Kur udhëheqësi i Koresë së Veriut Kim Jong Un u ul për të nënshkruar librin e të ftuarve në një qendër hapësinore javën e kaluar si pjesë e takimit të tij të rëndësishëm me presidentin rus Vladimir Putin, një grua e re u përkul mbi supin e tij për të lexuar mesazhin.
Mes asortimentit të zyrtarëve kryesisht meshkuj të grumbulluar nëpër liderët botërorë, ajo u dallua menjëherë. Gruaja ishte Kim Yo Jong, motra më e vogël e liderit të Koresë së Veriut dhe një nga këshilltaret më të rëndësishme politike të vendit.
Që kur u fut në qendër të vëmendjes ndërkombëtare në vitin 2018 me një vizitë historike në Lojërat Olimpike Dimërore në Pyeongchang, Koreja e Jugut, anëtarja e parë e familjes së saj që nga fundi i Luftës së Koresë që shkeli në Jug ajo është bërë një zëdhënëse kryesore të regjimit.
Dhe një me një gjuhë të mprehtë. Siç shkruan Sung-Yoon Lee, një anëtar në Qendrën Ndërkombëtare për Studiuesit Woodrow Wilson në librin e tij të ri, "Motra" Kim Yo Jong është "kryecensorja, zëdhënësja, tallësja dhe shpërndarja e kërcënimeve " të kombit të saj.
CNN Opinion intervistoi Sung-Yoon Lee në lidhje me ngritjen e jashtëzakonshme të Kim Yo Jong në shoqërinë tejet patriarkale të Koresë së Veriut dhe sa fuqi ajo zotëron me të vërtetë përtej bisedave të vështira.
CNN: Nga të gjithë anëtarët e dinastisë Kim, pse zgjodhët të përqendroheni te Kim Yo Jong në librin tuaj?
Sung-Yoon Lee: Kim Yo Jong është figura e parë femërore e shquar dhe e fuqishme që shfaqet në peizazhin politik brutal dhe të dominuar nga meshkujt të Koresë së Veriut, i sunduar nga familja Kim për 75 vjet. Që nga viti 2020, ajo ka qeverisur si de facto numër dy në dinasti, e dyta pas vëllait të saj, Kim Jong Un. E re, fotogjenike, e zgjuar dhe e mprehtë, zonja Kim duket se ushtron fuqi të vërtetë me një kthesë verbale të gjallë. Ajo është e prirur të bëjë kërcënime për sulme bërthamore kundër Jugut dhe është padyshim gruaja më e fuqishme në Korenë e Veriut sot.
CNN: Çfarë dimë për jetën e hershme të Kim Yo Jong? Po marrëdhënia e saj me vëllain?
Sung-Yoon Lee: Më e reja nga shtatë fëmijët e lindur nga Kim Jong Il, lideri i mëparshëm suprem, ajo ka qenë e ‘’preferuara’’ e prindërve që nga lindja. Si nëna ashtu edhe babi thuhet se e quanin "princeshë e ëmbël". Dhe babi e kishte ulur pranë tij në çdo vakt familjar, sipas një ish-kuzhinieri të familjes. Ajo kaloi katër vjet të fëmijërisë së saj, nga rreth nëntë deri në 13 vjeç, duke jetuar me dy vëllezërit e saj në Zvicër (Kim Jong Un dhe Kim Jong Chol), gjatë së cilës kohë ajo krijoi një lidhje të ngushtë me Jong Un, udhëheqësin e ardhshëm. Në pamjet e shfaqura në Korenë së Veriut, vëllezërit e motrat Kim shpesh i buzëqeshin njëri-tjetrit sikur po rikonfirmojnë lidhjen e tyre. Ajo zë një pozicion unik në hierarkinë e kombit të saj.
CNN: Si filloi dinastia Kim?
Sung-Yoon Lee: Në historinë zyrtare të dinastisë Kim, Kim Il Sung, themeluesi i shtetit dhe gjyshi i vëllezërve dhe motrave Kim, praktikisht e çliroi kombin korean nga sundimi kolonial japonez në vitin 1945. Si? Duke luftuar një luftë pavarësie nga ultësira e malit Paektu, një mal madhështor që shtrihet në kufirin e Veriut me Kinën dhe, në mitologjinë koreane, është djepi i kombit etnik korean. Është një pretendim jashtëzakonisht i ekzagjeruar, pasi Kim Il Sung ishte veçse një oficer i vogël në Ushtrinë Sovjetike, i cili, pas dorëzimit të Japonisë kryesisht falë SHBA-së, u zëvendësua nga Stalini si udhëheqës i Veriut komunist. Koreja e Veriut e ka përvetësuar politikisht këtë mitologji në vetë burimin e legjitimitetit të dinastisë Kim, domethënë, thuri një rrëfim fiktive se Kim Il Sung është shpëtimtari dhe pasardhësit e tij janë gjithashtu të pajisur me fuqi të tilla mbinatyrore.
