusisë se mund të sulmojë çdo vend, të pushtojë territore pa u ndëshkuar fare,"- tha ai.
Nga ana tjetër Putini i ka bërë vazhdimisht të qarta qëllimet e tij: ai dëshiron të fitojë kontrollin e të gjitha rajoneve lindore të Ukrainës, Donetsk dhe Luhansk. Por shumë në Ukrainë shqetësohen se, edhe nëse ai fillimisht bie dakord për një armëpushim, ai nuk do ndalet.
“Askush dhe asgjë nuk do ta ndalojë Putinin të na sulmojë përsëri dhe të pushtojë një ose më shumë rajone. Nëse Evropa dhe Amerika nuk na ndihmojnë, atëherë vendosja e paqes tani ka të ngjarë të çojë në një luftë tjetër pas disa vitesh.”/ZËRI
