Zgjedhjet në Gjermani, Trump: Ditë e madhe, njerëzit janë lodhur nga politika pa sens
SHBA- Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump e kakonsideruar një ditë të madhe për Gjermaninë, kryesimin e partisë konservatore. Në një postim në rrjetet sociale, Trump shprehet se gjermanët janë lodhur nga politika pa sens, veçanërisht në çështjet e energjisë dhe imigracionit, që ka mbizotëruar për shumë vite.
“Duket se partia konservatore në Gjermani ka fituar me diferencë të madhe. Ashtu si në SHBA, edhe gjermanët janë lodhur nga politika pa sens, veçanërisht në çështjet e energjisë dhe imigracionit, që ka mbizotëruar për shumë vite. Kjo është një ditë e madhe për Gjermaninë dhe për Shtetet e Bashkuara nën lidershipin e një zotërie të quajtur Donald Trump. Urime të gjithëve, shumë fitore të tjera do të vijne,”- shkruan Trump.
Sipas parashikimit të institutit për demoskopinë Infratest-dimap, CDU/CSU pritet të fitojë 29 për qind të votave. AfD-ja 19.5 për qind, kurse SPD dhe të Gjelbërit pritet të fitojnë përkatësisht 16.0 dhe 13.5 përqind të votave. Sa u përket partive më të vogla, Partia E Majta ndoshta do ta kapërcejë pragun prej pesë për qind dhe do të hyjë në parlament. Sipas sondazheve, Friedrich Merz ka shanset më të mira për të fituar kancelarinë. Kryetari i CDU-së udhëheq Unionin e CDU/CSU, i cili, pasi drejtoi vendin për 16 vjet, kaloi në opozitë në vitin 2021 dhe tani kërkon të rikthehet në pushtet.
Friedrich Merz i Gjermanisë: Rreziku që flirtoi me të djathtën ekstreme
GJERMANI- Me përfundimin e sondazheve, Friedrich Merz - lideri i Unionit Kristian Demokrat (CDU) - do të bëhet kancelari i ardhshëm i Gjermanisë.
Partia e tij parashikohet të fitojë rreth 29% të votave. Tani shtrohet pyetja se me kë mund të bëjë koalicion.
I përshkruar nga mbështetësit e tij si një kundërhelm ndaj krizës së besimit të Evropës, Merz, 69 vjeç, është një fytyrë e njohur për gardën e vjetër të partisë së tij.
Politikisht, ai kurrë nuk është parë si emocional. E megjithatë ai premton t'i sigurojë Gjermanisë një udhëheqje më të fortë dhe të trajtojë shumë nga problemet e vendit të tij brenda katër viteve.
Përpjekja e tij shpërthyese muajin e kaluar për të shtrënguar rregullat e migracionit me mbështetjen e votave të së djathtës ekstreme në parlament zbuloi një njeri të gatshëm të luante kumar duke thyer një tabu të madhe.
Ai gjithashtu shënoi një tjetër shkëputje të qartë nga qëndrimi më centrist i CDU-së nën ish-rivalen e tij partiake Angela Merkel.
Edhe pse Merz përfundimisht nuk arriti të ndryshojë ligjin, ai kishte nisur një rrufe në një fushatë zgjedhore të shkaktuar nga kolapsi i qeverisë së kancelarit Olaf Scholz në fund të vitit të kaluar.
I lënë mënjanë nga Merkel para se të bëhej kancelare, ai u largua tërësisht nga parlamenti për të ndjekur një sërë punësh fitimprurëse në korporata.
Por tani duket se do të arrijë punën që e ka lakmuar për kaq shumë kohë.
Më 23 janar, një muaj përpara zgjedhjeve të parakohshme federale të Gjermanisë, njerëzit u mblodhën në një nga hotelet me pesë yje të Berlinit për të dëgjuar Merz duke mbajtur një fjalim për politikën e jashtme.
