BEOGRAD - Zgjedhjet e planifikuara për më 17 dhjetor në Serbi, vështirë se do t'u ofrojnë qytetarëve serbë një të ardhme evropiane, pasi kandidatët që konkurrojnë për të qenë në pushtet janë individë, që ishin të pranishëm edhe në kohën e Slobodan Milosheviç.
Presidenti serb Aleksandar Vuçiç javën e kaluar nënshkroi dekretin për shpërndarjen e Kuvendit dhe kështu e dërgoi vendin në zgjedhje të parakohshme parlamentare dhe lokale në Serbi, që do të mbahen më 17 dhjetor.
Me shpalljen e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare të Serbisë, Vuçiç shpreson se do të vazhdojë dominimin e tij politik, duke marrë kohë për dialogun me Kosovën dhe marrëveshjet e mundshme që mund të çojnë në njohjen de facto të Kosovës, pas presionit ndërkombëtar për të zgjidhur këtë çështje. Marrëveshjet e fundit të nënshkruara mes Prishtinës dhe Beogradit janë ndërkombëtarisht detyruese dhe këtë mesazh e dha Sekretari Amerikan i Shtetit, Anthony Blinken.
Zgjedhjet e parakohshme vijnë për shkak të protestave masive në Beograd, pas vrasjes të të miturve gjatë shkëmbimit të zjarrit në shkollë, ku qeveria serbe u zbulua haptazi se kishte qenë e pakujdesshme.
Opozita në Serbi ofron gjithashtu shumë pak alternativë politike në raport me Vuçiç, kur bëhet fjalë për BE-në, Kosovën dhe marrëdhëniet me NATO-n. Përpjekja e dështuar për të rrëzuar Vuçiçin nga pushteti përmes protestave në rrugë anembanë Serbisë, forcoi pozitën e tij si në parlament, ashtu edhe në nivel lokal.
"Fushata e tij kundër armëve të vogla dhe të lehta" ishte më shumë një fushatë elektorale me mitingje dhe fjalime të suksesit të tij sesa një fushatë në përpjekje për të mbledhur armë të paligjshme nga duart e civilëve në të gjithë vendin.
Këto mendohet të jenë më të veçantat nga dhjetë zgjedhjet e jashtëzakonshme të parakohshme parlamentare që janë zhvilluar që nga viti 1990. Këtë herë, Vuçiç duket se është në një nxitim më të madh.
Në fillim të fushatës, Vuçiç përdori retorikë nacionaliste për Kosovën, duke u thënë mbështetësve të tij se “Kosova ka qenë gjithmonë dhe do të jetë gjithmonë pjesë e Serbisë, siç thuhet në Kushtetutë”. Nga ana tjetër, partitë opozitare kanë zgjedhur të bashkohen për zgjedhjet e 17 dhjetorit, në një platformë të quajtur “Serbia kundër dhunës”, e cila vështirë se do të marrë shumë vota në nivel kombëtar.
Aleatët e vjetër të Vuçiçit të së djathtës ekstreme, u mblodhën rreth partisë së tij. Vuçiç ka arritur një marrëveshje koalicioni parazgjedhor në nivel lokal me Vojislav Sheshel, kriminel lufte, i njohur për gjuhën e tij famëkeqe të urrejtjes, nxitjes së dhunës dhe vulgaritetit e pjesëmarrjen në krimet e luftës në Bosnje dhe Kosovë.
Kumbari dhe mentori politik i Vuçiçit, presidenti i Partisë Radikale Serbe (SRS) të së djathtës ekstreme, Shesheli u dënua me 10 vjet burg nga Gjykata e Hagës për krime lufte. Kjo do të thotë se praktikisht trashëgimia e Sllobodan Millosheviç po kthehet edhe më e fortë në Serbi.
