RRIPI I GAZËS - Luftimet rifilluan mes Izraelit dhe Hamasit të premten në mëngjes, duke i dhënë fund një armëpushimi shtatëditor midis dy palëve që liruan pengje dhe të burgosur dhe po ashtu u siguruan ndihma humanitare shumë të nevojshme. Ky është një vështrim me disa nga pyetjet kryesore rreth zhvillimeve të fundit.
Pse përfundoi armëpushimi?
Një orë para përfundimit të armëpushimit në orën 07:00 me orën lokale, Forcat e Mbrojtjes së Izraelit (IDF) raportuan se sirenat po binin për komunitetet afër Rripit të Gazës - më pas thanë se kishin kapur një raketë që qëlloi nga enklava. Një orë më vonë, ushtria izraelite tha se luftimet kishin rifilluar, duke akuzuar Hamasin për shkeljen e kushteve të marrëveshjes.
Më pas, IDF tha se avionët e saj luftarakë po godasin objektivat e Hamasit në Rripin e Gazës. Menjëherë pas kësaj, kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu tha se Hamasi nuk kishte përmbushur detyrimin e tij për të liruar të gjitha gratë peng dhe se ka lëshuar raketa ndaj qytetarëve izraelitë. Megjithatë, Hamasi fajësoi Izraelin për rifillimin e luftimeve, duke thënë se refuzoi të pranojë të gjitha ofertat për lirimin e pengjeve të tjerë.
"Okupimi kishte një vendim paraprak për të rifilluar agresionin kriminal", tha Hamasi në një deklaratë, duke fajësuar presidentin amerikan Joe Biden për vazhdimin e krimeve të luftës sioniste në Rripin e Gazës dhe duke i dhënë dritën jeshile Izraelit. Gjatë gjithë armëpushimit njëjavor, Netanyahu ka qenë nën presion, veçanërisht nga elementë të krahut të djathtë në qeverinë e tij, për të rifilluar luftën - diçka që Izraeli vazhdimisht e ka bërë të qartë se synonte ta bënte pasi marrëveshja të kishte përfunduar. Pavarësisht kësaj, ka ende shpresa se mund të arrihet një marrëveshje e re. Katari, i cili ka luajtur një rol vendimtar deri më tani në negociatat për një armëpushim, konfirmoi të premten se bisedimet po vazhdonin me synimin për t'u kthyer një pauzë.
Si është situata në Gaza?
Brenda shtatë orëve nga rifillimi i luftimeve, Ministria e Shëndetësisë e drejtuar nga Hamasi tha se më shumë se 60 njerëz ishin vrarë, duke iu shtuar afro 15,000 palestinezëve që u tha se ishin vrarë përpara armëpushimit. James Elder nga Unicef, agjencia e OKB-së për fëmijë, foli për BBC nga një spital në Gazën jugore pas fillimit të bombardimeve, duke e përshkruar situatën si të tmerrshme. Ai tha se ishte e tmerrshme sesi mund të shikoni njerëzit me frikën në fytyrat e tyre, duke shtuar se edhe vetë ishte rrezikuar nga bombardimet.
Ai e përshkroi përfundimin e armëpushimit si makthin që të gjithë e kishin frikë plotësisht. Përpara armëpushimit, Rripi i Gazës kishte pësuar një shkatërrim të madh, ndërsa Izraeli zhvilloi fushatën e tij hakmarrëse në përgjigje të sulmeve vdekjeprurëse të Hamasit të 7 tetorit. Izraeli pretendoi se kishte përdorur më shumë se 10,000 bomba dhe raketa, e analiza e BBC zbuloi se pothuajse 98,000 ndërtesa në Gaza mund të kenë pësuar dëmtime, shumica prej tyre në veri. Sulmet ndaluan gjithashtu ndihmën humanitare. Agjencitë e ndihmës ishin në gjendje të përdornin pauzën në luftime për të marrë ndihma thelbësore, por raportuan se gjetën shkatërrim në shumë nga zonat ku arritën.
Çfarë do ndodhë më pas?
Megjithëse negociatat vazhdojnë me shpresën e arritjes së një marrëveshjeje të re, tani për tani është e qartë se lufta ka rifilluar. Pas javësh luftimesh intensive në veri të Rripit të Gazës - veçanërisht rreth qytetit të Gazës - ushtria izraelite tani duket se po fokuson shumë vëmendjen e saj në jug, ku janë raportuar sulme të reja ajrore. IDF ka krijuar gjithashtu një hartë të Gazës të ndarë në më shumë se 2000 zona, e cila tha se do të përdoret për të ndihmuar njerëzit në Gaza t'i shpëtojnë luftimeve të ardhshme. Ushtria tha se harta është e ndarë në zona për t'u mundësuar njerëzve që të evakuohen nga vende specifike për sigurinë e tyre.
Të premten, avionët izraelitë hodhën fletëpalosje mbi zonat në lindje dhe në veri të Khan Younis, qyteti më i madh në Gazën jugore. Fletushkat kishin një mesazh në arabisht, ku u thuhej banorëve në katër zona që të evakuoheshin menjëherë dhe të shkonin në strehimoret në Rafah. Luftimet e përsëritura vijnë pasi Sekretari i Shtetit i SHBA Antony Blinken u takua me zyrtarët izraelitë, ku ai këmbënguli se faza tjetër e luftës duhet të sigurojë mbrojtjen e civilëve. Blinken tha se i kishte thënë qeverisë izraelite se duhet të shmangë zhvendosjen e mëtejshme masive të palestinezëve dhe dëmtimin e infrastrukturës kritike, si spitalet, termocentralet dhe objektet e ujit.
Çfarë ndodhi gjatë armëpushimit?
Gjatë armëpushimit shtatëditor, Hamasi ra dakord të lirojë 110 persona nga Gaza, duke përfshirë 78 gra dhe fëmijë izraelitë. Si pjesë e marrëveshjes, 240 palestinezë u liruan gjithashtu nga burgjet izraelite. Ata ishin akuzuar për një sërë veprash penale, nga gjuajtja e gurëve deri te nxitja dhe tentativa për vrasje. Shumë nga palestinezët e liruar nuk ishin dënuar për krime dhe po mbaheshin në paraburgim në pritje të gjykimit. Disa thanë se disa të burgosur i ishin nënshtruar abuzimit dhe dënimit kolektiv pas sulmeve të 7 tetorit. Vlerësohet se rreth 140 pengje izraelite mbeten në robëri në Gaza./Zëri.ai/