Zhurma rreth "sallës së ballit" në Hotel de Rome nuk është saktësisht elektrike, por është shumë larg nga 20 vjet më parë, kur karriera e tij politike u përfundua.
Merz është gjithashtu një pilot i licencuar, i cili tërhoqi kritika në vitin 2022 për fluturimin në ishullin verior gjerman të Sylt me avionin e tij privat për martesën e kolegut të tij politikan Christian Lindner.
Teksa del në skenën në Hotel de Rome, ka duartrokitje të sjellshme për liderin e opozitës konservatore gjermane CDU, të cilët janë vazhdimisht përpara në votime.
I gjatë, i hollë, me kostum dhe syze, Merz pret një figurë të qetë, konvencionale, të ngjashme me biznesin ndërsa përpiqet të projektojë një gatishmëri për pushtet.
Por ka qenë një udhëtim me shume kthesa për të, për të arritur në këtë pikë.
Merz lindi në qytetin gjerman perëndimor të Brilon në vitin 1955 në një familje të shquar konservatore, katolike.
Babai i tij shërbeu si gjykatës vendas, ashtu si edhe gruaja e Friedrich Merz-it, Charlotte deri më sot.
Më i riu Merz iu bashkua CDU-së kur ishte ende në shkollë.
Në një intervistë 25 vjet më parë me gazetën gjermane Tagesspiegel, ai pretendoi për një rini më të egër sesa mund të sugjeronte CV-ja e tij e ngushtë.
Ndër fatkeqësitë e tij, ai përshkroi garën nëpër rrugë me një motoçikletë, shoqërimin me miqtë në një stendë me çipa dhe luajtjen e lojës me letra Doppelkopf në pjesën e pasme të klasës.
Sipas revistës Der Spiegel, një festë adoleshente që ai përmendi përfundoi me një grup studentësh që urinuan kolektivisht në akuariumin e shkollës.
Ka njëfarë skepticizmi se adoleshenti Merz ishte shumë një nxitës. Një ish-shok klase kujtoi se sjellja përçarëse e të riut Friedrich më shpesh përbënte thjesht dëshirën e "fjalës së fundit".
Qoftë brenda apo jashtë regjistrimit, njerëzit që e kanë njohur më kanë thënë se ai shijon një birrë dhe mund të jetë vërtet argëtues, megjithëse pakkush ishte në gjendje të ofronte një anekdotë për ta ilustruar këtë.
Pas shkollës, ai vazhdoi shërbimin ushtarak përpara se të studionte drejtësi dhe të martohej me kolegen Charlotte Gass në 1981.
Çifti kanë tre fëmijë.
Për disa vite, Merz punoi si avokat, por ai e kishte gjithmonë syrin te politika dhe u zgjodh në Parlamentin Evropian në vitin 1989, në moshën 33-vjeçare.
"Ne ishim të dy mjaft të rinj dhe shumë të freskët dhe le të themi të paprekur," thotë Dagmar Roth-Behrendt, i cili u bë deputet në të njëjtën kohë për Partinë Social Demokrate të Gjermanisë (SPD) e qendrës së majtë.
Ajo e gjeti Merzin e ri si serioz, të besueshëm, të ndershëm dhe të sjellshëm.
Edhe humori – një cilësi që ajo e ndjen është më pak e dukshme tani: "Unë supozoj se sasia e mavijosjeve me kalimin e kohës mund ta ketë ngurtësuar pak atë."
Por a u ndesh ai në fillim të karrierës së tij si një kancelar i mundshëm?
"Unë ndoshta do të kisha thënë jo, në asnjë mënyrë. Hajde, ju duhet të bëni shaka!"
Megjithatë, të gjithë e dinin se ai ishte thellësisht ambicioz dhe Merz shpejt bëri kalimin nga politika e BE-së në parlamentin kombëtar të Gjermanisë, Bundestag, në vitin 1994.
Ai u ngrit në grada, i shpallur si një talent në fraksionin më të djathtë dhe tradicionalist të partisë.
