BRITANI E MADHE- Pas zhurmës mediatike për gjendjen e saj shëndetësore, pak ditë më parë Princesha e Uellsit, Kate Middleton konfirmoi lajmin që nuk e priste askush. 42-vjeçarja njoftoi se është në fazat e para të diagnostikimit me kancer dhe ka nisur kimioterapinë.
Mirëpo, ky rast ka shokuar shumë vëzhgues dhe ekspertë. Kanceri me fillimin e hershëm, i cili përkufizohet se ndodh tek të rriturit nën 50 vjeç, nuk është anomali. Në fakt, është pjesë e një tendence globale në rritje, në të cilën pacientët me kancer të sapodiagnostikuar po bëhen më të rinj. Më tej, ai zhvlerëson mitin se kanceri është ruajtja e të moshuarve.
Dr. Kimmie Ng, një onkologe mjekësore në Institutin e Kancerit Dana-Farber tha për Boston Globe se gjatë javës së kaluar, zbuloi rastin e një 37-vjeçareje me kancer gjiri që kishte metastazuar në nyjet limfatike, kockat, mushkëritë dhe mëlçinë. Në dhomën ngjitur ishte një 45-vjeçar me kancer të zorrës së trashë, i cili ishte përhapur aq shumë në të gjithë mëlçinë, saqë ishte mbushur dhe zgjeruar me tumoret. Të dy pacientët kishin kancer të fazës IV që potencialisht mund të kontrollohen për një kohë të caktuar, por nuk janë më të shërueshme, shkruan CNN.
Incidenca globale e kancerit me fillim të hershëm u rrit me 79.1% dhe vdekjet nga kanceri me fillimin e hershëm u rritën me 27.7% nga 1990 në 2019, zbuloi një studim i vitit 2023 në revistën BMJ Oncology. Të dhëna më të detajuara mbi këtë rritje të publikuara vitin e kaluar në "Journal of the American Medical Association" treguan se nga viti 2010 deri në 2019 në Shtetet e Bashkuara, kanceri i gjirit përbën numrin më të madh të rasteve në këtë popullatë më të re, ndërsa normat e kancereve gastrointestinale ishin duke u rritur. Kjo rritje shqetësuese e kancereve gastrointestinale kap vetëm implikimet dhe rreziqet që lidhen me vitin e lindjes së një personi.
“Njerëzit e lindur në vitin 1990 kanë mbi dyfishin e rrezikut për t’u prekur nga kanceri i zorrës së trashë në krahasim me ata të lindur në vitin 1950. Dhe kanë katërfish rrezik për t’u prekur kanceri i rektumit”, thotë ajo.
Ndërsa këto raste të kancereve të hershëm rriten, ka një urgjencë të shtuar për të identifikuar pse po rriten rastet me kancer tek të rinjtë dhe kush është në rrezik. Të paktën një pjesë e përgjigjes duket se gjendet në ndryshimet në të ushqyerit dhe stilin e jetesës që u përhapën në mesin e shekullit të kaluar.
Veçanërisht, rreziqet gjenetike themelore të popullsisë nuk kanë ndryshuar në dekadat e fundit, duke forcuar rastin që mjedisi dhe mënyra e jetesës kanë një rol më të madh në këto kancere sesa gjenet tona. Shkaktarët mund të përfshijnë ushqimet shumë të përpunuara, pijet me sheqer, mishin e kuq, duhanin, alkoolin, ndryshimet e gjumit, obezitetin dhe pasivitetin fizik. Të vetëm dhe veçanërisht në bashkëpunim, këta faktorë mund të ndryshojnë proceset e brendshme të trupit tonë duke prishur metabolizmin dhe duke nxitur inflamacionin./ZËRI
