PARIS– Udhëheqësja franceze e ekstremit të djathtë, Marine Le Pen, u dënua për përvetësim të parave të Bashkimit Europian dhe u dënua duke iu ndaluar garimi për poste publike për të paktën 5 vjet. Gjykatësi gjithashtu i dha Le Pen një dënim me katër vjet burg, por 2 vjet do i kalojë me byrzyluk elektronik, ndërsa dy të tjerët iu pezulluan. Po ashtu, u dënua dhe me një gjobë prej 100,000 euro.
Por si arritëm këtu? Dhe çfarë është në rrezik? Për çfarë u akuzua Le Pen?
Le Pen, partia e saj "National Rally" (RN) dhe rreth dy duzina politikanë të tjerë të partisë u akuzuan nga prokurorët për devijimin e mbi 4.1 milion euro të fondeve të Parlamentit Evropian. Paratë duheshin përdorur për të paguar stafin në Parlamentin Europian, por Le Pen e përdori për partinë në Francë. Të pandehurit thanë se paratë ishin përdorur në mënyrë legjitime.
Çfarë do të thotë vendimi për shpresat presidenciale të Le Pen?
Vendimi i jep një goditje masive Le Pen, e cila ka garuar tre herë në zgjedhjet presidenciale. Së fundmi, sondazhet kanë treguar se Le Pen ishte kryesuese në garë, madje RN është partia më e madhe e vetme në parlament falë mbështetjes së zgjeruar mes votuesve më të rinj. Por zakonisht në shumicën e rasteve në Francë, dënimet nuk zbatohen derisa të ketë mbaruar edhe procesi i apelimit. Megjithatë, nëse gjyqtarët aplikojnë një ekzekutim të përkohshëm - siç kanë bërë tani - dënimi fillon menjëherë. Ndalimi i përkohshëm i ekzekutimit nuk do të bëjë që Le Pen të hiqet nga vendi i saj në parlament derisa të përfundojë mandati i saj, megjithëse do ta pengojë atë të kandidojë në çdo garë të re elektorale. Ndalimi i përkohshëm pesëvjeçar i ekzekutimit do të bllokojë kandidimin e saj në zgjedhjet e vitit 2027.
A ia ka hequr shpresat dënimi?
Jo domosdoshmërisht. Shpresa më e mirë e Le Pen për të kandiduar është që të qëndrojë në shfuqizimin e dënimit në apel përpara zgjedhjeve të 2027. Procesi i apelimit në Francë mund të zgjasë me muaj apo edhe vite.
Çfarë kanë thënë Le Pen dhe të tjerët për gjykimin?
Le Pen ka akuzuar prokurorët se i caktuan "vdekjen e saj politike", duke argumentuar se kërkesa për ekzekutim të përkohshëm ishte "krejtësisht joproporcionale". Ajo dhe aleatët e saj pretendojnë ka nisur një gjueti shtrigash për të mbajtur "RN" larg pushtetit, duke i bërë jehonë dhe duke hequr paralelizma edhe me problemet ligjore të Donald Trump. Por nuk është vetëm Le Pen dhe aleatët e saj që kanë shprehur shqetësimin për atë që ata e shohin si tejkalim të kompetencave të gjyqësorit. Kryeministri Francois Bayrou dhe ministri i Drejtësisë Gerald Darmanin, si dhe disa rivalë të krahut të majtë, kanë sinjalizuar "siklet" që gjyqtarët - në vend të votuesve - vendosin se kush mund të kandidojë për postin e presidentit. Kjo ka bërë që prokurorët dhe një gjyqtar të marrin kërcënime me vdekje.
Çfarë do të bëjë "RN" tani?
Udhëheqësit e RN kishin thënë se nuk prisnin që Le Pen të përjashtohej, por nëse kjo ndodh, atëherë presidenti 29-vjeçar i partisë, Jordan Bardella do të ishte kandidati i tyre për vitin 2027. Bardella kritikoi vendimin e gjykatës të së hënës, duke thënë: Sot nuk është vetëm Marine Le Pen ajo që u dënua padrejtësisht. Ishte demokracia franceze, ajo që u vra./ZËRI