"Ai është një folës i shkëlqyer dhe një mendimtar i thellë," thotë Klaus-Peter Willsch, një anëtar i CDU i Bundestagut që e njeh atë për më shumë se 30 vjet.
"Një luftëtar", thotë Willsch, e dëshmuar nga fakti se Merz bëri tre përpjekje për të udhëhequr partinë e tij.
Dy dështimet e tij të para, në 2018 dhe janar 2021, mund të lexohen gjithashtu si një shenjë e luftës së tij për të tërhequr bazën.
Por ishte kthyer në vitet e para, kur ambiciet e tij fillimisht u rrëzuan, ai humbi ndaj Angela Merkelit në një luftë partiake për pushtet.
Merkel, kimistja kuantike e nënvlerësuar nga lindja ish-komuniste dhe Merz, avokati i siguruar haptazi nga perëndimi, nuk u panë kurrë sy më sy.
Merz e përfytyron këtë episod të hidhur në një postim të shkurtër autobiografik në faqen e CDU-së, duke thënë se deri në vitin 2009 ai kishte vendosur të largohej nga parlamenti për të "lirë vend për reflektim".
Vitet e tij të reflektimit përfshinin krijimin e një karriere në financa dhe të drejtën e korporatave - duke u bërë një ekzekutiv i sallës së këshillit në firma të ndryshme ndërkombëtare dhe, me sa duket, një milioner.
Do të kalonte më shumë se një dekadë para se të kthehej në parlament, ku që atëherë ka kërkuar të grisë doktrinën më qendrore të Merkelit mbi konservatorizmin e CDU.
Një moment i theksuar shkëputjeje politike erdhi në fund të janarit, kur Friedrich Merz nxiti një mocion jodetyrues për rregulla më të ashpra të imigracionit, duke u mbështetur në votat e Alternativës së së djathtës ekstreme për Deutschland (AfD).
Ai këmbënguli se nuk kishte pasur asnjë bashkëpunim të drejtpërdrejtë me AfD-në, por lëvizja e tij çoi në protesta masive dhe u dënua dy herë nga askush tjetër përveç vetë Merkelit.
Këto ishin ndërhyrje të rralla publike nga gruaja që sundoi Gjermaninë për 16 vjet.
Kundërshtarët thanë se ishte një lojë e pafalshme zgjedhore, por mbështetësit këmbëngulën se Merz, në fakt, po kërkonte të joshte njerëzit me zgjuarsi nga e djathta ekstreme.
Ai ka rrezikuar më parë të tjetërsojë pjesë më të moderuara të elektoratit, duke votuar në vitet 1990 kundër një projektligji që përfshinte kriminalizimin e përdhunimit martesor.
Më vonë ai shpjegoi se e konsideronte përdhunimin bashkëshortor si krim dhe ishin çështje të tjera në projektligj që ai kundërshtoi.
Sondazhet sugjerojnë se ai nuk është veçanërisht i popullarizuar në mesin e të rinjve dhe grave - por Klaus-Peter Willsch beson se fotografia e pikturuar e tij në mediat gjermane është e padrejtë.
“E kam pasur disa herë në zonën time elektorale”, më thotë. "Më pas, gratë vijnë dhe thonë se ai është një djalë i mirë."
Charlotte Merz gjithashtu ka dalë në mbrojtje të tij, duke thënë për Westfalenpost: "Ajo që disa njerëz shkruajnë për imazhin e gruas së burrit tim nuk është thjesht e vërtetë".
Ajo thotë se martesa e tyre ka qenë me mbështetje reciproke: “Ne të dy kujdeseshim për punët e njëri-tjetrit dhe ndamë kujdesin e fëmijëve në mënyrë të tillë që të ishte në përputhje me detyrimet tona profesionale”.
Sido që të jenë kritikat, një diplomat i BE-së më tha se Brukseli "po priste me ankth ardhjen e tij".
"Është koha për të lëvizur nga ky bllokim gjerman dhe për ta vënë atë motor në punë."
