FINLANDË- Finlanda ka një president të ri pasi ish-kryeministri Alexander Stubb fitoi ngushtë një balotazh të dielën për postin kyç në këtë vend nordik. Stubb, i cili merr detyrën në mars, do të drejtojë politikën e jashtme dhe të sigurisë të Finlandës, duke përfshirë integrimin e vendit të sapoardhur të NATO-s në strukturat kryesore të aleancës.
Raporti përfundimtar tregon Stubb, i Partisë së Koalicionit Kombëtar të qendrës së djathtë, kishte 51.6% të votave, ndërsa kandidati i pavarur dhe ish-ministri i Jashtëm Pekka Haavisto nga e majta e gjelbër mori 48.4% të votave. Të dy ishin pretendentët në raundin e dytë të zgjedhjeve. Haavisto kishte shërbyer si kryediplomati i Finlandës në 2019-2023.
Stubb po merr detyrën nga presidenti jashtëzakonisht popullor Sauli Niinistö, mandati i dytë gjashtëvjeçar i të cilit skadon muajin e ardhshëm dhe i cili nuk kishte të drejtë për t'u rizgjedhur. U kërkua një balotazh pasi asnjë nga nëntë kandidatët fillestarë nuk mori shumicën e votave në raundin e parë më 28 janar.
Presidenca është një post kyç politik në Finlandë me 5.6 milionë banorë. Ndryshe nga shumica e vendeve evropiane, presidenti i Finlandës ka pushtetin ekzekutiv në formulimin e politikës së jashtme dhe të sigurisë së bashku me qeverinë. Por ai gjithashtu pritet të qëndrojë mbi grindjen e politikës së përditshme dhe të qëndrojë jashtë mosmarrëveshjeve politike të brendshme, duke vepruar si një udhëheqës moral i kombit.
Kreu i shtetit komandon gjithashtu ushtrinë, një rol kyç pasi Finlanda u bashkua me NATO-n në prill 2023 si pasojë e sulmit të Rusisë ndaj Ukrainës një vit më parë. Mediat finlandeze të hënën vunë në dukje se si siguria e Evropës është në rrezik si kurrë më parë që nga Lufta e Dytë Botërore, për shkak të pushtimit të Rusisë./ZËRI