CNN: Në vitin 2018, Kim Yo Jong mori pjesë në Lojërat Olimpike Dimërore të Koresë së Jugut me një mesazh paqeje. Si ka ndryshuar gjuha e saj që atëherë?
Sung-Yoon Lee: Pasi ka magjepsur pjesën më të madhe të Koresë së Jugut si një debutuese në skenën ndërkombëtare të Lojërave Dimërore të Pyeongchang në shkurt 2018, ajo ka pësuar një metamorfozë karakteri, domethënë, ajo e ka kthyer veten në mënyrë dramatike nga një princeshë fodullore, por jo e pahijshme nga Pheniani në një udhëheqëse ndonjëherë të ashpër të monarkisë absolute brutale, të stilit mesjetar, që është dinastia e saj. Ajo e ka tallur zyrën presidenciale të Seulit (duke e krahasuar atë me një “qen të frikësuar që leh” ose “idiotë” që papagallëzojnë SHBA-në) dhe e ka quajtur Joe Biden “plak”. Këto kontraste dhe fuqia pothuajse absolute që ajo duket se zotëron e bëjnë atë një figurë magjepsëse politike bashkëkohore.
CNN: Por a flet ajo? Cilët janë disa shembuj të fuqisë që ajo zotëron?
Sung-Yoon Lee: Në qershor 2020, ajo lëshoi një deklaratë me shkrim duke i bërë thirrje Koresë së Jugut të miratojë një ligj të ri që kriminalizon dërgimin e fletëpalosjeve, parave, ilaçeve, pastave të dhëmbëve, etj. përtej kufirit në veri. (Për dekada të tëra, dezertorët dhe aktivistët e tjerë të të drejtave të njeriut i kanë dërguar materialet në veri, zakonisht me balona.) Disa orë pas direktivës së zonjës Kim, Koreja e Jugut tha se do të pajtohej me këtë kërkesë. Ligji i ri u miratua atë dhjetor përballë kritikave në rritje nga grupet qytetare brenda Jugut dhe organet ndërkombëtare, duke përfshirë Kombet e Bashkuara. Lordi David Alton, një deputet i lartë i Parlamentit Britanik, e quajti legjislacionin e ri të Jugut një "ligj të fytit". Megjithatë, administrata e atëhershme e Koresë së Jugut, që gëzonte një supershumicë në parlamentin e saj, vazhdoi përpara. Është rasti i parë i suksesshëm i veriut që shtrin censurën e tij mbytëse përtej kufirit në Jug, një arritje që as gjyshi, babai apo vëllai i zonjës Kim nuk mund ta arrinin. Atë qershor, ajo kërcënoi gjithashtu se do të hidhte në erë Zyrën e Përbashkët Ndërlidhëse Veri-Jug, e vendosur në veri të kufirit ndër-korean dhe e ndërtuar tërësisht me fondet e Koresë së Jugut. Ditë më vonë, u shkatërrua. Unë shkruaj për të dy episodet në një farë mase në libër.
CNN: Është kaq e vështirë për të mbledhur informacione për familjen, si e keni bërë kërkimin për librin tuaj?
Sung-Yoon Lee: Kam studiuar dhe dhënë mësim për Korenë e Veriut për 20 vjet. Kam lexuar pothuajse gjithçka që është publikuar për Kim Yo Jong dhe familjen e saj në koreanisht (përfshirë burimet e Koresë së Veriut), kinezisht dhe anglisht. Unë kam parë qindra orë filmime të Koresë së Veriut dhe kam lexuar mijëra artikuj dhe deklarata të Koresë së Veriut duke shkruar këtë libër. Dhe unë kam intervistuar njerëz që kanë takuar Kim Yo Jong dhe gjithashtu ish-zyrtarë të lartë të Koresë së Veriut që kanë dezertuar.
CNN: Çfarë mund të presë e ardhmja për Kim Yo Jong? A kalon pushteti në mënyrë të pashmangshme te brezi i ardhshëm pas vëllait të saj?
Sung-Yoo Lee: Sipas konventës, pushteti duhet t'i kalojë njërit prej fëmijëve të Kim Jong Un në vend të vëllait të tij. Por, Kim Yo Jong, si motra me guxim e liderit suprem, është një risi. Çfarë qëndron në të ardhmen e saj? A do të marrë ndonjëherë ajo udhëheqjen e lartë? Është një pyetje për të cilën nuk mund të ketë një përgjigje të prerë. Por nuk është as krejtësisht e paarsyeshme./Zëri