Përkthyer dhe përshtatur nga BBC
Zgjedhjet në Gjermani, Scholz: Humbëm zgjedhjet, por të djathtën ekstreme s’e pranojmë kurrë
GJERMANI- Kancelari gjerman Olaf Scholz, kreu i Social Demokratëve (SPD), thotë se rezultatet e zgjedhjeve janë "të hidhura" për partinë e tij, duke e quajtur atë një "humbje".
Exit poll-et treguan se SPD ishte në vendin e tretë, me 16-16.5% të votave.
Duke folur me mbështetësit në Berlin, Scholz thotë se është një moment "në të cilin duhet të pranojmë se kemi humbur zgjedhjet".
Në zgjedhjet e mëparshme, thotë ai, partia kishte një rezultat “më të mirë” për të cilin ai ishte “përgjegjës”, duke shtuar se ky rezultat “është më i keq dhe unë jam përgjegjës edhe për këtë”.
Scholz përgëzoi Friedrich Merz, liderin e partisë konservatore Demokristiane.
"Tani kemi të djathtën ekstreme - AfD - dhe fakti që ata morën një rezultat kaq të mirë zgjedhor është diçka që ne nuk mund ta pranojmë dhe nuk do ta pranojmë kurrë," thotë kreu i Social Demokratëve (SPD).
Dy sondazhet treguan se AfD mori pjesën e dytë më të madhe të votave.
"Ne duhet t'i përmbahemi asaj që kemi thënë gjithmonë, nuk duhet të punojmë me të djathtën ekstreme", thotë Scholz, duke shtuar se ai shpreson se partitë e tjera politike do ta "mbajnë atë premtim".
Ai vazhdon të thotë se dëshiron "një SPD të bashkuar" që "me të vërtetë sigurohet që socialdemokracia të mbetet një forcë e rëndësishme politike në të ardhmen".
“Jam i bindur se vlerat tona janë të rëndësishme që vendi ynë të mbetet i rëndësishëm”, thotë kancelari gjerman.
Mbyllet procesi i votimit në Gjermani, pjesëmarrja arriti në 84%, EXIT POLLS: Kryeson CDU/CSU i Merz
GJERMANI- Sipas parashikimit të institutit për demoskopinë Infratest-dimap, CDU/CSU pritet të fitojë 29 për qind të votave. AfD-ja 19.5 për qind, kurse SPD dhe të Gjelbërit pritet të fitojnë përkatësisht 16.0 dhe 13.5 përqind të votave.
Sa u përket partive më të vogla, Partia E Majta ndoshta do ta kapërcejë pragun prej pesë për qind dhe do të hyjë në parlament.
Kurse për partinë liberale FDP me kandidatin kryesor Christian Lindner dhe Aleancën Sahra Wagenknecht (BSW) nuk është ende e sigurt nese do të arrijnë të hyjnë në Bundestag, pra të kalojnë pragun prej pesë përqind.
Sipas sondazheve, Friedrich Merz ka shanset më të mira për të fituar kancelarinë. Kryetari i CDU-së udhëheq Unionin e CDU/CSU, i cili, pasi drejtoi vendin për 16 vjet, kaloi në opozitë në vitin 2021 dhe tani kërkon të rikthehet në pushtet.
Fushata elektorale ishte shkurtër, por e ashpër. Një fjalë u përsërit shpesh: ndryshim kursi. "Provuat tre vjet të bëni politikë të majtë në Gjermani. Nuk mund të vazhdoni më kështu", tha dy javë para zgjedhjeve Friedrich Merz, kandidati për kancelar i partive konservatore CDU/CSU.
Në Bundestag, ai iu drejtua SPD-së dhe të Gjelbërve, të cilët, së bashku me FDP-në, ishin në koalicionin tripartiak të qendrës së majtë prej vitit 2021. Në nëntor 2024, qeveria u shpërbë pas muajsh të tërë debatesh për mungesën e fondeve në buxhet. Kjo situatë çoi në zgjedhjet e parakohshme.
