STRASBURG-Bashkimi Evropian ka vendosur të ndajë rrugët e anëtarësimit në BE të Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut, duke e lejuar Shqipërinë të ecë përpara në negociatat e anëtarësimit ndërsa Maqedonia e Veriut mbetet e vonuar, në pritje të përmbushjes së detyrimeve kryesore. Vendimi u mor nga Komiteti i Përfaqësuesve të Përhershëm të BE-së (Coreper) vonë më 25 shtator, me Shqipërinë që do të nisë negociatat zyrtare më 15 tetor, shkruan IntelliNews.
Progresi i Shqipërisë sinjalizon një largim nga strategjia e mëparshme për avancimin e të dyja vendeve në rrugën e integrimit europian. Ndërsa Shqipëria është gati të fillojë negociatat me BE-në për grupin e vlerave bazë, Maqedonia e Veriut ende duhet të përmbushë kritere specifike përpara se të fillojnë negociatat. Këto përfshijnë amendamentet kushtetuese për të njohur bullgarët në kushtetutën e saj, një kërkesë e vendosur nga Këshilli Evropian.
Ana Pisonero, zëdhënësja e Komisionit Evropian për zgjerimin, politikën e fqinjësisë dhe partneritetet ndërkombëtare, ripohoi përkushtimin e Komisionit ndaj të dy vendeve, por tha se Maqedonia e Veriut duhet të përmbushë së pari kushtet e dakorduara.
“Komisioni pret fillimin e negociatave me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut sa më shpejt që të jetë e mundur, por Maqedonia e Veriut duhet të përmbushë kriteret e dakorduara me Këshillin”, citon Pisonero 24.mk.
Ajo shtoi se vendimet në lidhje me hapat e ardhshëm në procesin e anëtarësimit u takon vendeve anëtare të BE-së dhe jo Komisionit. Kërkesat e Bullgarisë kanë qenë një pengesë kryesore në rrugën e Maqedonisë së Veriut drejt anëtarësimit në BE, me Sofjen që bllokoi përparimin e saj në vitin 2020 mbi mosmarrëveshjet historike dhe kulturore, duke përfshirë çështjet e gjuhës dhe identitetit. Bllokada u hoq në vitin 2022 pas një kompromisi të ndërmjetësuar nga BE, i cili kërkonte që Maqedonia e Veriut të ndryshonte kushtetutën e saj për të përfshirë bullgarët si një pakicë të njohur.
Pavarësisht zhbllokimit, marrëdhëniet midis dy vendeve mbeten të tensionuara, me Maqedoninë e Veriut që po lufton për të zbatuar ndryshimet kushtetuese për shkak të kundërshtimit të partisë së djathtë VMRO-DPMNE, e cila i sheh ato si një lëshim ndaj Bullgarisë. Pas fitores së zgjedhjeve të përgjithshme të VMRO-DPMNE-së në fillim të këtij viti, ngërçi vazhdon të pengojë aspiratat e Maqedonisë së Veriut në BE, duke vonuar negociatat e mëtejshme për anëtarësim.
Kryeministri i Maqedonisë së Veriut Hristijan Mickoski komentoi më 26 shtator se vendimi i BE-së dërgon një mesazh negativ për qytetarët maqedonas, pasi vendi ka qenë në rrugën e integrimit në BE për më shumë se dy dekada dhe ka bërë më shumë përpjekje drejt anëtarësimit se çdo kandidat tjetër apo anëtar aktual. shpesh përtej kritereve të Kopenhagës.
Mickoski i uroi Shqipërisë sukses në përfundimin e shpejtë të procesit të saj të negociatave, duke shprehur shpresën se "rrugët tona mund të kryqëzohen sërish në trajektoren drejt anëtarësimit të plotë në BE".
“Ne jemi i vetmi rast ku marrëveshjet dypalëshe janë kusht brenda kornizës së negociatave. Për fat të keq, qeveria e mëparshme pranoi gjithçka me kaq shumë dëshirë”, tha ai.
Ai më tej shtoi se shumë qytetarë maqedonas e ndjejnë të njëjtën gjë, duke theksuar se Maqedonia e Veriut nuk duhet të pranojë kushte në kurriz të nacionalitetit dhe identitetit të saj.
"Për mua, ky është një diktat. Nëse ky është kushti që Maqedonia e Veriut të vazhdojë negociatat e saj, atëherë, siç thashë në Bruksel - jo, faleminderit. Këto nuk janë vlerat evropiane me të cilat brezi im ra në dashuri. “Prandaj e theksova rëndësinë e dialogut – të flasim, mos na diktoni dhe mos na vendosni kushte”, theksoi Mickoski.
Ndarja e rrugëve të pranimit të dy vendeve ka ndezur shqetësime brenda Maqedonisë së Veriut, veçanërisht në mesin e partive opozitare. Venko Filipçe, lideri i opozitës Socialdemokrate, SDSM, kritikoi ashpër qasjen e qeverisë ndaj integrimit në BE, duke e përshkruar ndarjen si një "humbje serioze" për aspiratat e Maqedonisë së Veriut.
"Ndarja e Shqipërisë nga Maqedonia e Veriut është një humbje e madhe për politikat e qeverisë në lidhje me integrimin evropian të vendit. Por mbi të gjitha, kjo është një fatkeqësi e madhe për të ardhmen e qytetarëve. Fatkeqësisht, kjo mundësi e humbur do të prekë shumë familje dhe një të tërë. Gjenerata e re e shkatërron shpresën se vendi ynë mund të përparojë dhe të zhvillohet”, tha Filipçe në një konferencë për media.
Ndërsa Shqipëria përgatitet të fillojë bisedimet e anëtarësimit në BE, rruga e Maqedonisë së Veriut drejt anëtarësimit mbetet e pasigurt, me sfida politike dhe procedurale ende përpara.