Vuçiç po mbledh rreth vetes trashëgiminë e Millosheviçit
Vuçiç po kujdeset që të mos humbasë asnjë partner politik, edhe pse ai mund të ketë më parë aleat i Millosheviçit apo pasues i ideologjisë së tij. Një koalicion i mundshëm në nivel kombëtar, pas zgjedhjeve, pritet me Partinë Socialiste të Serbisë (SPS), lista e së cilës kryesohet nga Ivica Daçiç për kryeministër.
Këtë e ka deklaruar vetë Daçiç, duke pretenduar se ai dhe Vuçiç kanë rënë dakord që pas zgjedhjeve të dhjetorit të vazhdojnë “bashkëpunimin e suksesshëm në interes të Serbisë”.
Partia Radikale Serbe dhe luftërat janë origjina e lidhjeve Vuçiç-Daçiç-Seshel. Daçiç përfaqësoi presidentin e atëhershëm të Serbisë Slobodan Millosheviç si zëdhënës gjatë konflikteve të viteve 1990 në Jugosllavi. Për shkak të prirjeve të tij të forta nacionaliste dhe lidhjeve të ngushta me Sllobodan Millosheviçin, Daçiç është quajtur shpesh si "Slloba i vogël". Daçiç ftoi nipin e Sllobodan Millosheviçit, Marko që të vazhdojë trashëgiminë e gjyshit të tij në Partinë Socialiste të Serbisë, duke e vendosur atë të tretin në listë.
Këto zgjedhje në Serbi pritet të jenë përcaktuese për lëvizjet e ardhshme politike. Vuçiç bën lojë të dyfishtë, duke u sjellë si djalë i mirë me Perëndimin dhe duke ushqyer lidhjet ruse përmes krahut të tij të djathtë Aleksandar Vulin, i cili ishte më parë ministër i Mbrojtjes dhe së fundmi edhe kreu i Shërbimit Informativ.
Vulin është i njohur për lidhjet e tij ruse. Ai u takua me ministrin rus të mbrojtjes, pavarësisht se Vuçiç u zotua të qëndrojë në anën perëndimore në luftën Ukrainë-Rusi.
Konflikti i veriut të Kosovës
Një ngjarje tjetër karakterizon këto zgjedhje në Serbi. Në shtator, një grup i madh personash me uniforma kanë kryer një operacion në veri të Kosovës, ku gjatë sulmit të parë është qëlluar një polic i Kosovës. Policia e Kosovës veproi shpejt dhe rrethoi një grup prej rreth 80 burrash duke i shtyrë prapa drejt kufirit me Serbinë, duke vrarë 4 prej tyre dhe duke plagosur një numër të pakonfirmuar personash.
Kosova konfiskoi një sasi të madhe të provave se ky ishte një operacion i sponsorizuar nga shteti. Në listën e armëve të publikuar një javë pas operacionit nga Policia e Kosovës, ka raketa-hedhës dhe municione të shkallës ushtarake, ndërsa makinat e maskuara si forca të NATO-s (KFOR), ishin të regjistruara me emrin e Radoiçiç, që është në listën e zezë të Shteteve të Bashkuara.
Radoiçiç, i identifikuar në një video të xhiruar nga një dron i Policisë së Kosovës, doli publikisht duke thënë se veprimi i tij ishte personal, ndërsa katër viktimat në operacion u trajtuan si heronj në Serbi, me respektin më të lartë qeveritar.
Zgjedhjet mund të sjellin një ndryshim të mundshëm të kryeministrit të vendit, pasi në krye të Kryeministrisë mund të vijë Daçiç. Koalicioni në nivel lokal me partinë Radikale Serbe gjithashtu i dërgon një mesazh BE-së se Vuçiç është në gjendje të kthejë politikat e shtetit serb mbrapsht kur i përshtatet atij për zgjedhje, ndërsa angazhohet publikisht për axhendën evropiane. Pyetja është se përse BE-ja duhet t'i besojë atij?/Zëri.ai/