Rreth 60 mln gjermanë u drejtohen sot kutive të votimit, katër kandidatë për kancelar (SONDAZHET)
GJERMANI-Sot zhvillohen zgjedhjet e parakohshme për Bundestagun. Migracioni dhe ekonomia kanë qenë temat kryesore të fushatës. CDU/CSU kryeson në sondazhe dhe premton një ndryshim politik.
Fushata elektorale ishte shkurtër, por e ashpër. Një fjalë u përsërit shpesh: ndryshim kursi. “Provuat tre vjet të bëni politikë të majtë në Gjermani. Nuk mund të vazhdoni më kështu”, tha dy javë para zgjedhjeve Friedrich Merz, kandidati për kancelar i partive konservatore CDU/CSU.
Në Bundestag, ai iu drejtua SPD-së dhe të Gjelbërve, të cilët, së bashku me FDP-në, ishin në koalicionin tripartiak të qendrës së majtë prej vitit 2021. Në nëntor 2024, qeveria u shpërbë pas muajsh të tërë debatesh për mungesën e fondeve në buxhet. Kjo situatë çoi në zgjedhjet e parakohshme, më 23 shkurt.
SPD-ja përballet me një humbje të rëndë
Ndërsa të Gjelbërit ruajnë në sondazhe një mbështetje të ngjashme me atë të vitit 2021, SPD-ja dhe FDP-ja kanë pësuar një rënie të ndjeshme. FDP-ja rrezikon të mos e kalojë pragun prej 5%, ndërsa SPD-së i kanoset një disfatë historike. Çdo rezultat nën 20% do të ishte më i keqi për këtë parti në historinë e pasluftës – dhe sondazhet e tregojnë atë shumë larg këtij pragu, aktualisht në 14%. Olaf Scholz do të bëhej kështu kancelari me mandatin më të shkurtër në 50 vitet e fundit dhe i vetmi socialdemokrat që nuk ka arritur të rizgjidhet si kancelar.
Unioni në krye, AfD në vendin e dytë
Sipas sondazheve, Friedrich Merz ka shanset më të mira për të fituar kancelarinë. Kryetari i CDU-së udhëheq Unionin e CDU/CSU, i cili, pasi drejtoi vendin për 16 vjet, kaloi në opozitë në vitin 2021 dhe tani kërkon të rikthehet në pushtet. Në vendin e dytë, me rreth 20% të votave, është AfD-ja, një parti pjesërisht ekstremiste e djathtë. Kjo është dyfishi i rezultatit të saj në vitin 2021.
Si ra SPD-ja dhe u ngrit AfD-ja?
Kandidati për kancelar i CDU-së, Friedrich Merz, e shpjegon këtë me rënien e ekonomisë. Sipas tij, “ekonomia jonë kombëtare, është tani e fundit në Bashkimin Evropian”. 50,000 kompani kanë shpallur falimentim dhe rreth 100 miliardë euro kapital biznesi largohet nga vendi çdo vit. “Ekonomia jonë po tkurret, për të tretin vit radhazi jemi në recesion. Kjo nuk ka ndodhur kurrë më parë në historinë e pasluftës në Gjermani.”
Sipas Merz-it, Scholz dhe ministri i tij i Ekonomisë, Robert Habeck, i cili garon si kandidat për kancelar nga të Gjelbërit, “nuk e kuptojnë më realitetin”. “A e dini si më dukeni?” – iu drejtua ai kundërshtarëve të tij. “Si dy drejtorë të punësuar, të cilët e kanë drejtuar një kompani drejt falimentimit dhe tani u thonë pronarëve: Ne duam ta vazhdojmë kështu edhe për katër vjet të tjera.”
Lufta, kriza energjetike, inflacioni
Ndërsa Merz kritikon qeverinë aktuale gjithnjë e më ashpër, kancelari Scholz kalon gjithnjë e më fort mbrojtje. Ai thotë se nuk është faji i qeverisjes së tij, por agresioni i Rusisë ndaj Ukrainës që ka shkaktuar krizën energjetike dhe inflacionin. Sipas Scholz-it, vështirësitë ekonomike do të vazhdojnë edhe për shkak të politikave të papritura të presidentit amerikan Donald Trump. “Era fryn kundër nesh. Dhe e vërteta është: kjo situatë nuk do të ndryshojë thelbësisht në vitet e ardhshme.”
AfD e gatshme për koalicion me CDU/CSU
Ekonomia e dobësuar ishte njëra nga temat më të diskutuara gjatë fushatës zgjedhore. Por pas një sulmi vdekjeprurës me thikë nga një azilkërkues i refuuar në Aschaffenburg, çështja e migracionit kaloi në plan të parë. Friedrich Merz kërkoi ashpërsimin e politikës së azilit dhe paralajmëroi se, nëse do të ishte e nevojshme, do ta mbështeste edhe me votat e AfD-së.
Deputetët e AfD-së e pritën me entuziazëm faktin që, në fund të janarit, një mocion i CDU/CSU për rregullore më të ashpra për azilin u pranua për shqyrtim në Bundestag. Si përfundim, mocioni u rrëzua me votat e partive të tjera dhe disa deputetëve të CDU-së, por për partinë e skajit të djathtë, AfD, kjo ishte një fitore. “Këtu dhe tani fillon një epokë e re”, tha Bernd Baumann, drejtuesi grupit parlamentar të AfD-së. “Diçka e re po fillon dhe AfD është partia që do ta udhëheqë këtë ndryshim.” Ai e deklaroi partinë e tij të gatshme për një koalicion me CDU/CSU.
Merz përjashton koalicon me AfD-në
Pas këtij votimi, qindra mijëra qytetarë dolën në protesta kundër rritjes së ndikimit të së djathtës së skajshme në Gjermani. Edhe Scholz e kritikoi këtë bashkëpunim të konservatorëve me AfD-në. “Nuk është e parëndësishme nëse bashkëpunon apo jo me ekstremistët e djathtë. Jo në Gjermani!”, tha ai. Ai shtoi se qytetarët nuk mund të kenë besim se Unioni nuk do të bashkëpunojë me AfD-në pas zgjedhjeve. Në debatet e mëpasshme televizive, Friedrich Merz e ka përjashtuar në mënyrë kategorike çdo mundësi bashkëpunimi me AfD-në. Sipas tij, qëllimi i AfD-së është të shkatërrojë CDU/CSU-në dhe një koalicion me AfD-në nuk do të ndodhë kurrë.
Kush mund të formojë qeverinë e re?
Por Merz-it nuk do t’i mjaftojnë votat për të qeverisur pa një parti partnere në koalicion. Sa më shumë parti të hyjnë në Bundestag, aq më të ndërlikuara bëhen marrëdhëniet dhe formimi i një qeverie. E majta pritet të arrijë pragun e hyrjes në parlament, ndërsa partia e re BSW dhe FDP-ja janë në rrezik. Nëse FDP-ja hyn në Bundestag, do të nevojitet ndoshta një qeveri tripartiake. Por liberalët e FDP-së kanë thënë se nuk duan të hyjnë sërish në një koalicion me të Gjelbërit, duke lënë si opsion vetëm një aleancë mes CDU/CSU, SPD dhe FDP. Nëse FDP ose BSW nuk hyjnë në parlament, mundësitë e tjera janë një koalicion mes CDU/CSU dhe SPD-së ose mes CDU/CSU dhe të Gjelbërve.
AfD mbetet e izoluar
AfD-ja nuk ka gjasa të hyjë në ndonjë koalicion, por drejtuesja e saj Alice Weidel deklaroi se qeveria e re do të vijojë politikën e deritanishme dhe se ndryshimi do të ndodhë gjithsesi, por “vetëm do të vonohet”.
Zgjedhjet e 23 shkurtit do të përcaktojnë kursin e ardhshëm politik të Gjermanisë./DW
